مجموعه‌ای از پیروزی‌های دیپلماتیک، که با توافق برای ازسرگیری صادرات غلات اوکراین به اوج خود رسید، جدایی از اینکه مهلتی برای گریز از مشکلات اقتصادی ترکیه برای رجب طیب اردوغان فراهم می‌کند، می‌تواند طرحی از استراتژی انتخاباتی او برای سال آینده باشد.
به گزارش هاژه به نقل از رویترز، در حالی که اردوغان خود را برای بزرگترین چالش حکمرانی بیست ساله خود آماده می‌کند، دستاوردهایش را در صحنه جهانی نیز به نمایش می گذارد.
اردوغان یک روز پس از گفتگو با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و در جمع هزاران نفر از طرفدارانش گفت: «ترکیه قوی ترین دوره خود را از لحاظ سیاسی، نظامی و دیپلماتیک پشت سر می گذارد».
پیشرفت در سطح بین‌المللی با تصویر تیره اقتصادی در داخل تضاد دارد، تورم به 79 درصد افزایش یافته و لیر به پایین‌ترین حد خود رسیده است.
مخالفان، سیاست‌های اقتصادی غیرمتعارف اردوغان، از جمله کاهش نرخ بهره با وجود تورم بالا و برکناری سه رئیس بانک مرکزی از سال 2019، که این کشور را دچار کسری بودجه بزرگ و متکی به تامین مالی خارجی کرده است، مقصر می‌دانند.
اردوغان می‌گوید که ثمرات سیاست های اقتصادی دولت، با اولویت صادرات، تولید و سرمایه گذاری، در سه ماهه اول سال 2023 آشکارتر خواهد شد.
در این میان، مقامات دولتی و اعضای ارشد حزب حاکم عدالت و توسعه، رئیس جمهور را به عنوان دولتمردی معرفی می کنند که در مقابل رقبای انتخاباتی که در سطح اعتبار بین المللی او نیستند، ایستاده است.
یک مقام ارشد ترکیه با این استدلال که هیچ شخصیت بین المللی دیگری به اندازه اردوغان با بازیگران برتر جهانی تماس نداشته است گفت: «چه او را دوست داشته باشید یا نه، اردوغان یک رهبر است. هیچ رهبری در ترکیه وجود ندارد که بتواند جایگزین او شود.»
نقش اردوغان در توافق برای از سرگیری صادرات از اوکراین که از زمان تهاجم روسیه در فوریه قطع شده است، می تواند کمبود غلات را کاهش دهد؛ امری که میلیون ها نفر را در برابر گرسنگی آسیب پذیر کرده و قیمت های جهانی را افزایش داده است.
این اقدام با میانجیگری سازمان ملل و ترکیه پس از آن صورت گرفت که اردوغان امتیازاتی را از ناتو در رابطه با الحاق کشورهای شمال اروپا به ناتو به دست آورد و رابطه مجدد با قدرت های رقیب در خاورمیانه را آغاز کرد.
همچنین اردوغان در ماه ژوئن از جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده قول گرفت که از فروش جنگنده‌های F-16 ایالات متحده به ترکیه حمایت کند. پیشتر واشنگتن آنکارا را از خرید جنگنده‌های پیشرفته‌تر F-35 به دلیل خرید تسلیحات روسی منع کرده بود.
اردوغان که باسابقه ترین حکمران و پرنفوذترین شخصیت سیاسی از زمانی مصطفی کمال آتاتورک است (که نزدیک به یک قرن پیش ترکیه مدرن را تأسیس کرد) با انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری ترکیه روبرو است که در ژوئن 2023 برگزار می‌شود.
نظرسنجی انجام شده توسط متروپول در هفته گذشته نشان داد که حمایت از حزب عدالت و توسعه به 33.8 درصد افزایش یافته است که برای هر حزبی بیشترین میزان آرا در ترکیه به شمار می‌رود. اما او با اتحاد ضعیف احزاب مخالف روبرو است و نظرسنجی ها نشان می دهد که او از نامزدهای ریاست جمهوری مخالفان عقب تر است. اما او با اتحاد احزاب مخالف روبرو است و نظرسنجی ها نشان می دهد که او از نامزدهای ریاست جمهوری مخالفان عقب تر است.
نگرانی اصلی رای دهندگان وضعیت اقتصادی و حضور 3.6 میلیون پناهنده سوری است که در آغاز درگیری‌های سوریه، مورد استقبال ترکیه قرار گرفتند اما به طور فزاینده ای توسط ترک ها به عنوان رقیبی برای مشاغل و خدمات تلقی می شوند.
اردوغان توپراک، نماینده مجلس از حزب اصلی اپوزیسیون CHP و مشاور ارشد کمال کیلیچداراوغلو، رهبر این حزب می‌گوید: «دولت از سیاست خارجی به عنوان ماده ای برای سرپوش گذاشتن بر فاجعه اقتصادی که کشور را به این وضعیت کشانده استفاده می کند و داستان های «پیروزی دیپلماتیک» را در داخل تعریف می کند.
توپراک می‌گوید که حتی در جبهه دیپلماسی، اردوغان امتیازاتی می دهد که «به عزت کشور ما آسیب می رساند و آن را به سمت ضعف می کشاند».
اردوغان که از اعتراضات ضد دولتی در سال 2013 و کودتا در سال 2016 جان سالم به در برد، تا حدودی به امید جذب منابع مالی خارجی که به شدت مورد نیاز بود، به دنبال ترمیم روابط تیره با دیگر قدرت های خاورمیانه است.
امارات متحده عربی، رقیب ترکیه در جنگ داخلی لیبی به چین، قطر و کره جنوبی در قراردادهای مبادله ارزی به ارزش 28 میلیارد دلار به آنکارا ملحق شده است. ترکیه همچنین به توافق با عربستان سعودی امیدوار است و اقداماتی را برای بهبود روابط با مصر و اسرائیل انجام داده است.
یکی از مقامات حزب عدالت و توسعه می‌گوید: «رای دهندگان از مزایای دیپلماسی آگاه هستند. ممکن است گاهی اوقات از اقتصاد یا پناهندگان شکایت کنند، اما درنهایت به اردوغان برای تداوم یک ترکیه کارآمد رای می دهند».
کلید دیپلماسی اردوغان در خاورمیانه فراتر از مسئله‌‌ای است که او آن را «تفاهم مشترک، مبتنی بر اعتماد و احترام متقابل» در گفتگو با پوتین خواند، رابطه ای که باعث نگرانی فزاینده در میان شرکای ترکیه در ناتو از زمان حمله روسیه به اوکراین شده است.
روسیه می گوید در حال انجام یک «عملیات نظامی ویژه» برای خلاصی اوکراین از دست ملی گراها و حفاظت از جوامع روسی زبان است.
ترکیه با انتقاد از تهاجم روسیه و ارائه تسلیحات به اوکراین، در حالی که از همراهی با غرب در اعمال تحریم ها علیه روسیه امتناع می ورزد، به دنبال ایجاد توازن است؛ موضعی که به گفته او به تلاش های میانجی گری اش کمک کرده تا به نتیجه برسد.
اردوغان روز شنبه گفت: با تضمین بازگشایی کریدور غلات، ما بار دیگر نقش کلیدی ترکیه در حل مشکلات جهانی را تایید کردیم.
ترجمه/ سرویس بین‌الملل هاژه
بیشتر بخوانید