ڕۆڵی ئافرتان لە کۆمەڵگای کوردەواری

ڕۆژی 15 خەزەڵوەری 1397، کۆچی هەتاویە. کات پاییزە و کاتی گەڵارێزانە. نم نم باران دەبارێ و خەڵکێکی بەپەرۆش لە بەردەم مزگەوتی سوور (مزگەوتی جامیع)، کە بیر هێنەرەوەی کانگای ڕۆشنبیری و زانستە ئیسلامییەکان و زانستەکانی سەردەمە، وەرێ دەکەوتن بەرەو گۆرستانی (مقبره الشعراء) کە ئەویش مەکۆی زانایان، عارفان، نوسەران، توێژەران، وێژەرانی ئایین، زبان و فەرهەنگی کوردیە.

 کەش و هەوا بارانی و گەڵاکان یەک یک و دوو دوو دەکەوتنە عەردی، لە چاوەکان ئەسرین دەباری و لە ئاسمان باران، گەڵا دارەکان بەناقایلی و نابەدڵی بە وێ کەوتنی تنۆکی بارانەکە، دوای خۆبادانێک دەکەوتنە سەر شەقامەکان و کۆڵانەکان. دیار بوو، دڵیان هەر لەلای دایکیان بوو. ئەم دیمەنە زۆر ڕاگەیاندن و هەواڵی پێ بوو، هەم بۆ هەوا و هەم بۆ ئێمە،  پیامی کۆچ کردن و ماڵ ئاوایی لە دنیای نەمان بۆ دنیای هەرمان، کە جارێ تر زیندوو دبینەوە.

خاتوون مریەم قازی، لە دایکبووی ۱۳۴۲ کۆچی هەتاوی، نوسەر و خاوەن هەست، خاوەنی دو کتێبی بەنرخی (هاتنە ژور قەدەغەیە)  و  (زندە بە گۆڕ)، وە خاوەنی چەند بەرهەمی تر، کە  زبان حاڵی نووسەرە، هیوادارم چاپ بکرێن و بخرێنە بەر دەمی خوێنەران، بەم بۆنەوە، کە ئافرەتێک توانیوێتی، دەوری  خۆی لە کۆمەڵگادا ببینێ، بە پیویستم زانی چاو خشانێکمان هەبێ بە سەر ڕۆڵی ئافرەتان لە کۆمەڵگای کودەواری دا.

بەڕێزان ئەگەر بمان هەوێ، ئاوڕدانەوەیەکی کورتمان هەبێ بەسەر مێژووی بزاڤی ڕزگاری خوازەی ئافرەتان، بە گشتی و بە تایبەتی لە ناو کوردستان دا، هەم لێکۆڵینەوەی زیاتری دەوێ و هەم مەبەستیشمان لەگەڵ بابەتەکە پس پس دەبێ، تەنیا زۆر بە کورتی ئاماژە بە هەندەک خاڵ لە هەڵسوڕان و جێی پەنجەی ژنان لە کوردستان دەکەین:

لە ناو گەلی کورد، بەر لە بزاڤی ڕزگاری خوازی ئافرەتان لە رۆژئاوا و وڵاتانی دەرەکی، ئافرەتی کورد خۆی توانی بووی هەنگاوی باش هەڵێنێ. ئەگەرچی کەم و کۆڕیهایەکیشی هەیە دەبێ پر بکرێتەوە، بەڵام ئەم هەنگاوانەش‌ جێی سرنج دانە،  ئافرەتی کورد، لە هەڵسەنگاندن بە دنیای رۆژئاوا، ئەگەر پتر هەنگاوی هەڵنەهێنابێتەوە  کەمتر نەبووە. بەکورتی و بە کوردی، لە وڵاتانی رۆژئاوا ئافرەتان لە دەربڕین و بڕیاردان دا، هیچ مافێکیان نەبوو، تەنانەت لە ڕۆم کە بەلانکەی شارستانییەت و کانگای فەیلەسووفان دەناسری، کەسایەتێکی وەک، ئەرەستووی هەڵکەوتوو لەو شارستانییە، دڵێ: ژن بە شێوەیەکی سروشتی خزمەتکاری پیاوە و هاوڵاتی پلەی دووهەمە و بگرە لەمەش کەمتر هەیە.

[بەرپرسایەتی هاوبەشی ژن و پیاو لە کاروباری کۆمەڵایەتی لە ئیسلام و لە ئەمڕۆدا]

لە دنیای ڕۆژئاوا مافی دەنگ دانی ئافرەتان بۆ یەکەم جار، لە نیوەی سەرەتای سەدەی بیستم بە فەرمی پەسەند کرا. پارلەمانی ئینگلیس لە ساڵی 1918.م. مافی دەنگ دانی بۆ ئافرەتێک کە تەمەنی لە 30 ساڵ لە سەرتر بێ بە فەرمی دانا، ئەویش بەهۆی لەخۆبردوویی و بەرخۆدانی ئافرەتان لە شەڕی یەکەمی جیهانیدا بوو. لە دواییدا ئەم سنووردارکردنە بۆ تەمەنی 21 ساڵ کەم کرایوە. بەڵام قورئان ۱۴ سەدە لەمەو بەر، لە دوورترین و دواکەوتوترینی دنیا و گەلان، وە لە ناو نەتەوەیەکی بێ سەواد وە بە دوور لە شارستانییەت، ئاماژە بەم خاڵە گرینگە دەکا، (بەرپرسایەتی هاوبەشی)،  هەر چەند دەنگ دان بە شێوازی ئەمرۆکە باو نەبووە، بەڵام بەشداری ئافرەتان لە گۆڕەپانی بەر پرسایەتی کۆمەڵایەتی، لە ڕێگای ئەرکی بەرێوە بردنی (امر بە معروف و نهی از منکر)، کە زۆرتر چاوەدێری بەسەر هەڵسوکەوتی دەسەڵاتداران و ڕەخنەگرتن لە هەڵەی وانە. لە قورئانی پیرۆز بە فەرمی ناسراوە، بەشێک لە زانایانی ئایینی ئەم ڕۆڵە بە (ویلایەتی گشتی. ولایت همگانی) تەعبیر دەکەنەوە.* وَالْمُؤْمِنُونَ [وَالْمُؤْمِنَات]ُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ [يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ ] وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَٰئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ* توبە/7. پیاوان و ژنانی بڕوادار، هەندێکیان سەرپەرست و پاڵپشتی هەندێکیتریانن، فەرمان بە چاکە دەدەن و بەرگر لە خراپە دەکەن، نوێژ دەکەن و زەکات دەدەن، گوێڕایەڵی خودا و پێغەمبەری خوداشن، ئەوانن بێگومان خودا ڕەحمیان پێدەکا، بەبێگومان خودا زاڵ و کاربەجێیە.

ئەم ئایەتە پیرۆزە ئاماژە بە دوو خاڵی گرینگ دەکا، یەکەم: ویلایەتی گشتی. (تەنانەت) بە پێی ئەم ئایەتە، هەندێک لە زانایان لایان وایە ژن دەتوانێ ببێت بە سەرۆکی وڵات، بۆ وێنە کاتێ زانای کورد، پرۆفیسۆر مستەفا زەڵمی لە دیمانەیەکدا باس لە سەرۆک وەزیری و سیاسەتمەداری کورد، خاتوون (بی نەزیر بۆتۆ) دەکرێ، دەڵێ لەمەدا گرفتێک نابینم. خالی دوهەم: فەرمان دان بە چاکە و دوورکرنەوەی تاک و کۆمەڵ لە خراپە، ئەم ئەرکه هەر ئەرکی پیاو نییە بەڵکە ژنیش لەمەر ئەم ئەرکە گرینگە، بەرپرسە بۆ وێنە ئەو کاتەی سەرۆکی موسوڵمانان لە نۆێژی هەینی بەفەرمی، مارەیی ئافرتان دیاری دەکا و ڕادەگەیەنێ، ئافرەتێک لە ناو کۆڕەکە هەڵدەستێتەوە و دەڵێ: (ئەم بڕیارەی دات، لە قوڕئاندا هەبوو؟) ئیمامی عومەر دەڵێ: (نەخێڕ) ئەم ئافرەتە دەڵێ: (لە فەرموودەی پێغەمبەر.ص. دا هەبوو؟). ئیمامی عومەر: دەڵێ: (نا). ئەم ئافرەتە دەڵێ: (ئەدی ئەم بڕیارە، ئی کێیە؟). ئیمامی عومەر، دەڵێ: (بیرو بۆچوونی خۆمە). ئەم ئافرەتە دەڵێ: (ئەم بیر و بۆچوونە هەڵەیە). ئیمامی عومەر، دەڵێ: (ئەم ئافرەتە ڕاست دەکا و بڕیاری من هەڵەیە). ئیمامی عومەرێک کە دو ئیمپێراتۆڕی ڕۆم و ئێرانی بە چۆک داهێنابوو. بڕیار دەدرێ مارەیی ئافرەت دیاری نەکرێ. فەریاد موهەننا دەڵێ: وشە (ش و ر)، واتە ڕاوێژ، سێ کەڕەت لە قورئانی پیرۆزدا هاتوە، یەکەم: پێوەندی ڕاوێژی بە بەرپرس لەگەڵ ژێردەستان*وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ* آل عمران. ۱۵۹.خوا فەرمان دەدا بە پێغەمبەر (ص)، لە کاروباریشدا تەگبیر و پرس و ڕاوێژیان پێ بکە.

دوهەم: ڕاوێژ بۆ پەیوەندی نێوان کۆمەڵگا: * وَأَمْرُهُمْ شُورَىٰ بَيْنَهُمْ*سوڕەتی.شوری. ۳٨. کاروباریان لە ناو خۆیاندا بە ڕاوێژە.

سێهەم: ڕاوێژ بۆ پەیوەندی، نێوان ئەندامانی بنەماڵە: * وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَادَهُنَّ .َ ... .مِّنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا * بقره.۲۳۳.......... بۆ  شیر دانی مناڵ دو ساڵ دانراوە،...... . ئەگەر ویستیان بە ڕەزامەندی و ڕاوێژی هەر دو لایان (ژن و مێرد)، پێش ئەوەی دوساڵ تەواو بکا........خوای گەورە بۆ  پەوەردەکردنی مناڵ بۆ کارو باری ناو بنەماڵە ئاماژە بە ڕاوێژ دەکا.

ئەگەر ئاوڕدانەوەیەکی کورتمان هەبی بەسەر مێژوی ئەم چەند سەدەی دوایی دەتوانین ئاماژە بە زۆر لە ئافرەتانە بکەین، کە لە بەشی کۆمەڵایەتی، ڕامیاری و فەرهەنگی و ئابووریدا، رۆڵی یەجگار زۆر بەر چاویان هەبووە، بۆ ئەم بابەتە بەکورتی ئاماژە بەچەند کەسایەتێک دەکەین، کە لە کوردستاندا، لەگەڵ پاراستی هەرێمی کۆمەلگا توانیویانە لە بەشە جیاجیاکاندا، زۆر ژیرانە و بوێرانە ڕچەشکێن بن. چ لە بواری کۆمەڵایەتی،  چ لە بواری رامیاری، چ لە بواری ڕۆشنبیری و فەرهەنگی.

لە بواری کۆمەڵایەتی و رەوشنبیری و پێشکەوتون خوازی دەتوانین ئاماژە بە دو خاتوونی هاودم  یەک  بکەیین، یەکەم خاتوون مەستورە ئەڕدەڵان لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان (ایران) و دووهەم عایشە تەیموور کە لە بنەڕەت خەڵکی کوردی موسڵێ و لە وڵاتی میسر (مصر)ە:

یەکەم: خاتوون (مەستوورەی ئەر‌دەڵان) :

(١٨٠٤ - ١٨٤٨) شاعیر، فەیلەسووف و مێژوونووسی کوردە. بە یەکەم مێژوونووسی ژن لە ئێران و جیهان دەژمێردرێ.

مەولەویی تاوەگۆزی لە پەسنی ئەو‌ خاتوونەدا ئەم شیعرەی گوتووە:

خورشیدەکەی ناز، ئەوجی بورجی سەور  سەرتوغرای دەفتەر مەحبووبان جە دەور

ھا لە خانەکەی بورجی شەرەف دا            نوورئەفشانیشەن وە ھەر تەرەف دا

..

* ناوی ماه ‌شەڕەف خانم و نازناوی مەستوورە بووە. دەوروبەری ساڵی ١٢٢٠ ک.م (١٨٠٤ ز) لە بنەماڵەی قادرییەکانی سنە دا، کە ئەوکات زۆر لای والییەکان بەقەدر بوون، لە شاری سنە ھاتە دنیا. باوکی، ئەولەسەن بەگ (ئەبولحەسەن بەگ)، لە پیاوە ڕەسەنەکانی سنە بووە و بە ماەشەڕەف خانمی خوێندووە تا وەھای پێ گەیاندووە، کە ناو دەرکا. لە زەمانی خو‌سرەو خانی ئەردەلان، والیی سنە، کە بە ناکام ناو براوە، خان و ماڵە قادرییەکان لە یەکتر رەنجاون و ئاشت بوونەوە و بوونە خزم. مەستوورە بۆتە خێزانی خوسرەو خان. خانیش لە شیعرداناندا لە خانم نزیک بۆتەوە. لە دیوانی ھەردووکیاندا شیعر بە یەکدا ھەڵدانیان زۆر بەرچاوە. مەستوورە چل و چوار ساڵ تەمەنی بووە کە لە سلێمانی مردووە و ھەر لەوێش نێژراوە. مەستوورە لە شیعردانان، چ بە کوردی و چ بە فارسی، زۆر خاوەن دەستەڵات بووە. بەداخەوە زۆربەی شیعرەکانی لە ناو چوونە و تەنیا دوھەزار بەیتێکی ماوەتەوە کە ساڵی ١٣٠٥ ک.ە (١٩٢٦ ز)، میرزا ئەسەدوڵڵا خانی کوردستانی، سەرۆکی فەرھەنگی سنە، لە تاران چاپیانی کردووە. ژمارەی ھۆنراوە کوردییەکانی کەمترن لە فارسییەکانی بەڵام لە قەسیدەیەکیدا کە بەم بەیتەوە دەست پێ دەکا:

* گرفتارم بە نازی چاوەکانی مەستی فەتتانت  .      بریندارم بە نێشی سینەدۆزی تیری موژگانت

* بەقوربان! عاشقان ئەمڕۆ هەموو هاتونە پابووست   .     منیش هاتم بفەرموون بمکوژن بمکەن بە قوربانت.

وا دیارە، کە شیعرە کوردییەکانیشی زۆر ڕەوان بوونە. خاوەنی کتێبی حەدیقەی ناسری، کە ئامۆزای مەستوورە بووە، ژمارەی شیعرەکانی لە قەسیدە و غەزەڵ و وردە بابەت، بە نزیکەی بیست ھەزار بەیت نووسیوە بەڵام "توحفەی ناسری" کە ئەویش لە مەڕ کوردستان تاریخێکە، دە ھەزاری لەو بیستە کەم کردۆتەوە و دەڵێ دەھەزار بەیتێکی و‌ەھۆندووە.

(اوگیناواسیلی ئاوا)، کورد ناس وەرگێڕی بە توانای ڕوسی لەمەڕ (مەستوورە)، دەڵێ: (ژنێکی تر وەک مەستوورە لە ڕۆژهەڵاتی ناویین وە و  لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، لە نێو فارس و تورک و ئەرمەنیدا، سەری هەڵنەداوە، کە هەم شاعیرێکی بە توانا بوو. هەم مێژونوسێکی شیاو و هەڵکەوتە. بەڕاستی سەدەی نۆزدەهەم هیچکات، ژنی وا بە خۆی نەدیوە).

نوسراوەکانی خاتوون مەستوورە ئەڕدەڵان:

1- دیوانی شێعری 2 هەزار بەیتی.

2ـ تاریخ اردلان: کە مێژووی سەرەتای ئەڕدەڵانە تا کۆتایی ساڵی ۱۲۵۰. کە اوگیناواسیلی ئاو، وەرگێڕاوتە سەر زبانی ڕووسی و مامۆستا هەژاری موکریانیش وەریگێڕاوتەوە سەر زبانی کوردی.

۳- عقاید و شرعیات: لەمەر بۆچوونەکانی ئایینی و بە گوێڕی ڕێڕەوی ئیمامی شافعی (رض)، کە تا ئەم دواییانەش تەنیا کتێبێک سەبارەت بە مەبەستەکانی ئایینی بە زبانی فارسی نووسراربێت هەر ئەم کتێبە بووە.

دووهەم: خاتوون (عایشە تەیموور)

 (۱٨۴۰- ۱۹۰۲). م. نووسەر و شاعیر و و توێژەر و چیرۆکنووسی بەناوبانگی کورد لە وڵاتی میسر ئەم خاتوونە لە بنەڕەتدا، لە کوردەکانی بنەماڵەی (قەرەجۆڵایە) لە شاری موسڵە، خاتوون عایشە لە بزاڤی ڕزگاریخوازی ئافرەتان لە وڵاتی میسر ڕۆڵێکی بەرچاوی هەبووە، ئەم خاتوونە لە هەمان کاتدا عارفێکی زۆر گەورە بووە کە لە شێعرەکانیدا دەردەکەوێ. نووسراوەکانی بریتین لە: ۱- نتائج الاحوال فی الاقوال والافعال. کتێبێکی چیڕۆکە. ۲-مرآة التامل فی الامور، کتێبێکی ئەدەبی و داب نەریتە. ۳- دیوانی شێعری و چەند بابەتی تر....

سێهەم: خاتوون عایشەی قزڵجی:

 یەکێ لەم کەسانەی کە لە زانکۆی تورجان دەورێکی بەرچاوی هەبووە خاتوون (عایشە قزڵجی) بووە.

خاتوون عایشە شێرەژنی گۆڕەپانی ‌زانست، ناسراو بە مەلا عایشە قزڵجی، کچی (علامە قزلجی)، ساڵی ۱۲۶۳. کۆچی مانگی بەرامبەری ۱۲۵٨ کۆچی هەتاوی لە ئاوایی (تورجان)، نێوان شاری (بۆکان و سەقز)، لە بنەماڵەیەکی پشتاوپشت، ئایینی چاوی بە دنیا هەڵێناوە،

لە لای باوکی خۆشەویستی دەستی بە خوێندن کردووە، هەر لە لای ئەویش عیلمەکانی تەواو کردوە و ئیجازەی مەلایەتی وەرگرتووە و بە خاتووە (مەلا عایشە ناسراوە)، تا کۆتایی ژیانی دەرسی بە ژنانی ئەم مەڵبەندە گوتووە. مامۆستا ئەحمەدیان دەڵێ: دەگەڵ ئەوەش (مەلا محەممەد حەسەن. و . مەلا مەحمەد حوسێن) لە زانا هەرە پایەبەرزەکان بوون، ئێستاش لە پیلە و کێشەی زانستی ئایینیدا دەروەستی عایشێی خوشکیان نەدەهاتن! عایشێی قزڵجی بۆ هەڵێنانی زۆر مەبەستی چەتوون دەستی براکانی دەگرت و هەڵەی نیشان دەدان و پەڵەی بۆ هەڵدەگرتنەوە.

وەکوو دەڵێن عایشێی قزڵجی لینگەی (فەخرونیسا)ی کوردی دینەوەی و مامۆستای بە نێوبانگی کوتنەوەی دەرسی [فقە و حدیث و تاریخ] لە سەدەی شەشەمی کۆچیدا بووە، وە هەروا لینگەی (عایشەی عیسمەت تەیموور)ی کورد لە سەدەی سێزدەی کۆچیدا پێشەنگی بزوتنەوەی عافرەتانی وڵاتی میسر بووە. [خزێنە: ل ۳۳]. عایشە قزڵجی لە ساڵی ۱۳۳۳ کۆچی مانگی بەرامبەر بە ۱۳۰٨ کۆچی هەتاوی لە ئاویی شاریکەند سەر بە شاری بۆکان کۆچی دوایی کرد، هەر لە ئاواییەش ئەسپردەی خاک کراوە.

چوارەم: خاتوون (نورالنسا)

عەللامە مامۆستا مەلا (عەلی قزڵجی) هەر ئەوە کە دەگاتە ئاوایی (تورجان)، دەست دەکا بە وانە گوتنەوە، بە پێی لێکۆڵینەوەکان نزیکە ۷۰ کەس تا ٨۰ کەسی فەقێ هەبووە، هەموو بەڕێ چوونی ئەم فەقێیانە خاتوون (نورالنسا) وەستۆی خۆی دەگرێ، جێی ئاماژەیە ئەم زانکۆیە،  بەشێک لە فەقێیەکان لە وڵاتانی ئەفغانستان، قەوقازی شۆڕەوی، وە وڵاتی میسر بوونە. وە لە لای مامۆستا مەلا عەلی فێری زانستی ئایینی، ڕیازیات و زانستەکانی ئەو سەردەمی بوونە، وە لە بواری بژیوو بە خێو کردنیان، خاتوون نورالنسا پێیان ڕاگەیشتووە.

خاتوون (نور النسا) کچی (مؤمن بیگ) وەهاوسەری (قوچ بیگ) لە بنەماڵەی (بداغ سلطان) لە دەسەڵاتدارانی موکریانە. نورالنسا کە ژنێکی یەکجار زۆر بە دین بووە، جگە لە پێراگەیشتن بەم زانکۆیە، دەستوور دەدات لە مارەیی خۆی مزگەوتی تورجان نوێژن بکرێتەوە، بۆوەی مەکۆی دینداران و ئەویندارانی عیلم و عیرفان و زانست بێ. ئێستاکەش ئەم مزگەوتە هەر وەک خۆی ماوەتەوە. لەبەر بەدەرانەی دەرگاکەی ئەم شێعرانە نوسراونەتەوە: 

به توفيق جناب حي مطلق زُِفيض خالق نََه طاق ازرق

يكي بانوي با فر و سعادت كه هست از بانوان عصر اليق

بَود اندر حريم قوچ بيگ او مهين بانوي شيرين كار الحق

همه كارش شريعت را موافق همه شغلش طريقت را محقق

بود در عقل چون سته زبيده بود چون رابعه در دين موافق

بِدل در كار يزدان سعی كرده بِجان در بحراحسان رانده زورق

 شده نورالنسأ خانم علم زان كه نور نوع نسوان است رونق

پي طاعت يكي مسجد بنا كرد كه مثل او نباشد هيچ جوسق

زتعريفش زبان مدح كوتاه نداند وصف او گفتن فرزدق

چو كرد اتمام ان فرخنده مسجد به سعي عاجل وغير معوق

براي سال تاريخش خرد گفت جزای مجد خاتون يابد از حق

بە پێی خشتەی کۆتایی هەڵبەست، ساڵی بنیات نانی مزگەوت یانی:  ۱۲۵٨ کۆچی مانگی (بە پیتی ئەبجەد) وەدەست دێت، ئەم کەسەی کە ئەم هەڵبەستانەی هۆنیوەتەوە، (نورالنسا) لە عیلم و زانست و خوا پەرەستیدا لە ڕیزی ژنانی گەورەی جیهانی ئیسلام وەک: (رابعە عدویە) دەژمێرێ.

لە بواری ڕامیاری و کۆمەڵایەتی دەتوانین ئاماژە بە خاتوون (نجیبە خانی جلیل زادە) بکەین.

پێنجەم: (نەجیبە خاتوون):

لە ڕێکەوتی ۱۹۱۷/٨/۹.م. لە دایک بووە، کچە گەورەی (مامۆستا مەلا محەممەد کۆیی) زانا، شاعیری نەتەوەیی و موفەسیری قوڕئانی پێرۆز بووە، کە لە باری ڕۆشنبیری، باڵاتر لە هاوشانی (محمد عبدە)، (سید جمال الدین) دەژمێردرێ، ناسراوی بە (مەلای کۆیە). ئەم پیاوە گەوە لە کەش و هەوای چەق بەستوو،  ئەوکاتیدا نجیبەی کچی دەنێرێ بۆ قوتابخانە تاکو کەسانی تریش کچەکانیان بنێرن بۆ قوتابخانە. ئەم پیاوە گەوە باوکی بە ڕێزی نووسەری بەناوبانگی کورد (مەسعوود محەممەد)ە. مامۆستا مەلا محەممەد باوکی مەسعود محەممەد و نەجیبە خاتوونە.

نجیبەخاتوون لە کاتی شۆڕشی ۱٤ تەمووزی ۱۹٨۵، بە شێوەیەکی فەرمی بە سەرۆکی یەکێتی ئافرەتانی کوردستان لقی کۆیە، هەڵدەبژێردرێ، جگە لە کارو باری کۆمەڵایەتی و ڕامیاری، لە بەستێنی ڕۆشنبیری و ئەدەبیشدا چالاکی نواندووە، لە ماوەی ژیانیدا توانی، ۳ بەرگ لە (تفسیری قرآن)، کە لەلایان باوکی ڕاڤە کراوە بە چاپی بگەیەنێ، جیا لەو چالاکیانە، خۆشی چەند بەرهەمی بە نرخی هەبوە، بۆ وێنە: ۱- مێژوی کۆیە. ۲-مێژوی بنەماڵەی جەلیل زادە.۳-ڕووداوەکانی شۆڕشی ئەیلوول. ٤-کۆمەڵێک لە چیڕۆکی فۆلکلۆری کوردی.

سەرچاوەکان: