بە پێی هەواڵی هاژە، رۆمانی گەتسبی مەزن نووسراوەی نووسەری مەزنی ئامریکایی ئیسکات فیترجراڵد لە لایەن خاتوونەکانی وشە و کتێبی بۆکان تاوتوێ کرا. خاتوونەکانی وشە و کتێبی بۆکان لە درێژەی چالاکییەکانی خۆیان دا بۆ یازدەهەمین کۆڕی خوێندنەوە و رەخنەی کتێب ئەو جار رۆمانی گەتسبی مەزن نووسراوەی نووسەری مەزنی ئامریکایی ئیسکات فیترجراڵدیان خوێندنەوە و لە لایەنی جۆراوجۆرەوە دایانە بەر تیشکی سەرنج و رەخنە.
پوختەی چالاکییەکانی ئەو دانیشتنە ئەدەبییە بەو شێوەیەی خوارەوە بەڕێوە چوون:
- وتاری "واتا سەرەکییەکان لە رۆمانی گەتسبی مەزن بە جەخت لەسەر رەچەڵەکناسی کەسایەتییەکان" لە لایەن "خاتوو ماپارە ئیبڕاهیمی"
- وتاری "رەچەڵەکناسی کەسایەتی بە کاریگەریی وەرگرتن لە جوغڕافیا جوداکانی ناو رۆمانی گەتسبی" لە لایەن "خاتوو لەیلا ساڵحی"
- وتاری "رەخنە ی پەروەردەی کەسایەتی و هێزی گێڕانەوە لە گەتسبی دا" لە لایەن "خاتوو فەوزیە سوڵتانبەگی"
- وتاری "سەمبوڵە کۆمەڵایەتییەکان لە رۆمانی گەتسبی مەزن دا" لە لایەن "خاتوو نەسرین مەنگوڕ"
• بەشی دووەم بریتی بوو لە کۆڕێک بۆ پرسیار و وڵام لەسەر لایەنە شاراوەکانی رۆمانی گەتسبی . لەو کۆڕەدا ئەو خاتوونانە بەشدار بوون و هەر کام لایەنێکی شاراوەی رۆمانەکەیان لە پرسیار و وڵامەکانیان دا دابووە بەر باس: ((رووبار بداغی، سارا ساڵعی، چیمەن حەسەنزادە، نەسرین ئیسماعیلوور، پەروین شێخی، گوڵاڵە خوسرەوی و ...))
• لە بەشێکی دیکەش دا خانمی بچکۆلە و هۆگری ئەدەبیات "هیلیا کامیاب" ١٢٠ بەیتی ناڵەی جودایی مامۆستا هێمنی لەبەر بۆ ئامادە بوان خوێندەوە .
• هەروەها لەو کۆڕە دا خاتوونی نیگار کێش "بەهار قادری" بە کێشانەوەی یەکێک لە تێمەکانی رۆمانی گەتسبی بە شێوەیەکی جودا بەشداری کۆڕی رەخنە و هەڵسەنگاندنی رۆمانی گەتسبی مەزن بوو.