16 شهريور؛ سالگرد درگذشت محمد اوراز كوهنوردی كه هر چه بالاتر می رفت افتاده‌تر می شد

 امروز (16 شهريورماه)، سالروز درگذشت محمد اوراز، اولين ايرانی فاتح قله‌ي اورست است. محمد اوراز كه هنگام مرگ 34 ساله بود پرافتخارترين كوهنورد تاريخ ایران است كه توانسته افتخارات بسيار بزرگي را براي جامعه‌ي ورزشي ايران به ارمغان آورد. محمد در شهريورماه 1348 در نقده در خانواده ای کورد به دنيا آمد، وي ابتدا رشته‌ي بسكتبال، سپس تنيس روي ميز و در نهايت رشته‌ي كوهنوردي را براي فعاليت ورزشي خود برگزيد. او در سال 1367 اولين صعود خود را با صعود به دماوند شروع كرد و پس از آن نوار افتخارات بزرگ خود را با صعود به قلل مرتفع جهان تكميل كرد. «راكاپوشي» به ارتفاع 7788 متر در پاكستان اولين قله‌ي مرتفعي بود كه زير پاهاي استوار اين قهرمان مغلوب گشت، محمد صعود به راكاپوشي را در دوران دانشجويي خود تجربه كرد، تجربه‌اي كه سال بعد (1377) در مورد قله 8849 متري اورست تكرار شد و بدين ترتيب در زماني كه بسياري از گروه‌هاي كوهنوردي جهاني از صعود بازمانده بودند اورست به تسخير اولين مسلمان و ايراني قهرمان درآمد. صعود محمد اوراز به اورست جاودانه شد.  دلاور مردي كه پيكر كوهنورد انگليسي را در حالي كه كوهنوردان انگليسي از اين كار سرباز زدند بر دوش كشيد و به پايين آورد. زيباترين خاطره‌ي صعودش به اورست، فداكاري حيواني به نام «ياك» بود كه بار مسافران اورست را تا ارتفاعي بالا مي‌برد و در نهايت خود غذاي كوهنورد مي‌شد. اوراز در سال 78 در دو دوره‌ي مربيگري بين‌المللي شركت كرد و بدين ترتيب موفق به اخذ مدرك مربيگري درجه‌ي يك از فدراسيون كوهنوردي ايران و مدرك بين‌المللي صعود مسيرهاي دشوار از فرانسه شد و بسيار جاي تعجب است كه با وجود اخذ مدرك كارشناسي تربيت بدني از دانشگاه اروميه و دارا بودن بسياري از شرايط حتي در رده‌هاي سني پايين نيز به عنوان مربي قبولش نكردند و او براي تامين هزينه‌هاي صعودهايش مجبور به كار در مسير دماوند و حمل بار توريست‌ها بود. در سال 79 دو اتفاق مهم ورزشي در تاريخ كوهنوردي به وقوع پيوست. محمد اوراز به دو قله چوايو و بشيشا پانگها، قلل 8201، 8036 متري جهان بدون استفاده از كپسول اكسيژن صعود كرد، او در سال 1380 مرد سال كوهنوردي ايران شد، عنواني كه برازنده نام او بود و سپس قلل 5165 متري آرارات در تركيه و 8463 متري ماكالو هم در سال 80 به تسخير اوراز درآمد. محمد در سال 81 يك گام ديگر به آرزوي بزرگ خود يعني فتح قلل بالاي 8 هزار متر جهان بدون استفاده از كپسول اكسيژن نزديك شد و توانست قله 8511 متري، «لوتسه» را فتح كند. او در سال 81 هم مرد سال كوهنوردي ايران شد. و اما كوه حتي به فرزندان خود هم رحم نمي‌كند و سرانجام مجبور به فراخواندن فرزند خود ‌شد. محمد اوراز در آخرين صعود خود با تيمي 12 نفره به منطقه‌ي قراقوروم در پاكستان اعزام شد تا قله 7900 متري گاشربروم يك را فتح كند. ساعت 10:30 دقيقه صبح يكشنبه 26 مرداد ماه گروه حمله متشكل از محمد اوراز، حسن بخاريان، داود خادم و مقبل هنرپژوه صعود نهايي را در هوايي نامناسب و طوفاني آغاز كردند. محمد اوراز و مقبل هنرپژوه در حالي كه در ارتفاع 7800 متري بودند به ناگاه با بروز بهمن سقوط كرده و در سطحي يخي و برفي 600 متر سقوط كردند. گروه، براي نجات جان اين دو كوهنورد كشورمان اقدام كردند اما محمد از ناحيه‌ي كمر دچار آسيب ديدگي شديد شده بود. در مراحل بعدي نجات انتقال محمد اوراز، وي مجددا سقوط كرد و از ناحيه‌ي سر دچار شكستگي و خونريزي ‌شد و سرمازدگي و افت فشار نيز مزيد بر علت گرديد. ارتش پاكستاني به كمك گروه مي‌شتابد و محمد اوراز پس از 5 روز در بيمارستان شفاي پاكستان بستري مي‌شود، اما تمام تلاش‌ها براي نجات وي ثمر بخش نبود و قهرمان كوهنورد ايراني سحرگاه يكشنبه، شانزدهم شهريور ماه به ديار باقي صعود كرد. پيكر مرحوم محمد اوراز در كوه سلطان آباد نقده به خاك سپرده شده است.

منبع: ایسنا