عثمان مزیّن
ظلم و تعدّی به حقوق و اموال دیگران از جمله ویژگیهای ناپسند است که از دیرباز وجود داشته و در جوامع انسانی همواره شاهد تعدی فرد یا گروهی به حق دیگران بودهایم و قانون هم به مثابه یک مانع و عامل بازدارنده در مقابل خوی تجاوزگری انسان ظاهر شده است. هر چند که توفیق قانون برای توقّف این خوی ناپسند همواره رضایت بخش نبوده و زور ظلم بر قدرت قانون غالب گشته؛ اما باز هم عدالت خواهان و صلح طلبان از مبارزه و پیکار بحق خود دست نکشیده و به انحای مختلف در صدد دفع تجاوز یا اقدام برای مجازاتِ تجاوزگر برآمده اند.
دایره ظلم و تعدّی افراد ظالم که در مسند قدرت نبوده بسیار محدود بوده؛ اما این افراد که قدرت را بدست گرفته و در جایگاه وسیع حکومتکردن قرار گرفتهاند تجاوزات خود را گسترده کرده و در قالب حکومت و دولت و با استفاده از قوا و تجهیزات و نیروهای نظامی و ارتش، سرزمینها و کشورهای دیگر را مورد حمله قرار و یا آنان را تحت سیطره و قدرت خود قرار داده اند. هرگاه ظالمان مسند قدرت را بدست گرفته اند، این قدرت را وسیلهای برای خدمت به مردم و حکومت شوندگان مورد استفاده قرار نداده و حکومت تبدیل به ابزاری شده برای تعدی گری. آنهم تعدی گری بی حصر و حد. به همین دلیل است که گذشته جوامع انسانی مملو از جنگ و خونریزی شده و جهانیان کمتر صلح و آشتی را در پیرامون خود مشاهده کرده اند.
در سال های اخیر صلحطلبان تلاشهای فراوانی را برای کاستن از جنگها یا محدود کردن آنها به امید حذف جنگ از مجموعه رفتارهای انسانی انجام داده اند؛ که توفیقات آنها چشمگیر و قابل تقدیر است، به طوری که امروزه دولتها دارای اختیار وسیع برای استفاده از هر نوع سلاحی در جنگها نیستند و در صورت تعدّی از مقرّرات لازمالرعایه مربوط به جنگ و مخاصمات، با محدویتهای بینالمللی و تعقیب کیفری از سوی دادگاههای فراملّی مواجه خواهند شد.
فاجعه حلبچه محصول خوی دیکتاتوری یک حاکم و روحیه وی برای انکار و نابودی ملّتهای دیگر بوده که کرارا این رفتار در آن حاکم نسبت به کوردها و کشورهای مجاور بروز یافته است و قبل از حلبچه هم، شهر سردشت با بمب شیمیایی مورد حمله قرار گرفت که چون حمله به سردشت با انعکاس و سرزنش بین المللی مواجه نشد، چندین ماه بعد فاجعهای با همان سلاح شیمیایی در حلبچه با بمب های شیمیایی خطرناکتر از سردشت خلق شد. تصوّر دیکتاتورها این است که هیچ قدرتی نمیتواند آنها را مورد مواخذه قرار دهد و با اتکا به این تصوّر، روز بروز این اعمال بزهکارانه خود را توسعه خواهند داد. خوی دیکتاتوری و روحیه برای اشاعه ظلم و تعدّی گری در غالب رفتارهای آنان دیده میشود و حتی برای این اقدام خود را محق اعلام کرده و اقدام خود را مستظهر به اصولی مانند دفاع از خاک خود میکنند، در حالیکه همگان نیک میدانند که حمله به دیگری را نمیتوان دفاع و یا یک اقدام مثبت تلقی نمود.
بعد از فجایعی مانند حلبچه و سردشت، سازمان منع بکارگیری سلاحهای شیمیایی ایجاد شد که این سازمان قصد دارد کلیه سلاحهای شیمیایی را در جهان نابود کند و حتی مانع تولید و خرید و فروش و آموزش ساخت این گونه سلاحها گردد ولی علیرغم تمام این تلاش ها در سرزمینهایی که کوردها زندگی میکنند باز هم سلاح شیمیایی وجود دارد که آنهم علیه کوردها استفاده میشود؛ گوی اینکه مورد استفاده این سلاح فقط "کوردها" هستند. به طوری که در سنوات اخیر از سوریه و چند سال قبل هم از ترکیه خبر میرسد که این سلاح ممنوعه علیه کوردها استفاده شده است. قبل از آن هم که حکومت سابق عراق کراراً از این سلاح علیه کوردها استفاده نموده است.
درست است که حلبچه و سردشت خود قربانی سلاح شیمیایی شده و این زخم بزرگ بر پیکره جامعه جهانی همواره دیده میشود و اقدامی هم برای التیام آن صورت نگرفته، ولی با مشاهده دردهای جانکاه این دو شهر جامعه جهانی به این فکر افتاد تا سلاح شیمیایی را به طور کامل حذف کند تا امکان تکرار سردشت یا حلبچه ای دیگر برای حکّام ظالم ایجاد نشود.