واحد احمدتوزە
با گذر زمان شهرها در حال تغییر و تحولات گسترده هستند و همراه با این دگرگونی ها نیازها، مسائل و مشکلات آنان نیز تفاوت کرده است. اگر زمانی چالش اصلی پیش روی شهرها جلوگیری یا کاهش مهاجرت های گسترده، کاهش مرگ و میر ناشی از نبود امکانات بهداشتی و توسعە بی رویە بود، امروزە بیکاری، فقر، گسست های اجتماعی، نابرابری، تبعیض های قومیتی، مذهبی، افزایش جرم، جنایت، تضادهای طبقاتی و... به تهدیدات و چالش های اساسی تبدیل شده اند.
آینده حیات شهرها ریشه در حل این مسائل و معضلات دارد.
ادامه روند افزایشی این مسائل می تواند هر جامعه ای را به سوی زوال و نابودی بکشاند. وقتی جامعه ای نتواند برای خیل جوانان بیکارش، اشتغال ایجاد نماید، نمی تواند انتظار توسعه، پیشرفت و آبادانی را نیز داشته باشد.
بە طور کلی ریشه بسیاری از مسائل امروزی جوامع در همین بیکاری و عدم اشتغال است، جامعە با نرخ بیکاری بالا منشا بروز نا امنی، تبعیض، گسست های اجتماعی، خشونت، فقر و... خواهد شد.
در حال حاضر اکثر شهرهای ایران و خصوصا شهرهای کوردنشین با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند. اما آنچه در این میان حائز توجە است خیل عظیم فارغ التحصیلان دانشگاهی بیکار است که شرایط را دشوارتر نموده است. زیرا توقعات و انتظارات این افراد بسیار بالاتر است و اکثر آنان به شغل های کارمندی چشم دوخته اند، در حالی کە در شرایط امروز کشور بە هیچ عنوان زمینە های اشتغال حتی برای یک چهارم آنان فراهم نمی باشد.
از طرف دیگر در این سال ها برخی سیاست های نادرست و متمرکزگرایانه دولت و حاکمیت باعث تمرکز اکثر فرصت ها و امکانات در چند تا شهر اصلی شده و مابقی شهرها در حاشیه قرار گرفته اند و همین امر باعث نوعی دلسردی در بین مردم و ساکنان این شهرها شده است. شهرهای کوردستان نمود بارز این امر می باشند و کماکان مورد بی مهری واقع می شوند و بسیاری از زیرساخت های صنعتی، اشتغال و خدمات در این نواحی در پایین ترین حد خود قرار دارد.
پس از گذر ۴ دهه از عمر انقلاب اسلامی به دلایل مختلف سیاسی، اجتماعی علیرغم "تاکید رهبری و مفاد قانون اساسی" شهرهای کوردنشین مورد توجه واقع نشده اند و بخشی از زیرساخت های موجود در این شهرها مربوط به همان دوران قبل از انقلاب بوده است، اگرچه نباید منکر اقدامات و کارهایی که در طول این سال ها انجام گرفته، شد.
همانطور که در سطرهای قبل اشاره شد، اگر نگوییم بیکاری ریشه تمام مسائل و مشکلات اجتماعی است، باید بگویم ریشه ۹۰ درصد معضلات می باشد و با اطمینان می توان گفت شهر و جامعه ای که نتواند برای ساکنان خود شغل پایدار ایجاد کند، آن شهر منشا خشونت، گسست های اجتماعی، فقر، جرم، نا آرامی، بزهکاری و... خواهد بود و در نهایت رو به انحطاط و زوال می رود.
در روزهای اخیر جرقە هایی از این وضعیت در سطح برخی از شهرهای کشور مشاهده شد. مهمترین مطالبه معترضان ایجاد فرصت های شغلی، کاهش فقر، نابرابری ها، تبعیض ها، تضاد طبقاتی و ... بود، مسائلی کە وجود و ماندگاری جامعه و شهرها در آینده وابسته بدان است و می طلبد دولتمردان مسئولان به این مسائل توجه بیشتری نمایند.