آزادسازی آب سدها به حوزه آبریز دریاچه ارومیه و تبعات آن

 آزاد سازی 40 میلیون متر مکعب آب سد مهاباد در راستای طرح احیای دریاچه ارومیه

گزارش: واحد احمد توزه

تنظیم: صلاح عزیزیان

پایگاه خبری تحلیلی هاژه ـ دریاچه‌ها تحت تاثیر تغییرات زیست محیطی جهانی آسیب‌پذیر هستند و به خوبی تاثیرات آب و هوا را بر روی موجوداتی که در این آب‌ها زندگی می‌نمایند، نشان می‌دهند.دریاچه ارومیه به عنوان یکی از بزرگترین و اسثثنایی ترین دریاچه های آب شور جهان نقش بسیاری مهم و کلیدی در کشورمان به طور اعم و مناطقی از کشور به طور اخص دارد.

دمای سطح دریاچه به طور مستقیم و یا غیر مستقیم بر روی پدیده‌های بیولوژیکی، شیمیایی، فیزیکی حاکم بر دریاچه چون دمای ناحیه‌ی فتوسنتز، پایداری ستون‌های آب، بهره‌وری اولیه‌ی آب، تغییر انواع گونه‌های جانوری و آبزی و تعامل بین آن‌ها تاثیر گذار است. علاوه بر عوامل مورفومتریکی چون سطح و عمق دریاچه، عواملی چون دمای هوا، پوشش آبری، تابش خورشید بر دمای سطحی دریاچه تاثیر می‌گذارد، که این امر باعث به وجود آمدن مشکلات متعدد زیست محیطی، از قبیل افزایش ریزگردها و و نفوذ آن ها به شهرهای مجاور دریاچه و افزایش خطر ابتلا به بیماری های تنفسی و عروقی، خشک شدن زمین های کشاورزی و باغات منطقه به سبب حمل ذرات ریز نمک و املاح به وسیله بادهای غالب، افزایش دمای 1 تا 2 درجه هوای منطقه و مشکلات خاص آن، نابودی حیات وحش و بهم خوردن چرخه اکوسیستمی می گردد. شهر مهاباد نیز به عنوان جزئی از این اکوسیستم از این اثرات در امان نخواهد بود و به سبب نزدیکی به دریاچه چه بسا که این اثرات بیشتر نیز در زندگی روزمره و معیشیتی مردم احساس گردد.

تصویر ماهواره ای از دریاچه ارومیه

در این راستا بیشتر از یک دهه است که دریاچه‌ی ارومیه به عنوان معضلی ملی برای دولتمردان و ساکنین مناطق تحت تاثیر آن مطرح شده است. بر این اساس دولت سال هاست که با ارائه برنامه ها و طرح های متعدد سعی در احیای این دریاچه و جلوگیری از خشک شدن احتمالی آن را دارد. یکی از موخرترین این برنامه ها و طرح ها؛ مرحله جدید رها سازی آب از سدهای آذربایجان غربی(سد مهاباد با 40 میلیون متر مکعب و با دبی 18 متر مکعب در ثانیه از 17 اسفند 94 لغایت 13 فروردین 95 به مدت 26 روز، سد بوکان، 140 میلیون متر مکعب و سد زولا، 10 میلیون متر مکعب و سدهای دیگر استان) است؛ که با تکمیل این حجم از رها سازی از سدهای فوق، مجموع آب رها شده از سدهای استان از ابتدای سال آبی بالغ بر 425 میلیون متر مکعب خواهد بود. بر همین اساس از حدود چند روز قبل به دلیل بارش های مناسب در فصل پاییز و زمستان و با توجه به تکمیل ظرفیت سد مهاباد امکان انتقال آب به حوضه آبریز دریاچه فراهم شده است. کارشناسان متخصص در این زمینه ابراز امیدواری کرده اند که با انتقال این حجم، تراز آب دریاچه ارومیه سیر صعودی داشته باشد و با توجه به بارش های فصل بهار می توان امید داشت که تراز مثبت آب دریاچه حفظ گردد.

از طرف دیگر با توجه به تأکید رئیس سازمان حفاظت محیط زیست: که در سطح بین الملل نیز حساسیت ها نسبت به دریاچه ارومیه ایجاد شده است و مشارکت بین المللی برای احیای آن در حال انجام است. می توان امیدوار بود که با افزایش کمک های بین المللی، طرح های ملی و صرفه جویی در بخش کشاورزی با استفاده از سیستم های آبیاری جدید روند تثبیت و احیای دریاچه ارومیه موفقیت آمیز باشد.