کارنامه، شاخص ارزیابی مردم از عملکرد شوراهای شهر مهاباد

هاژه_شوراها به عنوان یکی از نهادهای مهم و اساسی در جوامع محلی ایران مطرح می باشند طوریکه از آنان به عنوان پارلمان محلی نام می برند که وظیفه شناخت کمبودها و مشکلات جامعه و نظارت صحیح بر اجرا و حل این مسائل و مشکلات را عهده دار است. 

اصل یکصدم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران درباره وظایف و نقش شوراها چنین نوشته است: براي پیشبرد سریع برنامه هاي اجتماعی، اقتصادي، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاري مردم با توجه به مقتضیات محلی، اداره امور هر روستا، بخش، شهر، شهرستان یا استان با نظارت شورایی به نام شوراي ده، بخش، شهر، شهرستان یا استان صورت می گیرد که اعضاي آن را مردم همان محل انتخاب می کنند.

بر این اساس شوراها به عنوان نهاد مردمی و منتخب مردم همواره نقش برجسته ای در مدیریت، عمران، آبادی شهرها و روستاها داشته اند، لذا توجه به نحوه انتخاب و برگزیدن افراد اصلح برای عهده داری سکان مدیریت شهری همواره از طرف فعالان مدنی، دلسوزان و مقام های دولتی گوشزد شده است. 

مقام معظم رهبری بارها در مناسبت‌های مختلفی اهمیت شوراهای اسلامی شهر و روستا را تبیین كرده‌اند و حل مسائل جاری و روزمره مردم به دست خود مردم را از اثرات تشكیل شوراها دانسته و خاطرنشان کرده اند اگر این امر رخ دهد سبب افزایش «اعتماد عمومی» خواهد شد.

در این نوشتار سعی می شود که با نگاهی کلی و اجمالی به انتخابات پیش رو و برخی اقدامات و مصوبات شوراهای شهر در ادوار گذشته مهاباد پرداخته شود. 

آنچه که مشخص است نحوه انتخاب شوراهای شهر در شهرهای کوچک و متوسط ایران، خصوصاً کوردستان و مناطق کوردنشین تحت شعاع طایفه گری، قبیله گرایی و خویشاوند گرایی بوده است. شهر مهاباد نیز از این قاعده مستثنی نیست و علیرغم تأکید فعالین مدنی و اجتماعی بر عدم انتخاب بر اساس این ملاک ها؛ همچنان به عنوان معیارهای اصلی در انتخابات شوراها مد نظر قرار می گیرند. 

یکی از رویداهای جدید که در انتخابات دو دوره اخیر شوراهای شهر مهاباد بسیار به چشم آمد، ورود افراد جوان و گم نام به عرصه انتخابات بوده و است، اگرچه ورود قشر جوان به عرصه فعالیت اجتماعی و مدیریت شهری بسیار اساسی و انکارناپذیر می باشد ولی عدم تخصص، عدم داشتن سابقه و تجربه کاری از یک طرف و نگاه درآمدزایی و شغلی به شورا از طرف دیگر از مهم ترین انتقادات پیش روی کاندیدهای قشر جوان بوده است. در این دوره از انتخابات نیز هستند افراد و جوانانی که فاقد هر گونه شغل، سابقه و تجربه کاری هستند و تنها برای فراهم کردن بستر شغلی در انتخابات شوراهای شهر ثبت نام نموده اند.

آنچه که در این دوره از انتخابات شوراهای شهر مهاباد مهم می نماید حضور برخی از مسئولین و اعضای شوراهای شهر دوره های گذشته است. 

هنوز بخش های مختلف شهر از مشکلات و تنگناهای ایجاد شده از برخی اقدامات نامناسب و مصوبات نادرست در دوره های مختلف شوراهای شهر به صورت کامل رهایی نیافته و آثار آن بر بدنه کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و... وجود دارد.

از تغییر کاربری یک شبه باغات خیابان محمد قاضی تا احداث بی برنامه و عجولانه روگذر تپه قاضی (بعد از گذشت چند سال و صرف هزینه های چند میلیاردی، با اعلام رای دادگاه مبنی بر محکومیت شهرداری و پرداخت غرامتی میلیاردی به شاکیان، زمزمه های از تخریب و جایگزینی و احداث زیر گذر جدید به گوش می رسد).

تغییر کاربری های فراوان زمین های حاشیه شهر مهاباد، استخدام های فامیلی در بدنه حجیم شهرداری، واگذاری قسمت های مختلف حاشیه رودخانه مهاباد که در مواقع سیلاب به شدت می تواند خطرساز باشد، دادن مجوز ساخت و ساز در قسمت های از محله پتوبافی مهاباد که هر شخص غیر متخصصی نیز با مراجعه به این محل و دیده وضعیت نشست زمین و ریزش های صورت گرفته می فهمد که این کار کاملا نامناسب و غیر اصولی بوده است  تنها برخی از اقداماتی است که در طی دوره های مختلف شورا در مهاباد انجام شده است. 

ایجاد تعدادی پل بر روی گلوگاه های اصلی رودخانه که مانع عبور روان آب سد در مواقع سر ریز خواهد شد و قسمت هایی از شهر را با خطرات بسیاری مواجه می کند که نمونه بارز آن سال گذشته در شهرک صبا و قسمت های مسکونی حاشیه رودخانه مهاباد مشاهده شد. قضیه تغییر کاربری های فضاهای سبز پارک ملت، کوه خواری های حاشیه شهر به خصوص خزائی، احداث قرائت خانه های اضافی و بی مصرف در سطح شهر، در صورتیکه شهر فاقد یک سینما و نگارخانه می باشد، برگزاری پیمکارانه همایشات، نوسازی مقبره الشعرای مهاباد با آن حواشی گسترده و صرف هزینه های کلان و تعویض دوباره سنگ قبرها و به طور کلی مدیریت کلنگی در بسیاری از طرحها و پروژه ها.

در طی این چهار دوره از انتخابات شوراهای شهر مهاباد روال کارهای مدیریت مقطعی ادامه یافت طوریکه در برخی از این دوره ها موج عظیم کارهای عمرانی به ظاهر صحیح و در جهت منفعت و توسعه شهر آغاز شد. در برخی دوره ها نیز کارهای فرهنگی شتاب بیشتری به خود گرفت. نمایندگان مردم در شورا تصمیم می گرفتند که به قول خودشان برای توسعه و آبادانی هر چه بیشتر شهر مهاباد بدون در نظر گرفتن عواقب این اقدامات تصمیم گیری و آن را اجرایی نمایند.  

آنچه بیان شد تنها گوشه ای از اقدمات شوراهای شهر مهاباد در دوره های مختلف بوده است که جای انتقاد داشته و دارند. این افراد از بخش های مختلف جامعه وارد بدنه شورای شهر و شهرداری شده اند، از معلم گرفته تا بازاری و ورزشکار و متخصص شهرسازی . اما آنچه مهم می نماید این است که استفاده کاندیداهای ثبت نامی از کارهای پوپولیستی و بازی با احساسات مردم و جامعه به هیچ عنوان قابل قبول نخواهد بود.  

از طرف دیگر بهتر است هر یک از ما در جاییکه توانایی لازم را دارا هستیم به جامعه خود خدمت نماییم نه اینکه با پا گذاشتن در مسیری که از توانایی و ظرفیت ما خارج است پیشینه ای نامناسب از خود به جای بگذاریم، زیرا که به قول معروف آیندگان ما را قضاوت می کنند...

در پایان باید خاطرنشان کرد که شوراهای شهر جای یافتن شغل و تقسیم کردن غنایم نیست بلکه محل خدمت به جامعه و شهر است و افرادی که با این نظر به شوراها وارد می شوند بدانند که رسانه ها به عنوان رکن چهارم دمکراسی در مقابل عملکرد انان سکوت نخواهد کرد.