| تاريخ: ۱۳۹۶ پنج شنبه ۳۱ فروردين ساعت ۱۲:۱۵ | بازدید: 794 نظرات: 0 کد مطلب: 3691 |
کۆڕی ڕوونوێنی له کتێبی "بۆ بێ تاقه‌تی شاعرم" له سنه به‌ڕێوه چوو
کۆڕی ڕوونوێنی له کتێبی "بۆ بێ تاقه‌تی شاعرم" له نووسینی سه‌لاح محه‌مه‌دی و به به‌شداری لاینگرانی ئه‌ده‌بی کوردی له کافه کتێبی کاڵی شاری سنه به‌ڕێوه چوو.
به پێی ئه‌م ڕاپۆرته، له‌م کۆڕه‌دا که‌ماڵ ئه‌مینی، شاعری به‌ره‌ی چواری شێعری نوێ کوردی وتی: ئێمه به گشتی له به‌ره‌ی چواردا ده‌توانین ئه‌م جیاوازییه ببینین که شێعره‌کان به‌ره‌و ئه‌زموون کردنی ژیانی شاری ده‌ڕۆن، چ له ڕووی ناوه‌ڕۆک و چ له ڕووی فرۆمه‌وه. ئیدی شێعری نوێ شێعرێکی زهنییه که به‌رده‌وام خه‌ریکی بیر کردنه‌وه له خۆیه‌تی، به پێچوانه‌ی شێعری کلاسیک که به‌رده‌وام وه‌سفی سرووشتی له گونده‌کانی کوردستاندا ده‌کرد.
ئه‌م شاعره کورده زیادی کرد: کتێبی من بۆ بێ تاقه‌تی شاعرم به ته‌واوی ده‌که‌وێته خانه‌ی شێعری نوێی به‌ره‌ی چوار که هه‌موو شێعره‌کانی ئه‌زموونی شاعێرێکی کورده که له شاردا هه‌ڵسوکه‌وت ده‌کات و دیارده شارییه‌کان دووباره له سیمای شێعردا ده‌خوڵقێنێته‌وه.
ئه‌مینی جه‌ختی کرد: ئێمه له‌م سه‌رده‌مه‌ی خۆماندا له‌گه‌ڵ خه‌سارێکی گه‌وره‌ش ڕووبه‌ڕووین، ئه‌ویش دیارده‌ی لایک کردن و به‌ناو شێعری فه‌یسبووکی که سایکۆلۆژیای هه‌موو که‌سی داگیر کردووه، ئه‌م نه‌وه نوێیه ئه‌گه‌ر خوێندنه‌وه‌ی باش و قوڵی له ڕێگه‌ی کتێبه‌وه له شێعر نه‌بێت، ئه‌سته‌مه بتوانێت خۆی له‌و دیارده کاره‌ساتباره‌ی ناو تۆڕه کۆمه‌ڵایه‌تییه‌کان ده‌رباز بکات.
ئه‌و له کۆتاییدا وتی: جێگه‌ی خۆشحاڵییه که له چه‌ند ساڵی ڕابردوودا له سه‌ر ئه‌رکی چه‌ندین بڵاڤگه‌ی وه‌ک گوتار کتێبی کوردی زۆر وه‌ک ئه‌م کتێبه‌ی کاک سه‌لاح محه‌مه‌دی بڵاو بووه‌توه که نه‌وه‌ی نوێ ده‌توانێت بیخوێنه‌ته‌وه و به باشی و به قووڵی نێوان شێعر و ناشێعر له یه‌کتر بکاته‌وه.
له درێژه‌ی کۆڕه‌که‌دا، محه‌مه‌د مه‌وه‌فقی شاعر و لێکۆڵه‌ری ئه‌ده‌بی وتی: من سه‌ره‌تا ده‌مه‌وێت به‌م قسه‌ی هایدگره‌وه ده‌ست پێبکه‌م که ده‌ڵێت ئێمه له‌م سه‌رده‌مێکی وه‌هادا ده‌ژین که پڕه له کاره‌سات و شه‌ڕ، هه‌ر بۆیه ئێمه پێویستمان به ژیانێکی شاعرانه‌یه، ژیانی شاعرانه له‌م سه‌ردمه‌دا گرنگییه‌کی یه‌کجار زیاتری هه‌یه.
مه‌وه‌فه‌قی زیادی کرد: زۆر که‌س ڕه‌خنه‌یان هه‌بوو که بۆچی ناوی کتێبه‌که به جۆرێک مرۆڤێکی بێ خه‌یاڵ نیشان ده‌دات، به‌ڵام ئه‌مه به بۆچوونی من هه‌ڵه‌یه، ئه‌مه ده‌نگی نه‌خێری شاعره به هه‌موو ئه‌و ئایدۆلۆژیا ده‌مارگرژانه‌ی که له‌م سه‌رده‌مه‌دا به ناوی جیاوازه‌وه ده‌وری ئێمه‌یان ته‌مووره داوه و شاعر به نووسینی "بۆ بێ تاقه‌تی شاعرم" ده‌یه‌وێت بڵێت وه‌ها خۆمان به‌تاڵ ده‌که‌ینه‌وه له سحری ئه‌م هه‌موو ده‌ماگرژییه‌ی ده‌ورووبه‌رمان که ده‌یانه‌وێت کاره‌سات له دوای کاره‌سات بخوڵقێنن.
ئه‌م ڕخنه‌گره کورده له کۆتاییدا وتی: ئه‌مزوونی شێعری کاک سه‌لاح ئه‌زموونێکی شارییه و ته‌واو جیاوازه له‌و ئه‌زموونه شێعریانه‌ی گوونده‌کان، شێعری کلاسیک که به‌رهه‌می ژیانی لادێیی بوو، ته‌نیا ستایشی شاخ و سروشت و هتدی ده‌کرد، به‌ڵام ژیانی شاری به خۆی و هه‌موو ئاڵۆزییه‌کانی ئێمه ناچار ده‌کات که به‌رده‌وام له تێفکراندا بین. هه‌روه‌ها ئه‌م ژیانه شارییه جۆریه‌ک تاکه که‌سی به‌سه‌ر ئێمه‌دا زاڵ ده‌کات که یه‌کێک له ده‌رنجامه‌کانی ته‌نیا بوونه، ئه‌م ته‌نیاییه هه‌راسناک و غه‌مگینه له زۆربه‌ی شێعره‌کانی کاک سه‌لاحدا ڕه‌نگی داوه‌ته‌وه.
دوکتور مه‌سعوود بیننه‌ده، مامۆستای زانکۆ یه‌کێکی دیکه له میوانه‌کانی ئه‌م کۆڕه بوو، ئه‌و له درێژه‌دا وتی: شیعری نوێ یان شیعری ئه‌زموون کراوی شار به‌و مانایه نییه، گه‌ر ئێمه شێعره‌کانمان پڕ کرد له وشه‌ی قات و شه‌قام و ئۆتۆمبیل و ئاسانسۆڕ هتد ئه‌وه ئیدی شێعره‌که شێعرێکی نوێ و شارییه.
ئه‌و زیادی کرد: ئه‌وه‌ی گرنگه له‌م نێوانه‌دا ئه‌وه‌یه که شاعر تا چه‌ند توانیه‌تی ژیانی هه‌موو سووچه‌کانی شاره‌که‌ی خۆی ئه‌زموون بکات و بژیه‌ت، بۆ نموونه هه‌میشه و به‌رده‌وام ده‌نگی ده‌سه‌ڵاتدار ده‌یه‌وێت وێنایه‌کی جوان و ئۆبجێکتیڤ له شار نیشان بدات و قه‌راخ شاره‌کان و که‌سه په‌ڕاوێزخراوه‌کان بشارێته‌وه. شاعر ئه‌و که‌سه‌یه که له سیمایه‌کی سابجێکتیڤدا خۆی ڕێکده‌خات و هه‌موو ئه‌م سووچه شاراوانه ده‌دۆزێته‌وه و ئه‌زموونیان ده‌کات.
دوکتور بیننه‌نده جه‌ختی کرد: واتا شاعر وه‌ک که‌سێکی گه‌ڕیده و گه‌ڕۆک خۆی ده‌دات به ده‌ست هه‌موو شه‌قامه‌کان و سووچه‌کانی ناو شاره‌کان بێ ئه‌وه‌ی ئامانجێکی تایبه‌تیشی هه‌بێت، بێ گومان له سووسچێکدا ئه‌و وێنه شاراوه‌یه خۆی نیشانی شاعر ده‌دات و ئه‌و کاته‌ش که هیچ کات و شوێنه‌که‌ی به‌رله‌وه دیاری نه‌کراوه ئه‌بیته کات ی خوڵقاندنی شێعر یان به‌رهه‌مه هونه‌رییه‌که‌ی. به‌م شێوه ده‌بینین ئێمه له‌گه‌ڵ که‌سێکی فاعلی و سابجێکتیڤی ڕووبه‌ڕووین که خۆی ژیانی سووچه‌کانی شار ده‌ژیه‌ت و گوێ به ده‌نگه زاڵه‌کان نادات.
ئه‌م مامۆستا کورده له کۆتاییدا وتی: به گشتی شاعر هیچ کارێک ناکات، بێجگه له‌وه‌ی که پتانسیل و توانی نێو دڵی واقعه‌کان ئازاد ده‌کات، له‌مڕووه‌وه کاتێک له شێعره‌کانی کاک سه‌لاح ده‌ڕوانین ده‌توانین به باشی ببینین که چۆن وێنا ڕاسته‌قینه‌کانی شاری به وردی دیوه‌ته‌وه، بۆ نموونه چۆن چرکه ساتی سه‌رخۆشی مه‌ستێک گرێ ده‌دتاه‌وه به چرکه‌ساتی خشه خشی گسکدانی شه‌قامه‌کان له لایه‌ن سبوورێکه‌وه. شار پڕه له‌م پاڕادۆکسانه و محه‌مه‌دی به باشی توانیه‌تی ئه‌م ژیانه ئه‌زموون بکات و له سیمای شێعردا بیان خۆڵقێنێت.
شایانی باسه که له درێژه‌ی کۆڕه‌که‌دا سه‌لاح محه‌مه‌دی هاوکات له ڕێز گرتن له به‌شدار بووانی کۆڕکه چه‌ند پارچه شێعرێکی خۆیی خوێنده‌وه و دواجار ڕێوڕه‌سمی په‌رده‌لادان له سه‌ر کتێبی "بۆ بێ تاقه‌تی شاعرم" بە بەشداریی شاعیر و رۆژنامەوان هوشیار بابایی و شاعیر و نووسەر حەمەی کەریمی به‌ڕێوه چوو و ژماره‌یه‌ک له‌م کتێبه به واژۆی خودی شاعر فرۆشرا.
سەرچاوە: مێهر
|
