بیتوجهی مردم محلی شهرستان های سردشت و بانه و بوکان و سقز به قطع درختان جنگی زاگرس و درختان موجود در رویشگاههای طبیعی حاشیه رودخانه ها یک تهدید جدی برای نسل حاضر و آینده آن مناطق است
با افزایش روند قلع و قمع درختان رویشگاههای طبیعی گونه های جنگلی بلوط و بید توسط سودجویان یا همان جانی یان طبیعت با همکاری مردم محلی شهرستان های موصوف که در نظر آنها این عمل بعنوان یک شغل پردرآمد تلقی شده ، در آینده نه چندان نزدیک مشکلات زیست محیطی فاجعه بار و غیرقابل جبرانی مانند وقوع سیل های خانمانسوز ، فرسایش خاک های حاصلخیز و در نهایت بیابانی شدن را برای ساکنین آن شهرستانها ببار خواهد آورد .
امروزه قطع درختان در این مناطق به یکی از معضلات بزرگ زیستمحیطی تبدیل شده است که بهرغم آگاهی روزافزون از آثار منفی آن، همچنان ادامه دارد. در این راستا، سودجویان بهویژه در مناطقی که منابع طبیعی ارزشمندی دارند، از وضعیت ناآگاهی یا بیتوجهی عمومی به آسیبهای زیستمحیطی بهرهبرداری میکنند.
اهم دلایل بیتوجهی مردم به قطع درختان و پیامدهای آن و ارائه راهکارهایی برای مقابله با این پدیده از این قرار است:
1. عدم آگاهی عمومی از اهمیت درختان و جنگلها
یکی از دلایل اصلی بیتوجهی مردم به قطع درختان، عدم آگاهی کافی درباره اهمیت اکوسیستمهای جنگلی و درختان است. بسیاری از مردم تنها به صورت سطحی با درختان برخورد میکنند و تصور میکنند که قطع آنها تنها یک آسیب جزئی به محیطزیست وارد میآورد. در حالی که درختان نقش حیاتی در تعادل اکوسیستم دارند. آنها باعث تصفیه هوا، جلوگیری از فرسایش خاک، تأمین زیستگاه برای گونههای مختلف حیوانی و تأمین منابع آب میشوند. بیتوجهی به این مسائل و ناآگاهی از پیامدهای منفی قطع درختان موجب میشود که افراد و حتی برخی مقامات دولتی اهمیتی به حفظ درختان ندهند.
2. فشارهای اقتصادی و انگیزههای سودجویانه
در بسیاری از مناطق، جنگلها و درختان به عنوان منابع طبیعی با ارزش شناخته میشوند که میتوانند درآمد زیادی برای سودجویان ایجاد کنند. قطع درختان برای فروش چوب و سایر محصولات آن به یکی از راههای اصلی کسب درآمد در مناطق دارای گونه های خودروی جنگلی تبدیل شده است. این فشارهای اقتصادی باعث میشود که افراد با نادیده گرفتن تبعات بلندمدت قطع درختان، تنها به منافع کوتاهمدت خود فکر کنند. در برخی موارد، مقامات دولتی نیز به دلیل منافع اقتصادی منطقهای، از اجرای قوانین حفاظت از محیطزیست به درستی حمایت نمیکنند.
3. ضعف قوانین و نظارتها
در بسیاری از کشورها و حتی در برخی از مناطق ایران، قوانین حفاظت از جنگلها و درختان بهطور کامل اجرایی نمیشوند. نظارتهای ضعیف و ناکافی در بسیاری از مناطق باعث میشود که قطع درختان بهراحتی انجام شود و هیچگونه مجازات جدی برای متخلفان وجود نداشته باشد. این عدم نظارت، فرصت مناسبی برای سودجویان فراهم میآورد تا بدون نگرانی از پیگرد قانونی، به قطع درختان و نابودی جنگلها ادامه دهند.
4. پیامدهای زیستمحیطی قطع درختان
قطع درختان و نابودی جنگلها پیامدهای جبرانناپذیری بر اکوسیستمها دارد. از جمله این پیامدها میتوان به افزایش آلودگی هوا، تغییرات اقلیمی، کاهش تنوع زیستی، فرسایش خاک و کاهش منابع آب اشاره کرد. جنگلها و درختان بهعنوان ذخایر کربن عمل کرده و در کاهش گازهای گلخانهای نقش دارند. قطع آنها منجر به آزاد شدن دیاکسیدکربن ذخیرهشده در درختان و افزایش میزان این گاز در جو زمین میشود که به نوبه خود باعث تشدید تغییرات اقلیمی خواهد شد.
5. راهکارهای مقابله با قطع درختان
برای مقابله با این مشکل، ابتدا باید آگاهی عمومی مردم و مقامات دولتی افزایش یابد. آموزش و ترویج اطلاعات در خصوص اهمیت درختان و جنگلها باید در سطح مدارس، رسانهها و نهادهای عمومی صورت گیرد. همچنین باید قوانین و مقررات مربوط به حفاظت از جنگلها و درختان بهطور جدیتری اجرایی شوند. ایجاد سیستمهای نظارتی دقیق و کارآمد و اعمال مجازاتهای سنگین برای متخلفان میتواند از دیگر راهکارهای مقابله با این پدیده باشد.
علاوه بر این، باید به توسعه منابع جایگزین برای چوب و سایر محصولات درختان توجه ویژهای شود. استفاده از فناوریهای نوین در صنعت چوب و جایگزینی مواد مصنوعی بهجای چوب میتواند از قطع بیرویه درختان جلوگیری کند.
Alo haje, [08/03/1404 08:55 ب.ظ]
نتیجهگیری
قطع درختان بهدست سودجویان و بیتوجهی مردم به اهمیت حفظ جنگلها و اکوسیستمهای طبیعی، تهدیدی جدی برای محیطزیست و آینده کره زمین است. اگرچه این پدیده ناشی از عواملی نظیر ناآگاهی، فشارهای اقتصادی و ضعف در نظارتها است، اما با آگاهیرسانی، تقویت قوانین و ایجاد راهکارهای جایگزین میتوان از این روند خطرناک جلوگیری کرد و از نابودی منابع طبیعی جلوگیری نمود.
این مسئولیت همگانی است که همه مردم، دولتها و نهادهای مختلف باید به آن توجه ویژهای داشته باشند تا به نسلهای آینده جهانی سالمتر و پایدارتر تحویل دهیم.