۱۴۰۴/۲/۲۳ ۲۱:۱۸
| تاريخ: ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۱ | بازدید: 298 نظرات: 0 کد مطلب: 24338 |
سحرخیزی اجباری و چالش‌های نظام آموزشی
نگاهی اجمالی به پیامدهای تغییر ساعت آغاز به کار مدارس
عبدالهی ـــ دبیر جامعە‌شناسی دبیرستان‌های مهاباد
تصمیم اخیر مبنی بر تغییر ساعت آغاز به کار مدارس به ساعت ۶ صبح، موجی از نگرانی را در میان دانش‌آموزان، خانواده‌ها و به‌ویژه معلمان مناطق روستایی دورافتاده برانگیخته است. این تغییر، پرسش‌های جدی را در خصوص پیامدهای آن بر سلامت، کیفیت آموزش، انگیزه و شادابی دانش‌آموزان و مشکلات خاص فرهنگیان به همراه داشته است.
نخست آنکه، این تغییر ساعات استراحت دانش‌آموزان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بیدار شدن در سپیده‌دم، زمان لازم برای تجدید قوا و استراحت کافی را از آن‌ها سلب می‌کند. این امر می‌تواند منجر به خستگی مفرط در طول روز و کاهش تمرکز و بازدهی آموزشی شود. همچنین، برهم خوردن ریتم طبیعی خواب، ممکن است مشکلاتی را برای سلامت جسمی و روانی دانش‌آموزان ایجاد کند. کاهش انگیزه و شادابی و تأثیر منفی بر نگرش آن‌ها نسبت به مدرسه و یادگیری از دیگر پیامدهای این کمبود خواب خواهد بود.
به‌طور خاص، این تصمیم مشکلات مضاعفی را برای معلمانی که در مناطق روستایی دورافتاده خدمت می‌کنند، به وجود می‌آورد. این معلمان که برای رسیدن به محل کار خود مسافت‌های طولانی را طی می‌کنند، اکنون مجبور خواهند بود ساعات بسیار زودتری از خواب بیدار شوند و با چالش‌های رفت‌وآمد در جاده‌های بین‌شهری و روستایی در ساعات اولیه صبح مواجه گردند. افزایش خطرات جاده‌ای به دلیل کاهش دید و احتمال خواب‌آلودگی، کاهش زمان استراحت معلمان و در نتیجه تأثیر منفی بر کیفیت تدریس آن‌ها، مشکلات هماهنگی با حمل و نقل عمومی و افزایش هزینه‌های رفت‌وآمد و همچنین بر هم خوردن تعادل بین کار و زندگی شخصی این قشر زحمتکش، از جمله مهم‌ترین این مشکلات است.
علاوه بر موارد فوق، این تصمیم می‌تواند مشکلاتی در برگزاری فعالیت‌های فوق‌برنامه صبحگاهی ایجاد کند و فرصت کافی برای صرف یک صبحانه کامل و مغذی را از دانش‌آموزان بگیرد که بر تمرکز و انرژی آن‌ها تأثیرگذار است. همچنین، احتمال دیر رسیدن دانش‌آموزان به مدرسه به دلیل عدم تطابق با ساعات کاری والدین افزایش یافته و زمان تعاملات خانوادگی صبحگاهی کاهش می‌یابد. عدم تطابق با ساعت بیولوژیک برخی دانش‌آموزان نیز می‌تواند منجر به استرس و کاهش عملکرد آن‌ها شود.
بنابراین، تغییر ساعت آغاز به کار مدارس تصمیمی چندوجهی است که نیازمند بررسی دقیق تمامی جوانب و در نظر گرفتن منافع و مشکلات تمامی ذی‌نفعان، به‌ویژه دانش‌آموزان و معلمان، می‌باشد. نادیده گرفتن این پیامدها می‌تواند اثرات نامطلوبی بر فرآیند آموزش و پرورش داشته باشد و نیازمند بازنگری و توجه بیشتر به نظرات کارشناسان و ذی‌نفعان است.
