دخمه سنگی فقره قا، آرامگاه پادشاه ماد در مهاباد

هاژه ـ دخمه سنگی فقره‌قا با شماره‌ ثبت 288، با ارتفاع 1331 متر از سطح دریاها، در شمال روستای ایندرقاش و 15 کیلومتری شهر مهاباد واقع شده است.

محققان و باستان شناسان بر این باورند آرامگاه «فرورتیس» پادشاه ماد و پدر دیاکوست. هرودوت تاریخ نگار معروف می گوید که فرورتیس دومین پادشاه مادی در فقره‌قا به خاک سپرده شده است.

رومن گرشمن تاریخ نگار و باستان شناس معروف فرانسوی که در میانه سال های 1895 الی 1979 میلادی میزیسته اعتقاد دارد که این آرامگاه متعلق به شاهزاده مانای به نام فرورتیس می باشد و ارنست امیل هرتسفیلد تاریخ نگار مشهور آلمانی معتقد است که آرامگاه فقره قا متعلق به مادها می باشد. 

دخمه فقرە قا فاقد مدخل ورودی بوده و در ایوان آن دو ستون سنگی ایجاد شده که پاستون‌ها شبیه گلدان وارونه می‌باشند. ستون‌های جلوی این ایوان و داخل مقبره به مرور زمان از بین رفته و تنها پا ستون‌های و سرستون‌ها باقی مانده‌اند. داخل مقبره نیز یک سالن به اندازه عرض ایوان وجود دارد که با 2 پله جرزدار از هم جدا می‌شوند.

اطاق جلویی احتمالا مخصوص انجام مراسم تدفین بوده و در اطاق بعدی 3 قبر مستطیل شکل به چشم می‌خورد که یک قبر بزرگ به صورت افقی و دو قبر کوچک به شکل عمود بر ایوان در آن تراشیده شده است. عمق قبرهایی که در این گور دخمه در دل سنگ تراشیده شده‌اند، حدود 50 سانتیمتر است .

کف اطاق مقبره سه قبر به عمق ۵۰ سانتی متر کنده شده است که قبر بزرگتر در سمت چپ و با ابعاد ۲۶۵ در ۱۴۰ سانتی متر عمود بر ورودی گور دخمه قرار گرفته است و در سمت راست آن دو قبر دیگر در جهت ورودی گور دخمه و به ابعاد یکسان ۱۴۰ در ۹۰ سانتی متر کنده شده است.

این گور دخمه دارای دو جفت ستون در مدخل و میان آن است. ستون‌ها استوانه کامل نبوده و قطر آنها در بالا کمتر از قسمت تحتانی می‌باشد.

ستون‌های داخلی ضخامت کمتری از ستون‌های بیرونی دارند. هر چهار ستون دارای پایه و سرستون‌هایی مربع شکل می‌باشند. ارتفاع گوردخمه از لب ایوان تا پایین‌ترین قسمت تراشیده شده ۵۳۰ سانتی متر وتا دامنه کوه نیز حدود ۱۰ متر است.

دخمه سنگی فقره قا که شمالی ترین گور دخمه منتسب به دوران ماد است در سال 1316 با شماره 288 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

* در گردآوری بخشی از اطلاعات این اثر از منابع میراث فرهنگی آذربایجان غربی و روزنامه همشهری استفاده شده است.