سرپرست هیأت بررسی باستان شناسی در محوطه سنگ معدن شهر کرمانشاه از مستند سازی شواهدی از دوره پارینه سنگی کهن تا پارینه سنگی میانی(با سن تقریبی یک میلیون تا ۴۰ هزار سال قبل) در محوطهای وسیع در شهر کرمانشاه به نام سنگ معدن خبر داد.
نعمت حریری در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به بررسیهایی که سال ۱۴۰۰ در محوطه سنگ معدن شهر کرمانشاه صورت گرفت، اظهار کرد: حدود سه سال قبل هیأتی به سرپرستی دکتر سامان حیدری گوران از باستان شناسان پارینه سنگی کشور به بررسی محوطهای در جنوب شهر کرمانشاه موسوم به سنگ معدن پرداخت و مشخص شد که محوطهای باستانی و کلیدی است.
وی افزود: با توجه به بررسیهای صورت گرفته قبلی و شواهد بدست آمده و اهمیت این مکان، طرح تعیین عرصه و پیشنهاد حریم این مکان به اداره کل میراث فرهنگی استان و پژوهشکده باستانشناسی به منظور حفظ و حراست این میراث گرانبها داده شد.
این باستان شناس با بیان اینکه بررسیهای باستان شناسی به منظور مستند سازی محوطه سنگ معدن کرمانشاه از چند روز پیش آغاز شده و هم اکنون رو به اتمام است، گفت: در این بررسیها مشخص شد که ما با محوطهای بسیار وسیع مواجه هستیم که مساحتی در حدود ۳۲۰ هکتار از آن پیمایش و بررسی روشمند شده که دارای یافتههای فرهنگی مربوط به دوره پارینه سنگی کهن تا دوره پارینه سنگی میانی است.
وی تصریح کرد: در بررسیهای صورت گرفته، تعداد قابل توجهی دست افزارهای سنگی را کشف کردیم که با رعایت احتیاطات علمی میتوان گفت از حدود یک میلیون سال تا حدود ۴۰ هزار سال قبل این مکان مورد استفاده جوامع پیش از تاریخ بوده که شواهد فرهنگهایی همانند فرهنگ آشولی از آن بدست آمده است.
حریری کشف دهها تبرسنگی، ساطور ابزار و سنگ مادر مربوط به دوره پارینه سنگی کهن را از جمله دست افزارهای سنگی کشف شده در این محوطه خواند و گفت: اهمیت محوطه سنگ معدن از آنجاست که پس از حدود شش دهه ما به چنین دست افزارهایی با این وسعت دست پیدا کردهایم.
وی یادآورشد: در دهه ۱۹۶۰ یک گروه باستان شناسی از دانشگاه شیکاگو آمریکا به سرپرستی رابرت بریدوود در بررسیهایی که در روستای گاکیه کرمانشاه داشت، موفق به کشف یک تبرسنگی شد و اکنون پس از حدود شش دهه توانستهایم نه فقط یک تبرسنگی، بلکه تعداد قابل توجهی دست افزارهای دوره پارینه سنگی کهن را کشف و مستند سازی کنیم.
سرپرست هیأت بررسی باستان شناسی در سنگ معدن شهر کرمانشاه با بیان اینکه این محوطه یکی از وسیع ترین محوطههای پارینه سنگی در ایران و کشفی مهم است، عنوان کرد: در بررسیهایی که داشتیم مشخص شد جوامع متنوعی با فرهنگهای متفاوت از دوره پارینه سنگی کهن تا دوره پارینهسنگی میانی از این محوطه استفاده میکردهاند.
وی یکی از دلایل مورد توجه قرار گرفتن این محوطه در زمان باستان را وجود منابع سنگ خام در آن عنوان کرد و گفت: انسان ریختها در دوره پارینه سنگی کهن با استفاده از این سنگها و ساخت دست افزارهای مختلف برای شکار حیوانات، شکستن استخوان حیوانات شکار شده و سایر امور معیشتی استفاده میکردند.
حریری در ادامه به تهدیداتی که این محوطه باستانی را در معرض تخریب و نابودی قرار داده اشاره کرد و افزود: سال ۱۴۰۰ که به همراه دکتر حیدری گوران این محوطه را مورد بررسی قرار دادیم، محل کشف برخی دست افزارها را روی زمین نشانهگذاری کردیم، اما امسال که برای بررسی این محوطه آمدیم، یافتهها و محلهایی که نشانه گذاری شده بود، در زیر زبالهها و نخالههای ساختمانی دفن شده بودند.
وی تاکید کرد: از طرفی توسعه شهر نشینی، احداث جادهها و نیز برخی اقدامات باغداران و کشاورزان زمینهای اطراف باعث شده تا بخشهایی از این محوطه در معرض تخریب و نابودی قرار گیرد.
حریری یادآورشد: این مکان پتانسیل بسیار بالایی برای جذب گردشگر و تبدیل شدن به یک پارک موزه دارد، کما اینکه نمونههای مشابهی در کشورهای حوزه خلیج فارس تحت عنوان «راک گاردن» احداث و مورد استقبال زیادی قرار گرفته است.
این باستان شناس دوره پارینه سنگی در پایان افزود: به منظور حفاظت از این محوطه باستانی مهم در حال تهیه پرونده تعیین عرصه و پیشنهاد حریم آن هستیم، برای این مهم علاوه بر یاری اداره کل میراث فرهنگی و کارشناسان آن به کمک سایر ادارات و سازمانها همچون استانداری، فرمانداری، شهرداری، بنیاد مسکن و ارگانهای نظامی نیازمندیم تا بتوان به نحو احسن از این اثر ملی حفاظت و پاسداری کرد.