تجمل گرایی، به عنوان یک گرایش افراطی به مظاهر دنیوی، آثار و عواقب مخربی را در جامعه بر جای میگذارد. بر اساس آموزههای دینی، این نوع نگرش میتواند انسان را از مسیر صحیح زندگی منحرف کرده و مشکلات متعددی را برای فرد و اجتماع به همراه آورد.
در ابتدای بحث، توجه به سرشت انسان ضروری است. انسان موجودی است که از دو بعد مادی و معنوی تشکیل شده و هر یک از این ابعاد نیازهای خاص خود را دارد. دین، با در نظر گرفتن این نیازها، بر اعتدال در تمامی جوانب زندگی تأکید دارد و هرگونه زیادهروی یا کوتاهی را ناپسند میشمارد. نعمتهای الهی در این جهان برای بهرهمندی انسان قرار داده شدهاند تا او بتواند نیازهای مادی خود را برطرف کرده و در سایه هدایت عقل و آموزههای دینی، به سوی کمال حرکت کند.
با این حال، تمایل سیریناپذیر انسان به مظاهر دنیوی، اغلب او را از مسیر اعتدال دور میکند. در چنین وضعیتی، تمام تلاش فرد معطوف به جمعآوری ثروت و زینتهای دنیوی میشود و ارزشهای مهمی همچون زهد، تقوا، سادهزیستی و قناعت به فراموشی سپرده میشوند. این گرایش به تجمل، فرد را به سوی اسراف، تبذیر و گناه سوق میدهد و طمع او هیچگاه سیراب نمیگردد. آموزههای دینی، این مظاهر دنیازدگی را به شدت مورد نکوهش قرار میدهند.
یکی از پیامدهای قابل توجه تجملگرایی، طغیان و سرکشی است. رفاه بیش از حد و غرق شدن در لذتهای مادی، انسان را از معنویات دور کرده و سبب میشود تا او در برابر قوانین و ارزشهای الهی ایستادگی کند. در متون دینی، سرنوشت جوامعی که به این وضعیت دچار شدهاند، به عنوان هشداری برای دیگران ذکر شده است.
علاوه بر این، تجملگرایی منجر به انحطاط اجتماعی میگردد. نگرشهای افراطی به مادیات، بنیانهای اخلاقی جامعه را تضعیف کرده و انسجام اجتماعی را از بین میبرد. اسراف و تبذیر ناشی از تجمل، به تدریج موجب فقر و نابرابری شده و در نهایت، جامعه را آسیبپذیر میسازد.
در دنیای امروز، وابستگی اقتصادی نیز از پیامدهای مهم تجملگرایی است. مصرف بیرویه کالاهای لوکس و خارجی، اقتصاد داخلی را تضعیف کرده و وابستگی به کشورهای دیگر را افزایش میدهد. آموزههای دینی بر اهمیت استقلال اقتصادی و پرهیز از تباه کردن ثروت تأکید دارند.
تجملگرایی همچنین میتواند به گسترش فحشا و منکرات دامن بزند. در فضایی که ارزشهای مادی بر ارزشهای معنوی غلبه دارند، زمینههای بروز رذایل اخلاقی فراهم میشود و افراد برای دستیابی به ثروت و رفاه بیشتر، ممکن است از اصول اخلاقی خود چشمپوشی کنند.
در نهایت، گرایش به تجمل، سبب پشت کردن به ارزشهای معنوی میگردد. افرادی که غرق در مادیات هستند، توجهی به ارزشهای الهی و اخلاقی نشان نمیدهند و تمام همت آنها صرف جمعآوری ثروت و لذتهای دنیوی میشود.
بنابراین، بر اساس آنچه بیان شد، برای جلوگیری از پیامدهای ناگوار تجملگرایی، ضروری است که از نعمتهای الهی به صورت متعادل بهرهمند شده و از هرگونه اسراف و زیادهروی پرهیز کنیم. آموزههای دینی، راهنماییهای ارزشمندی در این زمینه ارائه میدهند که عمل به آنها میتواند سعادت فرد و سلامت جامعه را تضمین کند.