۱۴۰۳/۹/۵ ۱۵:۴۷
| تاريخ: ۱۴۰۲ چهارشنبه ۲۰ دي ساعت ۱۷:۳۵ | بازدید: 593 نظرات: 0 کد مطلب: 22480 |
چهارده نکته طلایی برای اینکه چگونه خود کارآمدی را
چگونه خودکارآمدی را افزایش دهیم؟
ترجمه: سارا غلامی، روانشناس
وقتی با یک موقعیت چالش برانگیز روبرو می شوید چه احساسی دارید؟ آیا احساس اعتماد به نفس می کنید و معتقدید که هر آنچه برای موفقیت لازم است دارید یا به توانایی خود برای مقابله با چالش‌های پیش روی خود شک دارید؟ پاسخی که می دهید نشان دهنده خود کارآمدی شما در مورد موقعیت است.
چهارده نکته طلایی برای اینکه چگونه خود کارآمدی را افزایش دهیم
خودکارآمدی به باور وتوانایی افراد برای انجام موفقیت آمیز فعالیت خاص یا دستیابی به اهداف خاص اشاره دارد. این مفهومی است که توسط روانشناس آلبرت بندورا به عنوان بخشی از نظریه شناختی -اجتماعی او ایجاد شده است.
دراین مقاله نکات مفیدی برای افزایش خودکارآمدی خود برای چالش های آینده خواهید یافت.
به عقیده بندورا خود کارآمدی عامل مهمی در تعیین نحوه احساس و انگیزه افراد است و برمیزان تلاش و پشتکار و انعطاف پذیری آنها در مواجهه با چالش‌ها تأثیر می‌گذارد.
خود کارآمدی یک مفهوم روانشناختی است که به افکار و ادراکات شما درمورد توانایی شما درانجام اقدامات لازم برای رسیدن به یک هدف خاص اشاره دارد. به عبارت ساده تر خودکارآمدی باور شما براین است که می توانید در یک موقعیت خاص موفق شوید. نکته ای که باید مد نظر داشته باشید این است که خود کارآمدی به این نیست که مهارت انجام کار را داشته باشید، بلکه این است که آیا باور دارید که می‌توانید آن کاررا انجام دهید.
از آنجایی که خودکارآمدی به میزان بالایی با باور شما به توانایی شما در انجام کاری مرتبط است، می‌تواند برنحوه مدیریت آن تأثیر بگذارد. به عنوان مثال فرض کنید که مطمئن هستید که می‌توانید که از عهده یک چالش جدید برآیید. دراین صورت ممکن است انگیزه بالایی برای انجام اقدام ، تلاش بیشتر برای انجام آن و نشان دادن انعطاف پذیری بیشتر در هنگام مواجهه با ناملایمات داشته باشید.
علاوه براین خود کارآمدی یک مفهوم موقعیتی نیز است.به این معنا که شما نسبت به موقعیت خاص خودکارآمدی بالایی داشته باشید اما نسبت به موقعیت های دیگر خود کارآمدی پایینی داشته باشید.
آلبرت بندورا با توجه به اینکه باور افراد بر توانایی آنها بر نحوه انجام کار تأثیر می‌گذارد، چهار منبع اصلی تآثیر گذاری برخود کارآمدی را بیان کرد. تجارب تسلط، تجربیات جانشینی، متقاعد سازی کلامی و حالات عاطفی و فیزیولوژیکی
1-وقتی صحبت از توسعه خود کارآمدی می‌شود، بندورا بیان کرد که تجارب تسلط که نتایج عملکرد گذشته افراد می‌باشد مؤثرترین منابع تأثیر گذار هستند. به عنوان مثال اگر درگذشته در کار معینی به خوبی عمل کرده باشید ممکن است در انجام کار مشابه دوباره احساس شایستگی کنید. با این حال تجارب تسلط می تواند شمشیر دولبه باشد. تجارب مثبت می تواند خود کارآمدی شما را افزایش دهد درحالی که تجربیات منفی شما می تواند آن را ازبین ببرد.
2-به گفته بندورا تجربیات جانشینی یا مشاهده عملکرد دیگران، یکی دیگر از عوامل برتأثیر گذاری خودکارآمدی محسوب می شود. مشاهده برخورد شخص دیگر با موقعیت مشابه و مشاهده موفقیت او می تواند خودکارآمدی را درشما افزایش دهد. با این حال، مانند تجارب تسلط مشاهده شکست شخص دیگر ممکن است خودکارآمدی شما را کاهش دهد.
3-سومین منبع تأثیر گذار بر خودکارآمدی متقاعد سازی کلامی است. دراین مورد آنچه دیگران درمورد عملکرد یا توانایی شما درانجام فعالیت معین می گویند بر احساس شما برای مقابله با چالش تآثیر می گذارد. بنابراین هرچه منبع متقاعد سازی کلامی معتبرتر باشد تأثیر آن بر خودکارامدی بیشتر است.
4-آخرین منبع تآثیر گذاردر مدل خودکارآمدی بندورا حالات عاطفی و فیزیولوزیکی است. وقتی صحبت از تآثیرات عاطفی می شود دیدگاه شما می تواند برنحوه برخورد شما با یک چالش تآثیر بگذارد. به بیان ساده داشتن نگرش مثبت می تواند خودکارآمدی شما را افزایش دهد اما نگرش منفی می تواند ان را کاهش دهد. چرا خودکارآمدی مهم است توسعه خودکارآمدی می تواند مزایای زیادی داشته باشد. زیرا می تواند بر انگیزه، عملکرد ورفاه کلی تأثیر مثبت بگذارد و ارتباط زیادی با موفقیت در یادگیری تحصیلی و شغلی دارد.
زمانی که خودکارآمدی بالایی داشته باشیم حس بهتر و عمیق تری نسبت به علایق خود پیدا می کنیم. و سریع تر از شکست ها بهبود پیدا می کنیم. خودکارآمدی پایین معمولاً منجر به دوری از چالش ها یا پیگیری ها می شود و ما تمایل داریم روی شکست های خود تمرکز کنیم.
جهارده راهکار برای ایجاد یا افزایش خودکارآمدی پرورش خودکارآمدی شامل ترکیبی از عوامل بیرونی و درونی می شود اما قطعا ً می توان آن را انجام داد. دراینجا راهبردهایی وجود دارد که می تواند به شما در ایجاد و تقویت خود کارآمدی کمک کند.
1-اهداف قابل دست یابی را برای خود تعریف کنید. با اهداف کوچک دست یافتنی شروع کنید و با به دست آوردن اعتماد به نفس به تدریج اهداف را گسترش دهید.
2-وظایف و کارها را به مراحل کوچکتر تقسیم کنید. هنگام مواجهه با یک کار چالش انگیز آن را به مراحل کوچکتر وقابل مدیریت تر تقسیم کنید.این دیدگاه باعث می شود که انجام کار راحت تر باشد وبا تکمیل هر مرحله ااعتماد به نفس خودرا افزایش دهید.
3-موفقیت راتصویر سازی ذهنی کنید. یک تصویر ذهنی ایجاد کنید که کاررا با موفقیت انجام می دهید.تجسم می تواند اعتمادبه نفس شمارا برای مقابله با چالش افزایش دهد.«هرچیزی را که بتوانید تصور کنید می توانید خلق کنید.»
4- به دنبال الگوهای های مثبت باشید. شما می توانید از دیگرانی که درزمینه هایی که می خواهید پیشرفت کنید موفق بوده اند یاد بگیرید.مشاهده ی دیگران در حالی که به اهدافشان رسیده اند می تواند الهام بخش شما باشد وبینش ارزشمندی رادرمورد راهبردهایی که به کار برده اند ارائه دهد.
5-به موفقیت های گذشته فکر کنید. دستاوردها وچالش هایی که برآنها غلبه کرده اید را به خود یادآوری کنید.وحتی گاهی لازم است آنهارا یادداشت کنید.بازگشت و یادآوری زمان هایی که در شرایط سخت موفق شده اید،باور شمارا به توانایی هایتان افزایش می دهد.
6- خود گویی مثبت خود گویی مثبت وتشویق کننده را جایگزین شک وتردید به خود وافکار منفی کنید.باورهایی که شمارامحدود می کند به چالش بکشیدو آنها رابا اظهارات سازنده تر وامید بخش جایگزین کنید.
7-شکست ها را بپذیرید وازآنها درس بگیرید. بپذیرید که شکست ها بخشی طبیعی از فرآیند یادگیری هستند. به جای اینکه آنهارا نشانه ی بی کفایتی در نظر بگیرید،به آنها به عنوان فرصت هایی برای یادگیری وپیشرفت نگاه کنید.
8-به دنبال بازخورد سازنده باشید ازدوستان ، یا همکاران قابل اعتماد بازخورد بخواهید.انتقاد سازنده می تواند به شما کمک کند تا زمینه های قابل بهبود راشناسایی کنید و راهنمایی هایی درجهت بهتر شدن ارائه دهید.
9-اطراف خود را با افراد حمایت کننده احاطه کنید. شبکه ای ازافراد حمایت کننده بسازید که توانایی های شمارا تشویق می کندند عامل دلگرمی شما هستند..حمایت اجتماعی مثبت می تواند اعتماد به نفس وانگیزه ی شمارا افزایش دهد.
10-ریسک های کوچک را بپذیرید . خودتان را با کارهایی که کمی خارج از منطقه ی راحتی شما هستند به چالش بکشید. به خاطر داشته باشید که همان طور که با موفقیت این چالش ها را مدیریت می کنید.اعتماد به نفس شما افزایش می یلبد.
11-انعطاف پذیری را تمرین کنید. انسان های انعطاف پذیر از پس شکست های زندگی برمی آیند.آنها با هر بار زمین خوردن دوباره می ایستند.اعتماد به نفس بیشتری دارند.تاب آوری وانعطاف پذیری ارتباط نزدیکی با خودکاآرمدی دارد ومی تواند به شما درحفظ باور به توانایی خود درزمان های سخت کمک کند
12- دیدگاه خود را گسترش دهید. یکی ازویژگی های افراد با خود کارآمدی بالا توانایی نگاه کردن به زیان های کوتاه مدت واجازه ندادن به آنها درتآثیر گذاری براهدافشان است.ما اهداف بالاتری برای دست یابی به آنها داریم و پایبندی به این دیدگاه به حفظ خودکارآمدی کمک می کند.خود کارآمدی به ما کمک می کند اولویت هایمان رامرتب کنیم ،برنامه های بهتری داشته باشیم وکارآمد تر روی آنها تمرکز کنیم.
13-موانع را قاب بندی مجدد کنید .موانع بخش طبیعی برای حرکت به فراتر از مناطق آسایش ما ومقابله با چالش ها هستند.بنابراین مهم است که درمورد موانع به روشی سازنده فکر کنیم که خطری برای تضعیف خودکارآمدی ما نداشته باشد؛می توانید قبل از پیگیری اهداف ازخود بپرسید که چه چالش هایی ممکن است به طور منطقی درطول پیگیری اهداف به وجود آید، سپس تصمیم بگیرید که در پاسخ به آن چالش ها چه اقدامی انجام خواهید داد.
14-ازمنطقه ی راحتی خود خارج شوید.ما اغلب تشویق می کنیم که ازمنطقه ی امن خود خارج شوید وبرای توصیه ی خودهم دلیلی داریم.ترک منطقه ی امن خود شامل آزمون خطا،یادگیری وفرصتی برای پرداختن به کار های جدید ومعنادار است. اگرچه خروج از منطقه راحتی ما درآغاز می تواند ترسناک باشد. اما مزیت ان این است که هرچه بیشتر درهنگام خروج ازمنطقه راحتی خود موفقیت را تجربه کنیم، بیشتر می توانیم خودکارآمدی خودرا افزایش دهیم.
چگونه می توان خود کارآمدی را درآموزش به بهترین نحو ارتقاء داد؟
خود کارآمدی یک عامل تعیین کننده درموفقیت تحصیلی به شمار می آید.نقش مهم در رابطه بین خود کارآمدی وپیشرفت تحصیلی مربوط به پشتکار است.به این معنا که دانش آموزانی که دارای خود کارآمدی تحصیلی بالاتری هستند.احتمالاٌ تلاش های مستمر خود را در شرایط دشوار ادامه می دهند ودرنتیجه به آنها کمک می کند تا به نتایج تحصیلی بیشتری دست یابند.به همین دلیل است که بسیاری ازبرنامه‌های درسی دوره ابتدایی شامل مؤلفه هایی با هدف افزایش خودکارآمدی دانش آموزان است.با انجام این کار ،آنها به این دانش آموزان کمک می کنند تا به یاد گیرندگان مادام العمری تبدیل شوند که می توانند به اهداف تحصیلی برسند و دربرابر چالش ها پشتکار داشته باشند. اکنون به چند راهبرد که به افزایش خود کارآمدی در دانش آموزان کمک می کند می پردازیم.
*چندین مطالعه نشان دادند که روش های تدریس با رویکرد مشارکتی نسبت به روش های سنتی تر درافزایش خود کارآمدی مؤثر است.
*ترغیب کلامی . ما قبلاٌ اهمیت متقاعد سازی کلامی را به عنوان یکی از منابع اطلاعات درمورد توانایی هایمان بررسی کردیم.زمانی که که والدین ومعلمان باور خودرا درمورد توانایی فرد برای دستیابی به اهداف تحصیلی بیان می کنند.احتمالاً خود کارآمدی آنها افزایش می یابد.بنابراین معلمان و والدین می توانند از کلمات تشویق کننده «تو می توانی این کاررا انجام دهی » «یا تو به اندازه کافی باهوش هستی » «من به تو اعتماد دارم استفاده کنند »و باعث افزایش خودکارآمدی دانش آموزان شوند.
*دانش آموزان را از نقاط قوت خود آگاه کنید تا آنها بدانند چگونه به طور مؤثر در فعالیت های فعلی خود به کار گیرند. به عنوان مثال یک معلم ممکن است به پسر نوجوانی بگوید که دریک آزمون واژگان اخیراٌ چقدر خوب عمل کرده وسپس به او اطلاع دهد که این مهارت در تکلیف داستان نویسی آینده چقدر ارزشمند است.
*به همین ترتیب توجه دانش آموزان را به رشد آنها ومیزان پیشرفتشان درطول زمان جلب کنید که انجام این موضوع درخود کارآمدی انها می تواند تأثیر گذار باشد.
*یجاد امنیت روانی به دانش آموزان اجازه می دهد آشکارا در مورد چالش هایی که ممکن است با آن مواجه شوند صحبت کنند. ازمقایسه بین دانش آموزان وتوانایی هایی آنها خود داری کنید. درعوض تفاوت های بین دستاوردهای کنونی وگدشته ی یک دانش آموز را برجسته کنید.
*درصورت امکان به دانش آموزان اجازه دهید تا اهدافی را با توجه به توانایی های خود تعیین کنند.دراین زمینه مجموعه ای از کتاب هارا درسطوح مختلف ددسترس انها قرار دهید وبه آنها اجازه دهید درسطحی که مناسب انهااست مطالعه کنند. در پایان دانش آموزان را به خاطر سرمایه گذاری تلاش ها یشان نه صرفاٌ موفقیت هایشان تحسین کنید. به آنها بگویید که به خاطر تلاش و پشتکارشان به خود افتخار کنند.
خود کارآمدی و عزت نفس در حالی که ممکن است این دو مفهوم مشابه به نظر برسند تفاوت مشخصی بین این دو وجوددارد.عزت نفس احترام واقع بینانه به توانایی شما برای دستیابی به موفقیت و پیشرفت درزندگی است در حالی که خود کارآمدی نگرش شما درمورد توانایی خود برای عملکرد در موقعیت های مختلف است.
سخن آخر
به یادداشته باشید که پرورش خودکارآمدی یک فرآیند مداوم است .با خود صبور باشید وبرای پیشرفت خودرا دراین راه به خود پاداش دهید . باتلاش مداوم و ذهنیت مثبت می توانید خودکارآمدی خود را توسعه و تقویت کنید که منجر به موفقیت بیشتر درحیطه های مختلف زندگی تان می شود.
منابع:
https://www.pocketprep.com/posts/11-ways-to-improve-your-self-efficacy/
https://positivepsychology.com/3-ways-build-self-efficacy/
https://www.psychologytoday.com/us/blog/click-here-for-happiness/202209/5-ways-to-boost-self-efficacy
|
