۱۴۰۳/۹/۶ ۶:۳
| تاريخ: ۱۴۰۲ دوشنبه ۶ شهريور ساعت ۲۲:۱ | بازدید: 733 نظرات: 0 کد مطلب: 21773 |
«خرمانان» شهریار فصل ها
شهریور، شهریار ماه های سال و سبد کامل و کافی فصل هاست، فصل خودکفایی، استقلال و اعتماد به نفس سال است.
ماهی که با روزهای گرم و شب های سرد، شیرینی بە کام زندگی می بخشد. شیرینی کە معنی کامل «سال نکو از بهارش پیداست» و «جوجه را آخر پاییز می شمارند» را سندیت سال پر باران و حاصلخیز می بخشد، سال حاصلخیزی که خستگی از تن باغدار، کشاورز، کارگران فصلی و ملتی را بدر می کند.
علیرمایی، کارشناس زبان و ادبیات فارسی در مورد جشن شهریورگان«خرمانان» می گوید: در فرهنگ و زندگی ایران باستان، جشن، فعالیتی فرخنده و راهی برای مبارزه با اهریمن بوده و یکی از زیباترین و کهن‌ترین جشن‌هایی که در ایران باستان برگزار می‌شد، جشن شهریورگان است، جشنی که استقلال کشاورز و باغدار بوده و ایرانیان باستان بیشتر جشن‌هایی که برپا می‌کردند، با هدف شکرگزاری به درگاه خداوند و نیایش اهورامزدا بوده است. تمامی این جشن‌ها دارای پیشینه و آیین‌های سنتی است، سنتی کە ریشە در اعتقاد، باور و زندگی مردمان این جغرافیا دارد.
علیرمایی می گوید: شهریور فصل برداشت محصولات کشاورزی، اوج به بار نشستن میوه‌های محلی، خشک کردن انواع شبچره و ذخیره برای فصل پاییز و زمستان است. روزهای گرم و طولانی و شب های خنک مایل به سرد شهریور، سبب رونق شب نشینی می شود، در این دورهمی ها، زنان خانه‌دار، محصولی را که برای فصل سرما ذخیره کرده اند به عنوان «سر خرمن» که اصطلاحی کُردی است، از مهمانان خود پذیرایی می کنند. در فرهنگ و باور مردمان این دیار شهریور «خرمانان» نمادی از فروتنی و نیرومندی است. این جشن را می‌توان از سری جشن‌های آتش دانست. شهریورگان مثل سایر جشن‌های آتش فقط جنبه ملی ندارد بلکه با جنبه‌های سنتی دینی همراه بوده که متأسفانه امروزه جزئیات این جشن سنتی را کمتر کسی می‌شناسد.
وی با نگاهی به پیشینه این جشن و آنچه به عنوان سندیت وجود دارد، می گوید: "ویریَه" نام یک "امشاسپندان" زرتشتی است، ریشه نام شهریورگان در اوستا «خَثَرَ وَریَیهه» و در پهلوی «شهرور» و در فارسی «شهریور» یا «شهریار» و در زبان کُردی «خرمانان» محل تجمع توده های نور، محصولات کشاورزی و.. است. جزء اول این کلمه به معنای شهریار و شهر است «معنای شهر همان کشور است که کشور ایران را شهر ایران می‌نامیدند». امشاسپند در اساطیر زرتشتی و ایرانی نماد شاهزاده و فرمانروای اهورامزدا و یاور فقرا و کمک رسانی به مردم است.
با توجه به فراوانی محصولات کشاورزی، باغی و لبنی در این ماه، به این نتیجه می رسیم که وجه تسمیه «شهریور/ خرمانان» با این جشن میمون، همخوانی و تناسب کامل دارد.
کارشناس زبان و ادبیات فارسی، می گوید: یکی دیگر از دلایلی که به شهریورگان آذر جشن هم می‌گفتند این است که در پایان فصل تابستان که حالت هوا تغییر کرده و رو به سردی می‌رفت، مردم برای گرم نگهداشتن اجاق خانه های خود و جلوگیری از سرماخوردگی که در این ماه از شایع ترین بیماری هااست، شب ها آتش روشن می کردند و جشن آتش برگزار می شد.
وی می گوید: در آثار مکتوب تاریخی، شهریور یک واژه تغییر یافته اوستایی به نام خشترور که به معنای کشور آسمانی و شهریاری آرمانی که در واقع به‌صورت عامیانه معنای بهشت می‌دهد، می باشد. شهریور یکی از شش فرشته زرتشتی است که مظهر قدرت رحمانی و یاور فقرا بوده است.
اهمیت جشن شهریورگان ازاین‌جهت است که شهریور فصل برداشت محصولات تابستانی و آماده‌کردن زمین کشاورزی برای کشت پاییزی است به همین خاطر این ماه برای کشاورزان از اهمیت زیادی برخوردار است و این روز را به شادی و پایکوبی و ستایش اهورامزدا می‌گذرانند.
در تاریخچه جشن باستانی شهریورگان آمده است؛ ایرانیان باستان بر این باور بودند که شادی از نعمت‌های خداوند موجب از بین رفتن غم و اندوه که پدیده‌ای بد و اهریمنی است، می شود.
وقتی که به تاریخ نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که در فرهنگ ایران کهن، مردم به برگزاری جشن‌ها با اجرای آیین‌های مخصوص علاقه زیادی داشتند. هدف اصلی آن ها از برگزاری چنین مراسم‌هایی نیایش و گرامیداشت اهورامزدا بوده است.
|
