۱۴۰۳/۹/۸ ۸:۱۰
| تاريخ: ۱۴۰۱ جمعه ۲۰ خرداد ساعت ۲:۲۲ | بازدید: 1290 نظرات: 0 کد مطلب: 19223 |
جاده های بین شهری سردشت؛ بهینه سازی یا جایگزین سازی
عثمان عباسی/کنشگر اجتماعی
یکی از اساسی ترین شاخص های زیر ساختی توسعه یافتگی یک منطقه، وجود شبکه حمل و نقل مجهز و توسعه یافته، راه های مناسب و ایمن برای ارتباط با سایر مناطق کشور است.
شهرستان سردشت در جنوب غربی استان آذربایجان غربی واقع شده و با شهرهای پیرانشهر و مهاباد همچنین بانه از استان کردستان هم مرز و همسایه است.این شهرستان نزدیک ترین مرز زمینی از لحاظ فاصله زمانی و مکانی با شهر قلادزه کردستان عراق دارد.
وضعیت توپوگرافی و موقعیت کوهستانی شهرستان، داشتن ذهنیت اولیه احداث کنندگان جاده ها مبتنی بر نگرش امنیتی _نظامی، نداشتن تجهیزات پیشرفته لازم برای احداث جاده در مناطق کوهستانی به هنگام احداث اولیه جاده ها و عواملی دیگری ممکن است دخیل در وضعیت موجود راههای مواصلاتی این شهرستان باشند.
به هرحال آنچه اکنون شاهد هستیم تحت تأثیر هر عاملی باشد؛ سخت ترین و ناهموارترین نوع راه های ارتباطی بین شهری را برای سردشت رقم زده است. جاده های پر پیچ و خم، ناایمن، طولانی و طاقت فرسا، جاده های آسفالتی بی کیفیت و تقریباً شوسه مانند از ویژگی های قابل توجه این جاده هاست.
وضعیت توصیف شده گذشته از تحمیل تلفات سنگین جانی ناشی از تصادفات جاده ای و خسارت های مادی، پیامدهای دیگری همچون مهاجرت بالای شهروندان بومی این شهرستان به دیگر شهرهای استان و مناطق دیگر کشور حتی داشتن بالاترین آمار مهاجرت جوانان به خارج از کشور در سطح استان، عدم بازگشت نخبگان بعد از فراغت از تحصیل به دلیل عدم دسترسی به امکانات و بسترهای لازم برای داشتن زندگی دارای رفاه نسبی و آسایش لازم و...، این موارد اشاره شده تنها بخشی از چالش های است که مردمان این شهرستان در دهکده جهانی ارتباطی امروزی با آن روبه رو هستند. همه موارد و چالش های گفته شده با وضعیت راههای ارتباطی موجود می تواند رابطه معنادار مستقیمی داشته باشد.
با وجود نکات بیان شده این شهرستان در صورت اهتمام جدی و برنامه ریزی دقیق و مناسب متولیان امور به ویژه در حوزه راه های مواصلاتی، پتانسیل بالقوه چشم گیری در حوزه اقتصادمرزی، گردشگری و کشاورزی به روز و توسعه یافته دارد.
به نسبت راه های ارتباطی شاید در نگاه اول تنها اداره راهداری و حمل و نقل بین شهری به عنوان تنها متولی و تصمیم گیر نهایی حوزه توسعه جاده های بین شهری به نظر بیاید، در حالیکه باتوجه به شرایط جغرافیای مسیر عبور راههای بین شهری نهادهای دیگری نیز همچون؛ صنعت، معدن و تجارت، منابع طبیعی و حتی کشاورزی، اداره های خدمات رسان و... همه این ارگان ها دخیل در امر تصمیم گیری هستند و هر نوع برنامه ریزی و تصمیمی مستلزم همکاری و هماهنگی همه این نهادهاست.
نکته دیگر روکش کردن آسفالت و بهینه سازی سطوح جاده ها همچنین حذف تدریجی پیچ های تند و حادثه خیز شاید در وهله ی اول یکی از مطالبات جدی به نظر بیاید. امّا بررسی های کارشناسی و ارزیابی های دقیق فنی و برآورد هزینه و فایده ها شاید طرح های دیگری را به عنوان جایگزین به ذهن متولیان متبادر نماید. به ویژه هزینه نگه داری شرایط و وضعیت موجود، مبادرت به تلاش جهت توسعه و بهینه سازی جاده های موجود رقم های نجومی و فراتر از تصورداولیه و وعده های تحقق نیافته برخی از مسؤولان را نشان می دهد.
اگر چه در سال های اخیر اقدماتی از جمله جاده بوکان _ربط وارد فاز عملیاتی شده همچنین مصوباتی مبنی بر شروع بهینه سازی چند کیلومتری از جاده پیرانشهر_سردشت، وعده شروع بهینه سازی چند کیلومتری از جاده مهاباد_سردشت به صورت سالانه، همچنین وعده و مطالبه بررسی احداث تونل زمزیران هم چند باری از زبان برخی مسؤولان مطرح شده است.
اکنون آنچه مایه تأمل و توقع بررسی جدی است، اقدام عملی برای پیگیری برآوردنمودن هزینه و فایده ها؛ جهت بهبودشرایط جاده های موجود یا اینکه چاره اندیشی همه جانبه و قاطع برای جایگزین نمودن مسیرهای جدید به ویژه در حوزه جاده پیرانشهر_سردشت و مهاباد_سردشت است.
ضروری است به طور شفاف مشخص گردد؛کدامیک از این طرح ها از لحاظ تأمین امنیت جانی و مالی شهروندان و توجیه اقتصادی برای عملیاتی شدن منطقی تر است، بهینه سازی جاده های موجود یا جایگزین سازی مسیرهای جدید؟
طرح مطالبه جهت تأمین هزینه های هنگفت احداث تونل گردنه زمزیران و وعده دادن آن هم در شرایطی که پروژه تأمین روشنایی آن به دلیل عدم طراحی صحیح و رعایت استاندارد علمی(طبق نظر کارشناسان طرح روشنایی نمی بایست در لاین متصل به کوهستان که لاین مناسب برای توسعه جاده است کار گذاشته می شد)، عدم مدیریت و پیگیری جدی، پروژه مذکور چندین سال است به طور ناقص مانده و تجهیزات کار گذاشته شده هم فرسوده گشته یا به حالت تخریب در آمده است.
بنابراین با وجود این شرایط طرح موضوع احداث تونل آن هم در وضعیت فعلی تخصیص بودجه، تقریباً به وعده رؤیایی و سرخرمنی به شرط تأمین اعتباراتی شبیه است. شاید بررسی و مطالعه مسیر یابی های جدید مقرون به صرفه تر به نظر بیاید.
مسیر پیرانشهر_سردشت هم به ویژه در محدوده موسوم به تنگه گرژال دارای محدودهای غیر آفتاب گیر است که در فصل زمستان به ویژه مشکلات یخ زدگی و... درست می کند. وجود تراشه ها سنگی عظیم و امکان خطر ریزش کوه و امکان سقوط این تراشه ها هم مزید بر علّت است. اصلاح چنین مسیری و رفع همه این موانع شاید وعده غیر قابل تحققی باشد.
مسیر بانه _سردشت هم اگر چه از طرف بانه چند کیلومتری فاز عملیاتی بهینه سازی آن شروع شده است امّا ظاهراً از جانب سردشت هنوز از مرحله واگذاری به پیمانکار و خلف وعده پیمانکار و مشکل تأمین اعتبارات و... فراتر نرفته است.
بنابراین لازم است همه مسؤولان ذی ربط، ملی، استانی و شهرستانی عزم جدی برای تحقق اقدمات های زیر ساختی و اساسی به ویژه با ذهنیت جایگزین سازی و طرح ایده و ابتکارات نوین، هماهنگی و همکاری همه جانبه و قاطعیت در پیگیری و نظارت بر طرح های جادههای بین شهری این شهرستان داشته باشند و مردم را به وعده های غیر قابل تحقق و آمال دست نیافتنی حواله ندهند.
مسؤولان دلسوز هوشمندانه طرح ریزی و سرمایه گذاری نمایند و نباید جهت صرفاً اضافه شدن اقدامی به رزمه کاری خود، موجب هدر رفت سرمایه های هنگفت و دوبار کاری و تحمیل اقدمات و هزینه غیر قابل جبران گردند.
لازم است عموم مردم به ویژه اهل قلم و نظر و رسانه ها، با طرح واقع بینانه و منطقی موضوع؛ راه های مواصلاتی شهرستان سردشت را در محافل و بسترهای مختلف با پیگیری خستگی ناپذیر خود تا تحقق اقدمات جدی به اولویت مطالبه گری شان تبدیل نمایند.
