میمون‌ها هنگام استراحت به چه فکر می‌کنند؟

دانشمندان در پژوهشی جدید درباره رفتار مغزی انسان‌واران در حالت استراحت به یافته‌های جدیدی درباره الگوی فکری و رفتاری کَپی یا میمون انسان‌نما رسیده‌اند.

کَپی یا میمون انسان‌نما به گیبون، اورانگوتان، گوریل، شامپانزه و انسان اطلاق می‌شود. این گروه زیرشاخه گروه انسان‌واران است.

در این پژوهش بین دانشگاهی دانشمندان متوجه شدند که در مغز انسان شبکه‌ای وجود دارد به نام «شبکه‌ معمولی» که کار آن ایجاد ارتباط در بخش‌های خاصی از مغز است.

این بخش‌ها به درون‌نگری، تأمل در مسائل، به خود فکر کردن، برنامه‌ریزی و فکر درباره آینده مرتبطند و به ویژه هنگام استراحت فعال می‌شوند. در واقع این شبکه است که به انسان قدرت تفکر انتزاعی را داده است.

اما در گونه‌های دیگر انسان‌واران اوضاع از چه قرار است؟‌

در طی دهه‌های اخیر دانشمندان بیش از پیش به هوش میمون‌ها توجه کرده‌اند.

در دهه شصت میلادی جین گودال، انسان‌شناس و رفتارشناس بریتانیایی، برای اولین بار متوجه شد که شامپانزه‌ها برای شکار حشره از شاخه‌ درخت استفاده می‌کنند. تا آن زمان بسیاری از دانشمندان معتقد بودند که تنها انسان هوش استفاده از ابزار را دارد. ولی مشاهده جین گودال راه را برای مشاهدات بیشتری از این قبیل باز کرد و پژوهشگران دریافتند که میمون‌های زیادی از ابزار مختلف استفاده می‌کنند.

همزمان با این پژوهش‌ها، مطالعه رفتار و افکار یک گوریل به نام «کوکو» که آموخته بود با زبان اشاره ارتباط برقرار کند نیز تأثیر مهمی در پی بردن به هوش قابل ملاحظه انسان‌واران داشت.

پس از شروع مطالعات گسترده درباره هوش انسان‌واران،‌ دانشمندان متوجه شدند این حیوانات قدرت یاد‌گیری و آموزش دارند، مسائل را به خاطر می‌سپارند، خود را در آینه می‌شناسند، از نوعی خود‌آگاهی برخوردارند، ساختار اجتماعی پیچیده دارند و غیره. حتی در مواردی شامپانزه‌های وحشی یادگرفته‌اند که برای عبور از معابر به چپ و راست نگاه کنند.

این پژوهش‌ها باعث شد دانشمندان تا متوجه شوند که هوش این جانوران از برخی اجداد بشر بیشتر است.

ولی آیا «شبکه معمولی»‌ مغز انسان‌وارانی جز انسان نیز به اندازه مغز انسان کارآیی دارد؟‌

به نظر می‌رسد که در کپی‌های کوچک نظیر گیبون، جواب منفی است. پژوهشگران متوجه شدند که دو بخش از این بخش‌ها که توسط «شبکه‌ معمولی» به هم متصلند در این میمون‌ها کمتر با هم ارتباط برقرار می‌کنند. نتیجه‌گیری دانشمندان این است که عدم ارتباط این دو بخش از مغز به شکلی که در انسان دیده می‌شود ثابت می‌کند که «شبکه معمولی» انسان‌ها تحولی غیرقابل مقایسه با دیگر انسان‌واران داشته است. با این حال، آن‌ها گمان می‌کنند که این ارزیابی درباره انسان‌واران بزرگ نظیر گوریل بیشتر به انسان نزدیک باشد.

با اینکه دانشمندان هنوز نتوانسته‌اند درباره افکار میمون‌ها در هنگام استراحت به جواب قطعی برسند اما ازآنجایی که نود و هشت درصد دی ان ای کپی‌های بزرگ با انسان یکی است، گمان می‌رود که آنها هم به همان چیزهایی فکر کنند که انسان.