شیوه‌ی کار کلیه و راهکارهای حفاظت از آن

کلیه ها یک جفت اندام لوبیا شکل در دو طرف ستون فقرات ، زیر دنده ها و پشت شکم هستند..کلیه چپ در حدود مهره های T12 تا L3 قرار دارد ، در حالی که کلیه راست به دلیل جابجایی جزئی توسط کبدکمی پایین تر است. قسمتهای بالای کلیه ها تا حدودی توسط دنده یازدهم و دوازدهم محافظت می شوند  هر کلیه در مردان حدود 125 تا 175 گرم و در زنان 115-155 گرم وزن دارد. طول آنها حدود 11 تا 14 سانتی متر ، عرض 6 سانتی متر و ضخامت 4 سانتی متر دارند و مستقیماً توسط یک کپسول فیبری متشکل از بافت پیوندی متراکم و نامنظم پوشیده شده اند که به حفظ شکل و محافظت از آنها کمک می کند.

کار کلیه ها تصفیه خون است..کلیه های سالم حدود نیم فنجان خون را در هر دقیقه تصفیه کرده و آب و مواد زائد را در بدن به ادرار تبدیل می کنند.ادرار از راه دو لوله باریک به نام میزنای از هر کلیه وارد مثانه می شود.مثانه محل ذخیره ادرار است.خون به کلیه وارد می شود ، مواد زائد جداشده و در صورت نیاز نمک ، آب و مواد معدنی تنظیم می شود. خون تصفیه شده به بدن برگشته و ادرار در لگنچه کلیه که یک ساختار قیف شکل است جمع شده و از طریق لوله ای به نام میزنای به مثانه تخلیه می کند.

هر کلیه حدود یک میلیون فیلتر کوچک به نام نفرون دارد. نفرون ها شامل  شبکه لوله ای شکلی هستند به نام گلومرول که وظیفه اصلی تصفیه خون در آنها انجام می شود.ظریف بودن دیواره گلومرول ها موجب می شود که آب و مولکول های کوچک مانند سدیم از آن عبور کرده و مولکول های بزرگ مانند پروتئین و سلول های خونی در خون باقی بمانند.

ورزش کنید

تحرک و ورزش از راهکارهای موثر برای تنظیم فشارخون و کنترل دیابت به شمار می‌آیند. این بیماری‌ها از شایع‌ترین دلایل بروز نارسایی کلیوی هستند. 30 درصد افرادی که تحت درمان دیالیزی قرار می‌گیرند دچار دیابت هستند.

مراقبت از قند خون

مراقب میزان قند خونتان باشید و آن را در وضعیتی ثابت قرار دهید. دیابت به عروق آسیب می‌رساند.

فشار خونتان را مرتب کنترل کنید

فشار خون دومین علت شایع نارسایی کلیوی است. هنگامی که رگ‌های خونی به مدت طولانی تحت فشار قرار گیرند، دچار آسیب می‌شوند. برای سلامتی کلیه‌ها لازم است فشار خون پایین‌تر از 90/140 میلیمتر جیوه باشد.

رژیم غذایی سالم داشته باشید

یک رژیم غذایی سالم سرشار از میوه، سبزی‌ها و فیبر مانع از اضافه وزن و در نتیجه آسیب کلیوی می‌شود. بنابراین باید از مصرف نمک و غذاهای پرنمک پرهیز کرد، زیرا باعث افزایش فشار خون می‌شود.

به حد کافی آب بنوشید

مصرف آب و مایعات برای کمک به کلیه برای دفع مواد زائد لازم است. توصیه می‌شود روزانه5/1 تا 2 لیتر آب بنوشید. کسانی که فعالیت‌های ورزشی دارند می‌توانند مقدار بیشتری آب مصرف کنند، در غیر این صورت نوشیدن بیش‌از حد آب و مایعات نیز ممکن است باعث بروز مشکل شود.

سیگار را ترک کنید

سیگار دشمن درجه یک عروق است و از آنجایی که کلیه پوشیده از عروقی است که نقش فیلتر و تصفیه خون را به عهده دارند، سیگار نه تنها به این عروق بلکه به کلیه‌ها نیز آسیب وارد می‌کند.

از مصرف داروهای مسکن به مدت طولانی پرهیز کنید

کلیه‌ها به مصرف طولانی داروهای ضد درد حساس هستند. کلیه‌های ناسالم ممکن است بر اثر استفاده از این داروها به نارسایی حاد دچار شوند. در صورت نیاز مداوم به داروهای ضد درد باید با پزشک معالج خود مشورت کنید.

بررسی سالانه سلامت کلیه‌ها

هر سال به طور منظم وضعیت سلامت کلیه‌های خود را کنترل کنید، به ویژه چنانچه سن شما بالاتر از 60 سال است، مبتلا به دیابت، فشارخون و اضافه وزن هستید یا یکی از افراد درجه یک خانواده دچار نارسایی کلیه است.