آیا چشم انداز ۲۰۲۳ ترکیه با شکست روبرو شد؟

قرار بود در سال ۲۰۲۳میلادی، ترکیه صاحب یکی از ۱۰ اقتصاد بزرگ جهان باشد، اما حالا در لیست بیست اقتصاد نخست جهان نیز جای نگرفته است.

بسیاری از سیاستمداران و اقتصاددانان ترکیه، شکست چشم انداز اقتصادی 2023 را اعلام کرده اند. اما دولت اردوغان هنوز هم مدعیست که مشکلی وجود ندارد و ترکیه با تمام توان و سرعت، در حال تحقق اهداف چشم انداز مزبور است.

در یک نظرسنجی بی سابقه در ترکیه مشخص شده که از هر 10 شهروند این کشور، 9 نفر معتقدند که مشکلات اقتصادی، مهم ترین معضل است. این در حالی است که تا همین چند سال پیش، معضلاتی همچون جنگ، آسیب های دستگاه قضا و بی عدالتی، از معضلات مهمی بود که همواره در نظرسنجی ها مورد اشاره شهروندان ترکیه قرار می گرفت.

یک اقتصاد بیمار، یک کشور در حال پرواز!

اقتصاد ترکیه بیمار است و شرایط زندگی برای میلیون ها خانوار این کشور چنان دشوار شده که در دو دهه اخیر، سابقه نداشته است.

به گفته برخی از اقتصاددانان ترکیه، تورم در این کشور در اغلب موارد، حتی از 100 درصد نیز فراتر رفته و تامین غذا، مسکن، پوشاک، هزینه های بخش انرژی و بهداشت، ناممکن شده است.

در دو سال اخیر، انشعاب برق 3 و نیم میلیون خانوار و انشعاب گاز 1 و نیم میلیون خانوار به خاطر ناتوانی در پرداخت قبض ماهانه قطع شده و این تصویر، گویای بسیاری از مشکلات جدی مردم ترکیه است.

تشکیل صفوف طولانی خرید نان در برابر دکه هایی که نان ارزان می فروشند، خرید عددی انواع میوه ها به جای خرید کیلویی، کاهش شدید سرانه مصرف لبنیات و گوشت، از مهمترین ابعاد و جوانب اثبات کننده گسترش فقر و نداری در ترکیه است. با این حال، از زبان اردوغان و بسیاری از مقامات کابینه او و حزب عدالت و توسعه، همواره این جمله کوتاه شنیده می شود: «ترکیه اوچویور». معنای این جمله چنین است: ترکیه، در حال پرواز و اوج گرفتن است!

اردوغان و مقامات کابینه و حزب تحت امر او، مدعی اند که ترکیه تبدیل به یک قدرت مهم منطقه ای و بین المللی شده و کسی نمی تواند اهمیت این کشور را نادیده بگیرد. در بسیاری از بسترهای صوت و تصویر فضای مجازی و از جمله یوتیوب، کلیپ های کمدی فراوانی منتشر شده که در آنها، سخنان اردوغان و حزب او به چالش کشیده شده است. سخنانی که به عنوان مثال در آنها فردی به تقلید از اردوغان می گوید: قبل از این که آکپارتی بر سر قدرت بیاید، اصلاً تلفنی وجود داشت که به پدر و مادرتان زنگ بزنید!

دولتی که خیال می فروشد

ابراهیم قهوه چی از تحلیلگران اقتصادی روزنامه قرار، در ستون امروز خود درباره وضعیت اقتصادی ترکیه، مطلبی نوشته و با کنایه، دولت اردوغان را به رویاپرستی و خیال فروشی، متهم کرده است.

ابراهیم قهوه چی درباره میزان موفقیت دولت اردوغان در تحقق اهداف سند چشم انداز 2023 نوشته است:«ما در لیست رتبه بندی بزرگترین اقتصادهای جهان، حتی رتبه بیستم را از دست دادیم. اما بر اساس سخنان مقامات کشور، هنوز هم هدف ترکیه، ورود به لیست 10 اقتصاد برتر جهان است. در سال 2015 در رتبه شانزدهم قرار داشتیم و اکنون به رتبه 21 عقب نشینی کرده ایم. این پیش بینی، تقریباً قطعی است که سال آینده به رده بیست و سوم سقوط خواهیم کرد. نکته اصلی این است که حتی کشورهای کوچکتر یا بسیار کوچکتر از ما به سرعت به ما نزدیک می شوند. حتی بسیاری از کشورهای آفریقایی چندین برابر ما رشد اقتصادی داشتند.»

قهوه چی در ادامه نوشته است:«کشورهایی که پشت سر ما هستند یا از کنار ما می گذرند یا به سرعت به ما نزدیک می شوند. ما از سال 2015 در یک رکود اقتصادی بزرگ بوده ایم. هشدار در مورد افزایش آمار بیکاری از سال 2014 میلادی آغاز شد، سرمایه گذاری های خارجی در سال 2015 متوقف شد و رکورد نهایی در سال 2018 اتفاق افتاد. واضح است که یک دلسردی و ناامیدی بزرگ وجود دارد. امروز نسبت به گذشته در وضعیت بسیار بدتری قرار داریم. این وضعیت چه چیزی را به ما نشان می دهد؟ از اواسط سال 2018، انتظار بهبود داشته ایم اما هر روز بدتر از دوره قبل شدیم. اما متاسفانه، دولت هنوز هم نمی خواهد حقیقت را ببیند و حقیقت عینی وضعیت اقتصادی کشور را نمی پذیرد.»

کاهش آرای آکپارتی در ترکیه

نظرسنجی های میدانی حاکی از این است که فقر، تورم و بیکاری، به شکل جدی آرای حزب عدالت و توسعه را پایین آورده است. اما حزب حاکم، این گزاره را هم قبول ندارد. یکی از مقامات این حزب اعلام کرده که بر اساس نظرسنجی ها موثق و مورد اعتماد دولت، در حال حاضر، بین 35 تا 26 درصد آرای کشور، در اختیار اردوغان و یاران اوست. اما مخالفین می گویند، اینها نظرسنجی های سفارشی کاخ ریاست جمهوری است و آرای واقعی این حزب، بین 28 تا 30 درصد است.

جدال بر سر میزان واقعی آرای حزب حاکم و آرای مخالفین در حالی است که این روزها، رهبران 6 حزب مخالف اردوغان، به طور مداوم گرد هم می آیند و همنشینی آنها، تمرکز روانی اردوغان – باغچلی و هواداران آنها را تحت تاثیر قرار داده است. در نتیجه رسانه های تحت امر رئیس جمهور و شریک او دولت باغچلی، به طور مرتب، 6 رهبر مزبور را به عنوان خائن، دشمن و همدست تروریست ها معرفی می کنند.

ناکارآمدی تیم اقتصادی دولت اردوغان و نمایان شدن بحران های بزرگی همچون فقر، تورم، بیکاری و بی عدالتی، شرایط را برای فعالیت مخالفین دولت، آسان تر کرده است.

دیروز یک بار دیگر، رهبران 6 حزب مخالف اردوغان گرد هم آمدند. کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق، مرال آکشنر رهبر حزب خوب، احمد داود اوغلو رهبر حزب آینده، تمل کارا ملا اوغلو رهبر حزب سعادت، علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی و گلتکین اویسال رهبر حزب دموکرات، در نشست ضیافت افطار، بر این تاکید کردند که بدون شک برای انتخابات 2023 میلادی، یک نامزد مشترک به میدان می آورند و این نامزد، تجلی اراده همه احزاب مخالف برای کنار زدن اردوغان از صحنه قدرت خواهد بود./تسنیم