اختلال اضطراب اجتماعی و راه‌های درمانی آن

ایسنا/قزوین یک کارشناس ارشد روانشناسی بالینی گفت: اختلال اضطراب اجتماعی یا جمع هراسی نوعی اضطراب است که با ترس و دلهره شدید در موقعیت‌های اجتماعی شناخته می‌شود و حداقل بخشی از فعالیت‌های روزمره فرد را مختل می‌کند.

محمدرضا یوسفی بابیان اینکه اختلال اضطراب اجتماعی یک اختلال ناتوان‌کننده است اظهار کرد: اختلال اضطراب اجتماعی بسیاری از جنبه‌های زندگی فردی را مختل و کیفیت زندگی و عملکردش را به شکل چشمگیری کاهش می‌دهد.

وی با اشاره ‌به علامت‌های این اختلال افزود: علامت‌های این اختلال غیراز چهره مضطرب که کاملاً مشخص است؛ علائم جسمی در فرد است، علائمی که شامل سرخ شدن بدن به‌خصوص صورت فرد، عرق کردن زیاد، لرزش، تپش قلب، احساس دل‌آشوبی است.

یوسفی خاطرنشان کرد: در بعضی موارد هم فرد در موقعیت دچار لکنت زبان می‌شود. که در مورد نگرانی و ترس‌های شدید حملات اضطرابی؛ این اتفاق ممکن است در فرد بیفتد و حتی فرد آن‌قدر آستانه تحملش پایین باشد که از حال برود و غش کند و برای مدتی ارتباطش با دنیای بیرون قطع شود.

این روانشناس بالینی گفت: نشانه دیگر این است که این افراد اصلاً از شرکت کردن در گروه‌ها استقبال نمی‌کنند و از حضور داشتن در موقعیت‌های اجتماعی پرهیز و دوری می‌کنند.

وی تصریح کرد: اختلال اضطراب اجتماعی نوعی اضطراب است که با ترس و دلهره شدید در موقعیت‌های اجتماعی شناخته می‌شود و حداقل بخشی از فعالیت‌های روزمره فرد را مختل می‌کند.مبتلایان به هراس اجتماعی معمولاً به خوددرمانی روی می‌آورند. در این مواقع  درمان‌های روان‌پزشکی و روان‌شناختی خیلی می‌تواند مؤثر باشد. تحقیقات نشان داده؛ رفتاردرمانی شناختی به‌صورت فردی یا گروهی در درمان اضطراب اجتماعی مؤثر است.

این مشاور گفت: این گروه از افراد شاید معتقد باشند این روش‌ها اثرگذار نیست، اما ترکیب درمان‌های روان‌شناختی و روان‌درمانی و روان‌پزشکی باهم در کنار تجویز دارو توسط روان‌پزشک در بهبود حال فرد مضطرب کمک‌کننده و مفید است که بتواند اضطرابش را در موقعیت‌های جمعی کنترل کند و موجب هراس وی نشود.

اختلال اجتماعی و اثرگذاری روی سیستم ایمنی بدن

یوسفی بابیان این‌که این اختلال روی سیستم ایمنی بدن اثر می‌گذارد اظهار کرد: اختلال اضطراب اجتماعی ازلحاظ جسمی آسیب‌هایی به فرد وارد می‌کند و روی سیستم ایمنی اثرات نامطلوبی می‌گذارد. زمانی که یک بیمار دچار آسیب جسمی یا یک نقص ایمنی شود، می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که دچار شدن به اختلالات روان‌شناختی هم در کنار آن می‌تواند به‌شدت سیستم ایمنی را ضعیف کرده و فرد را در معرض آسیب‌های جسمی دیگر قرار دهد.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا کمبود مهارت‌های اجتماعی تأثیر در ایجاد این اختلال دارد؛ اظهار کرد: بله، روش‌های فرزند پروری که والدین برای تربیت کودک انتخاب می‌کنند خیلی می‌تواند در بروز این اختلال مؤثر باشد. روش‌های برخورد والدین با فرزندان در سنین کودکی یا نوجوانی بسیار مؤثر است و اینکه آیا خود والدین مهارت‌های اجتماعی را یاد گرفته و در زندگی به‌کاربرده و به فرزندانشان انتقال داده‌اند یا نه از عواملی است که فرزندان در بزرگ‌سالی دچار اعتمادبه‌نفس یا اختلال اضطراب اجتماعی می‌شوند.

وی گفت: اگر کودک یا نوجوان در سنین پایین‌تر مهارت‌های اجتماعی را آموزش ببینند و به‌صورت عملی در انجام فعالیت‌هایشان به کاربندند به‌راحتی می‌توانند در برابر هرگونه اختلالات روان‌شناختی ازجمله اضطراب اجتماعی از خود محافظت کنند و فرد موفق با اعتمادبه‌نفس بالا باشند.

این کارشناس سلامت روان معاونت بهداشتی افزود: نکته بعدی این‌ است که این اختلال با هرگونه اختلال می‌تواند همراه باشد ازجمله اختلالاتی چون وسواس، افسردگی و انواع اضطراب‌ها. یکی از دلایل به وجود آمدن اختلال جمع هراسی می‌تواند ارثی و ژنتیکی باشد و کمبود مهارت‌های اجتماعی نقش پررنگی در بروز این اختلال دارد. این اختلال شامل نشانه‌های فیزیکی، رفتاری و اجتماعی است که در این‌گونه افراد، اجتناب از قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی دیده می‌شود.

وی با اشاره به راهکارهای درمانی اختلال اضطراب اجتماعی خاطرنشان کرد: مهم‌ترین راهکار این است که این بیماری باید درمان شود و مراجعه به روانشناس و روان‌پزشک خط اول درمان است. یکی از روش‌های درمانی؛ درمان «مواجهه سازی فرد» است. در این روش فرد را با موقعیت‌های اجتماعی بیشتر اما با تعداد افراد کمتری مواجه می‌کنیم و اجازه می‌دهیم تا حدودی فرد اضطرابش را در آن موقعیت‌ها تجربه کند و با آن موقعیت‌ها آشنا شود تا بتواند موقعیت‌های بزرگ‌تری را تجربه کند.

وی افزود: در درمان‌های شناختی رفتاری روی افکار فرد هم در حین اضطرابش کار می‌شود و با او صحبت می‌شود و در این شرایط افکار فرد به‌شدت به چالش کشیده می‌شود. روان‌کاوی و سایر درمان‌های روان‌شناختی به همراه درمان‌های روان‌پزشکی هم می‌تواند مؤثر باشد و یک راهکار عمومی که وجود دارد به افراد گفته می‌شود به یک گروه حمایتی بپیوندند یا به گروه‌هایی که شبیه خودشان هستند، تا بتوانند راجع به اضطراب‌هایشان صحبت کنند و راهکار دریافت کنند.

این کارشناس ارشد روانشناس بالینی  گفت: به این افراد توصیه می‌کنیم دست از سخت‌گیری در این موقعیت‌ها بردارند، و اجازه دهند اضطراب را تجربه کنند به آن‌ها می‌گوییم اشکال ندارد لکنت زبان بگیرند، اشکال ندارد تن صدای آن‌ها تغییر کند، اشکال ندارد اشتباهی در موقعیت‌های اجتماعی داشته‌ باشند، به آن‌ها گفته می‌شود به خودشان پاداش دهند. درنهایت کم‌کم روانشناس ملاحظه می‌کند و اگر این موارد رعایت شود اضطراب کم و کمتر خواهد شد.