بە زبان و گویش خود دقت کنید، برای اولین بار کجا این گویش و لهجە بە گوش‌هایتان خورد؟ چند سالتان بود کە این زبان و این لهجە را یادگرفتید؟ بدون شک با خود خواهید گفت از همان روزی کە چشم بە دنیا باز کردید و یا لب بە سخن گشودید.
بلە درست است، زبانی کە شما از بدو تولد با آن روبەرو شدەاید، زبان مادری شما است، زبانی کە شما هیچ دخل و تصرفی در آن ندارید، درست مثل اسم، چهرە، محل زندگی، خانوادە و خیلی چیزهای دیگە کە شما در آن‌ها هیچ دخالتی نداشتەاید.
زبان مادری شاید در نگاە اول یک زبان سادە باشد کە از ابتدا با آن بزرگ شدەایم، خو گرفتەایم و یا یادگرفتەایم و بسیار پدیدە عجیب غریبی نباشد کە زبان من کُردی، فارسی، ترکی یا عربی است؛ اما اگر کمی با دقت بە زبان و لهجە خود توجە کنید، متوجە می‌شوید کە زبان شما اولین معرف شماست، زبان تو؛ تو را یک کُرد، ترک و یا فارس معرفی می‌کند و اقوام و زبان‌های مختلف دنیا را از هم متمایز می‌کند و بە نوعی ریشە وجودی و فرهنگ شما است.
گاهی اوقات یا بهتر بگویم در بسیاری از زبان‌ها، ما نحوە سخن گفتن با آن زبان را بلد هستیم اما نوشتن و خواندن با آن زبان را نمی‌دانیم و کاملا با آن بیگانە هستیم و حتی فهم صحیح کلمات مختص آن زبان برایمان دشوار است.
اغلب اوقات، از سر ناآگاهی و چشم و هم چشمی و یا بە اصطلاح برای باکلاس شدن، سعی در اقتباس یک زبان دیگر داریم، این کە شما سعی در یادگیری زبان‌های دیگر داشتە باشید، بسیار هم ستودنی است اما اینکە شما در کنار سایر زبان‌ها، زبان مادری خود را فراموش کنید یک فاجعە است.
همچنین هستند خانوادەهایی کە از ترس اینکە کودکشان در مدرسه لهجە داشتە باشد و نتواند با زبان رسمی بە راحتی و بدون لهجە صحبت کند، از همان ابتدا با زبانی بە جز زبان مادری با او سخن می‌گویند، غافل از اینکە بخشی از فرهنگ و هویت کودک را خواستە یا ناخواستە از بین بردەاند.
امروز، روز زبان مادری است، در تقویم جهانی روز ۲۱ فوریه از طرف یونسکو به عنوان روز جهانی زبان مادری (International Mother Language Day) نامگذاری شده‌است.
اهمیت زبان مادری بە اندازەای است کە سازمان یونسکو اعلام کردە کسی که نتواند به زبان مادری خود بنویسد و بخواند بی سواد محسوب می‌شود.
از همین جملە کوتاە از سوی سازمان یونسکو می‌توان نتیجە گرفت کە اغلب مردم جامعە بیسوادانی هستند کە خواندن و نوشتن بە زبان مادریشان را بلد نیستند.
اندکی تفکر کافی است تا از تعصبات کورکورانە خود نسبت بە زبان مادریمان دست برداریم در حالی کە هنوز خواندن و نوشتن بە زبان مادری خود را نمی‌دانیم.
