بایدها و نبایدهای قبل و بعد از تزریق واکسن کرونا

 

 

 

به گفته بهاء الدین حسینی، مدیر شبکه بهداشت و درمان مهاباد تاکنون ۳۰ هزار و ۸۰۰ دُز انواع واکسن داخلی و خارجی به افراد واجد شرایط دریافت واکسیناسیون در مهاباد تزریق شده است.

از این تعداد ۲۴ هزار نفر از واجدین شرایط دُز اول واکسن کرونا را دریافت کرده و حدود هفت هزار نفر نیز دُز دوم خود را پس از تکمیل فرآیند دُز اول تزریق کردند.

گزارش‌های میدانی هاژه حاکی از آن است که بیشتر از واکسن چینی سینوفارم جهت واکسیناسیون مشمولین در مهاباد استفاده شده است.

در ادامه به بررسی بایدها و نباید‌های قبل و بعد از واکسیناسیون کرونا می‌پردازیم. همچنین به برخی از سوال‌هایی که ممکن است در رابطه با واکسن سینوفارم برایتان پیش بیاید پاسخ می‌دهیم.

 

سینوفارم برای چه کسانی توصیه نمی‌شود؟

به نقل از «سازمان بهداشت جهانی»، تزریق واکسن کرونا برای افراد زیر ۱۸ سال توصیه نمی‌شود، چرا که مطالعات برای تعیین اثربخشی واکسن کرونا بر این دسته از افراد هنوز تکمیل نشده است.

 آیا زنان باردار می‌توانند واکسن سینوفارم بزنند؟

داده‌های موجود در مورد تاثیر واکسیناسیون کرونا با استفاده از واکسن «سینوفارم» بر زنان باردار، میزان اثربخشی آن و ریسک‌های احتمالی آن هنوز ناکافی است. با این همه، در تولید واکسن سینوفارم از شیوه‌ای استفاده شده که واکسن بسیاری از بیماری‌های دیگر هم به همان شیوه تهیه شده‌اند و در آن موارد، امنیت واکسن برای همه و از جمله زنان باردار بالا بوده است.

در این میان، «سازمان بهداشت جهانی» واکسیناسیون برای زنان باردار را هم توصیه می‌کند، چرا که خطرات احتمالی واکسیناسیون بسیار کمتر از خطرات عدم دریافت واکسن هستند.

«سازمان بهداشت جهانی» انجام تست بارداری پیش از دریافت واکسن را توصیه نمی‌کند. علاوه بر این، به تاخیر انداختن بارداری و یا سقط جنین به دلیل دریافت واکسن هم توصیه نمی‌شوند.

اثربخشی واکسن سینوفارم برای زنان در دوره شیردهی هم مشابه سایر افراد بالغ است. سازمان بهداشت جهانی توقف شیردهی پس از دریافت واکسن سینوفارم را هم توصیه نمی‌کند.

چه کسانی می‌توانند واکسن سینوفارم بزنند؟

علاوه بر افراد عادی، واکسن سینوفارم را می‌توان به تمام کسانی که قبلا کرونا گرفته‌اند هم تزریق کرد. داده‌های در دسترس نشان می‌دهند که ابتلای مجدد به کرونا، ۶ ماه پس از ابتلای اولیه، به ندرت اتفاق می‌افتد.

بنابراین، از آنجا که تعداد واکسن هنوز محدود است، توصیه می‌شود کسانی که در ۶ ماه گذشته تست PCR مثبت داشته‌اند، تا پایان ۶ ماه از دریافت واکسن خودداری کنند تا واکسن به بقیه افراد برسد.

کسانی که تب بالای ۳۸٫۵ درجه سانتی‌گراد داشته باشند نیز باید دریافت واکسن سینوفارم را به پس از کاهش تب خود موکول کنند.

 

آیا می‌توان به واکسن سینوفارم اعتماد کرد؟

سازمان بهداشت جهانی به طور کامل کیفیت، امنیت و اثربخشی واکسن سینوفارم را بررسی کرده و تزریق آن را برای تمامی افراد بالای ۱۸ سال توصیه می‌کند.

داده‌های مربوط به امنیت این واکسن برای افراد بالای ۶۰ سال محدود هستند، چرا که تعداد افراد شرکت‌کننده در این سنین در آزمون‌های بالینی چندان زیاد نبوده است.

در این میان، هر چند پیش‌بینی نمی‌شود که امنیت واکسن برای افراد بالای ۶۰ سال با امنیت این واکسن برای افراد کمتر از ۶۰ سال تفاوت داشته باشد، کشورهایی که می‌خواهند واکسن «سینوفارم» را به افراد بالای ۶۰ سال تزریق کنند، بهتر است پایش‌های مربوط به امنیت سلامت این افراد را به شکل فعال دنبال کنند.

حال در رابطه با عوارض ناشی از واکسن کرونا به چند سوال رایج پاسخ می‌دهیم؟

 

عوارض احتمالی واکسن کرونا

نخست اینکه هر واکسنی عوارض خاص ناشی از تزریق را به دنبال دارد. برای مثال کودکان در هنگام دریافت واکسن کزار ممکن است دچار عوارضی هم‌چون تب شوند. هر فردی نه تنها برای تزریق واکسن کرونا، بلکه برای تزریق هر واکسنی در صورت ابتلا به تب باید از تزریق واکسن امتناع کند. فرد بعد از بهبود تب باید واکسن را تزریق کند.

واکسن کرونا می‌تواند عوارضی هم چون درد در محل تزریق، تب، لرز، بدن درد، تن درد و کوفتگی بدن داشته باشد. این عوارض به طور معمول از ۱۲ ساعت تا کمتر از ۷ روز بعد از تزریق واکسن به طور متغیر و خفیف در بعضی افراد ممکن است رخ دهد و در موارد بسیار نادر برخی عوارض ممکن است یک ماه بعد از واکسیناسیون بروز یابد.

در اکثر مواقع با با گذشت زمان این علائم برطرف می‌شود. البته اگر چنانچه این علائم بیش از 3 روز طول کشید فرد باید به پزشک مراجعه کند.

افرادی که سابقه آلرژی قبلی دارند در معرض خطر بیشتری هستند. از آنجایی که بروز واکنش های آلرژیک در لحظه نیاز به مراقبت فوری دارد، بسیار مهم است که افراد (با سابقه حساسیت) پس از تزریق واکسن، حداقل تا نیم ساعت از نظر عوارض احتمالی و آلرژیک، تحت نظر باشند.

 

علائم آلرژیکی که باید نسبت به آنها هوشیار بود، کدام است؟

- واکنش های پوستی

- افت فشار خون

- تعریق

- احساس ضعف، نبض سریع، سرگیجه و غش کردن

- حالت تهوع و استفراغ

- گیجی و سردرد

- خس‌خس سینه، گرفتگی بینی، مشکل تنفس، سرفه

- ایست ناگهانی قلب (بسیار نادر)

 

آیا در صورتی که در تزریق دُز اول دچار آلرژی شدیم می‌توانیم دُز بعدی را دریافت کنیم؟

ایجاد حساسیت ممکن است بسیاری را نسبت به تزریق دز دوم دچار تردید کرده یا بترساند به خصوص اگر بعد از اولین تزریق واکسن، واکنش آلرژیک شدید باشد. با این حال نیاز یا اجتناب از تزریق دز دوم ممکن است به برخی عوامل بستگی داشته باشد.

اگر با یک واکنش غیرجدی مواجه شدید، ممکن است به شما توصیه شود که با اقدامات احتیاطی بیشتر، مانند واکسیناسیون تحت نظارت متخصص یا مصرف داروهای خاص، اقدام به تزریق کنید. اما با بروز واکنش های جدی، بسته به سابقه و حساسیت فرد ممکن است گاهی از تزریق دز دوم خودداری شود.

در صورتی که فردِ دارای آلرژی مجبور شود واکسن برنامه ریزی شده را دریافت کند، ممکن است داروهای ضد حساسیت برای وی تجویز شود. با این اوصاف یک فرد با سابقه قبلی نباید قبل از تزریق واکسن، مصرف داروها را متوقف کند بلکه ضرورت دارد پزشک خود را در جریان همه اتفاقات قرار دهد.

 

آیا اگر به کرونا مبتلا بودیم می‌توانیم واکسن بزنیم؟

بیماران علامت‌دار علائم مشکوک به کرونا یا افرادی که یکی از اعضای خانواده به کرونا مبتلا شده‌اند از تزریق واکسن ممانعت کرده و تزریق را به تاخیر بیاندازند. افراد مبتلا یا مشکوک به کرونا سه هفته بعد از درمان باید واکسن را تزریق کنند.

 

تغذیه قبل از و بعد تزریق واکسن کرونا باید چگونه باشد؟

بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، یکی از موارد تغذیه ای که قبل و بعد از واکسیناسیون علیه کرونا باید رعایت کنید، مصرف آب و مایعات فراوان است. مقدار زیادی آب و مایعات بنوشید. تامین آب بدن به میزان کافی قبل و بعد از تزریق واکسن کووید- ۱۹ بسیار مهم است. مصرف مایعات کافی نه تنها سبب عملکرد بهتر بدن در شرایط واکسیناسیون می شود، بلکه از افت فشار خون در افرادی که معمولا ترس از آمپول و یا واکسن دارند نیز جلوگیری می کند.

افرادی که مبتلا به بیماری های قلبی- عروقی، فشار خون بالا یا بیماری های ریوی هستند در خصوص میزان مصرف مایعات باید با پزشک خود مشورت کنند. مواد غذایی آبدار مانند میوه ها، سبزی ها، انواع سوپ و آبگوشت علاوه برکمک به تامین آب بدن، سیستم ایمنی بدن را نیز تقویت می کنند. به ویژه در صورت ایجاد تب بعد از واکسیناسیون، توصیه می شود مایعات و غذاهای آبدار به میزان فراوان نوشیده و میل شود.

توجه کنید که نوشیدنی های شیرین مانند آب میوه هایی که دارای قند افزوده هستند و شربت های خیلی شیرین، نوشابه های گازدار و بطور کلی همه نوشیدنی های خیلی شیرین موجب تضعیف سیستم ایمنی و اختلال در عملکرد آن می شوند. بهترین نوشیدنی آب است. مصرف آب میوه تازه و طبیعی، دوغ کم نمک و بدون گاز، شربت های خانگی کم شیرین نیز برای تامین آب بدن مناسب هستند.

 باید توجه داشته باشید که در زمان واکسیناسیون فرد نباید ناشتا باشد، زیرا ممکن است پس از تزریق واکسن دچار سرگیجه یا اُفت فشار شود که برای جلوگیری از بروز این مشکلات در هنگام واکسن زدن، لازم است افراد صبحانه یا میان وعده ساده‌ای مصرف کرده و شب قبل از واکسیناسیون نیز غذای سبکی مانند سوپ حاوی مرغ، سبزی‌های سبز تیره تازه (اسفناج، جعفری و کلم بروکلی) میل کنند که این موضوع به ویژه در مورد افرادی که ترس از آمپول زدن دارند، حتما باید رعایت شود.