غرب در شرق؛ کی‌پاپ

در سال‌های اخیر با فراهم شدن توسعه و گسترش دسترسی همگان به فضای مجازی، مصرف موسیقیایی و ذائقه‌ی شنیداری کاربران ایرانی و طبع آن کاربران کورد به شدت متاثر از این فرآیند بوده است.

تسهیل دسترسی به محتوای جهانی، کاربران را در تماس با انواع موسیقی از جمله موسیقی پاپ کره‌ای و یا کی‌پاپ قرار داده است. بسیاری از نوجوانان و جوانان به این سبک موسیقی علاقه‌مند شده‌اند و با توجه به ویژگی‌های خاصی که این نوع موسیقی دارد باعث شکل‌گیری نوعی فرهنگ هواداری شده که در آن حتی هواداران دایره‌ی ارتباطات خود را از فضای مجازی به فضای واقعی نیز کشانده‌اند.

گسترش اقبال به تولیدات رسانه‌ای و فرهنگ عامه‌پسند کره‌ای که به آن هالیو می‌گویند، در پی راهبرد دولت کره در سال 2000 میلادی صورت گرفت. مقامات این کشور به منظور صدور محصولات سرگرمی به بازارهای آسیایی و با هدف دستیابی به سود اقتصادی این سناریو را طراحی کردند.

 

با گذشت زمان هالیو به سلاحی در میدان تبادلات فرهنگی و روابط خارجی کرۀ جنوبی تبدیل شد و این دولت را از کشوری پیرامونی و مصرف‌کننده‌ی تولیدات فرهنگی غرب، ژاپن و هنگ‌کنگ به ابرتولیدکننده و صادر کنندۀ محصولات فرهنگی تبدیل کرد.

 در این بین با ظهور فضای مجازی موسیقی کی‌پاپ به شاخص‌ترین گونه‌ی فرهنگی تبدیل شد. کی‌پاپ در دهه‌ی اخیر خود مسیر را برای ورود گسترده به بازارهای جهانی هموار کرد و می‌توان گفت سیاست‌های فرهنگی دولت کرۀ جنوبی از سال 2010 به بعد، حمایت و کمک تمام‌قد از گروه‌های موسیقی این کشور بوده است.

این نوع موسیقی از ویژگی‌های بارزی از موسیقی پاپ مانند چهره‌های جذاب، تحرک بالا، ملودی‌های شاد و تند که به راحتی قابل فهم و ارتباط هستند برخوردار است.

گروه بی‌تی‌اس مشهورترین نماینده این موسیقی در سطح جهان به شمار می‌رود که طرفداران جهانی و ایرانی دارد. بی‌تی‌اس مخفف کلمه‌ی بنگتن بویز و به معنی پسران ضدگلوله است. این گروه در سال 2013 با حمایت یک شرکت ورشکسته شروع به کار کرد.

در ابتدا این گروه نتوانست توجه علاقه‌مندان را جلب کند اما بعدها توانست با برنامه‌ریزی به موقعیت ویژه‌ای برسد تا آن‌جا که بسیاری از خواننده‌های مطرح آمریکایی تمایل فراوانی به همکاری مشترک با این گروه از خود نشان دهند.

 

اصلی‌ترین ویژگی کی‌پاپ را می‌توان گروهی بودن آن دانست. در این موسقی بیش‌تر از آن آنکه تمرکز بر تک‌خوان‌ها باشد به گروه‌ها توجه می‌شود. دلیل این امر را می‌توان در فرهنگ شرقی جستجو کرد، فاکتوری که بر خلاف رویکرد غربی آن از فردگرایی فاصله می‌گیرد.

اعضای گروه را اکثرا ترکیب پسران و دختران تشکیل می‌دهد. اجرای گروهی اعضا با رقص، نمایش و آواز گروهی همراه است که آن را از یک اجرای معمولی جدا می‌کند. فاکتوری که جذبه‌ی خاصی را برای نوجوانان و جوانان ایجاد می‌کند.

بخش بصری در کی‌پاپ نیز بسیار مهم است. جذاب بودن و زیبایی بسیاری از خوانندگان را وادار می‌کند که خود را به تیغ عمل‌های جراحی بسپارند. کلیپ‌های کی‌پاپ بسیار زنده و پر زرق و برق است. همه‌ی عناصر به گونه‌ای طراحی شده‌اند که حتی بینندگان غیر کره‌ای را نیز جذب می‌کند. ریتم‌دار بودن، رقص خوانندگان به صورت گروهی، پس‌زمینه‌های زنده و نوع پوشش خواننده‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که نقطه‌ی کانونی اجرا بیش از آن‌که بر خود موسیقی دلالت داشته باشد بر ارائه‌ی نمایشی دیدنی و جذاب و به لحاظ بصری قوی متمرکز است.

 

روند گرایش به فرهنگ و موسیقی کره‌ای در ایران یک شبه نبوده و حداقل 51 سال از آغاز این آشنایی می‌گذرد. همین روند ﺑﻪﺗﺪرﯾﺞ، زﻣﯿﻨﮥ اﻗﺒﺎل ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻋﺎﻣﻪﭘﺴﻨﺪ ﻓﺮﻫﻨگی‌رﺳﺎﻧﻪای ﮐﺮه‌ای و در ﻧﻬﺎﯾﺖ، ﻣﻮﺳﯿقی ﭘﺎپ ﮐﺮه‌ای را در اﯾﺮان ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده اﺳﺖ.

 

کرۀ جنوبی با درس‌هایی که از آمریکایی‌ها آموخته‌ است بسیار حساب‌شده و با انواع برنامه‌های تبلیغی و بازاریابی برای توسعۀ جهانی تلاش می‌کند. آﻧﭽﻪ در ﺗﻮﻟﯿﺪات فرهنگی ﮐﺮۀ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﭼﺸﻢﮔﯿﺮ اﺳﺖ، اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ ﻧﺸﺪن ﻓﺮﻫﻨﮓ بومی در ﺗﻮﻟﯿﺪات اﯾﻦﮐﺸﻮر و ﺑﺎزﺗﻮﻟﯿﺪ فرهنگی در ﻗﺎﻟﺐﻫﺎ و ﺑﺎ ﺑﯿﺎن ﻓرهنگی ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺖ جهانیﺷﺪۀ اﻣﺮوز اﺳﺖ.

در این بین حلقه‌ی مفقوده‌ای که چوبش را خرده‌فرهنگ‌ها نیز خورده‌اند عدم تولیدات فرهنگی و اتخاذ راهبرد و سیاست‌گذاری فرهنگی اثربخش در این زمینه بوده است.

امروزه کارشناسان فرهنگی و صاحب‌نظران بر لزوم آموزش سواد رسانه‌ای تاکید و اتفاق‌نظر دارند. سواد رسانه‌ای موجب آگاهی‌بخشی و مصونیت‌بخشی مخاطبان و کاربران رسانه‌ای خواهد شد. برنامه‌ریزی برای آموزش سواد  هنری و رسانه‌ای کودکان و نوجوانان و خانواده‌های آن‌ها در زمینه‌ی موسیقی به تدریج باعث می‌شود مردم در تشخیص و مصرف موسیقی آگاهانه‌تر، هوشمندانه‌تر و با وسواس بیشتری عمل کنند.