| تاريخ: ۱۳۹۹ دوشنبه ۱۱ اسفند ساعت ۱۱:۳ | بازدید: 1272 نظرات: 0 کد مطلب: 15885 |
آمریکای بایدن چه از عربستان می‌خواهد؟
زاگرس عبدالهی
پس از گزارش سیا در رابطه با نقش مستقیم محمد بن سلمان با قتل جمال خاشقچی، هرچند ممکن است که او از مجازات مستقیم ایالات متحده در امان بوده باشد اما به طور قطع از معرکه سالم بیرون نیامده است.
گزارش محرمانه و طبقه‌بندی شدۀ سیا تایید کرد که محمد بن سلمان در عملیات «دستگیری و یا کشتن» جمال خاشقچی، روزنامه نگاری که در سال 1396 در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسید، دست داشته است.
تصمیم جو بایدن، رئیس جمهور جدید آمریکا برای انتشار گزارشی که سلف پیشین او دونالد ترامپ از علنی کردن آن امتناع کرده بود، ابهاماتی را در رابطه با موضع جدید واشنگتن در قبال عربستان سعودی، مسائل حقوق بشر در این کشور و همچنین خرید پرمنفعت اسلحه توسط سعودی‌ها از آمریکا به وجود آورده است.
از سویی دیگر واشنگتن بدون اینکه نام بن سلمان را بیاورد، ارتباط مستقیم و معاشرت عربستان با متحدان غربی‌اش را نیز به نوعی دشوارتر کرده است.
واشنگتن ممکن است بخواهد با گوشمالی مختصر، مقداری از سرعت اقدامات ماجراجویانه‌ی ولیعد 35 ساله را بکاهد و به نوعی او را تادیب کند، ولی نیک می‌داند که قادر نیست به طور کامل روابطش را با قدیمی‌ترین یار و متحد عرب خود و اصلی‌ترین وزنۀ مقابله با ایران در منطقه قطع کند.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا به خبرنگاران گفته بود: «آنچه که ما انجام دادیم … قطع رابطه نیست بلکه این است که این رابطه با منافع و ارزش‌هایمان همخوانی بیشتری داشته باشد.»
محمد بن سلمان هرگونه دست داشتن در قتل خاشقچی که سال گذشته در رابطه با آن 8 نفر در عربستان به زندان افتادند، رد کرده است ولی او گفته از آن جایی که این اتفاق در زمان زمامداری او اتفاق افتاده، مسئولیت نهایی بر عهده خود اوست.
دولت ایالات متحده، 76 مقام سعودی را از جمله افراد نزدیک به بن سلمان را تحریم کرد، هر چند که در این بین خود شاهزاده از تحریم مبرا شد.
از سویی دیگر بایدن گفته که به طور گسترده به موضوع حقوق بشر در عربستان سعودی ورود خواهد کرد. جایی که شاهزاده سعودی مخالفانش را از جمله بستگان نزدیکش، برای تحکیم قدرت سرکوب کرده و رقبایش را کنار گذاشته است.
بایدن گفت که جمعه گذشته در تماسی با ملک سلمان، پادشاه عربستان تصریح کرده که از جانب او حذف و قتل مخالفان سیاسی قابل قبول نیست و باید با نقض حقوق بشر در عربستان مقابله شود.
آنچه بایدن تاکنون گفته و انجام داده ممکن است فراتر از حد نمادین هم برود. دولت او اعلام کرده که ممکن است فروش اسلحه را در صورت ایجاد نگرانی در مورد حقوق بشر به عربستان (یکی از بزرگترین خریداران اسلحه از آمریکا) لغو کند و معاملات آینده را فقط به سلاح‌های «دفاعی» محدود کند.
همچنین دولت جو بایدن، با پایان دادن به حمایت‌های سال‌های اخیر دولت دونالد ترامپ از عملیات ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی در یمن، حوثی‌ها را از فهرست تروریستی ایالات متحده نیز خارج کرد.
این جنگ میلیون‌ها نفر شهروند یمنی را در معرض گرسنگی قرار داده و واشنگتن خواهان اتمام آن است.
با این وجود بایدن باید هنوز با احتیاط گام بردارد. ملک سلمان 85 سال سن دارد و رو به ناتوانی. پسرش ممکن است برای ده‌ها سال مسئول برترین صادر کنندۀ نفت در جهان باشد. از سویی دیگر او می‌تواند متحدی مهم در برابر دشمن مشترکشان یعنی ایران باشد.
سابقه‌ی این اتحاد به سال 1323 بر می‌گردد، زمانی که فرانکلین دلانو روزولت، سی و دومین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا با عبدالعزیز بن سعود پادشاه وقت سعودی، در یک کروز نیروی دریایی آمریکا ملاقات کرد و در ازای دسترسی به ذخایر نفتی عربستان قول حمایت نظامی داد.
