چاقو در دستان یک دیوانه و یا نقض آزادی بیان؟

ترامپ از حساب توییتر خود به عنوان کانال ماهواره‌ایی که همیشه آرزویش را داشت، استفاده می‌کرد. گاهی اوقات بیش از 100 توییت در طول یک روز می‌نوشت که با این کار می‌توانست موضوعات مختلفی را پوشش دهد. در واقع توییتر پناهگاه امنی بود که به موجب آن می‌توانست خودِ واقعی و دیدگاه‌های عجیب خود را به جهانیان نشان دهد.

تا زمان ورود ترامپ به کاخ سفید در سال 2017، آمریکا هرگز شاهد چنین وقایع سیاسی و رسانه‌ای نبوده است. او از طریق توییتر اعمال سیاست می‌کرد و گاها از همین طریق مقامات ارشد دولت خود را اخراج می‌کرد. همچنین با انتقاد از گزارش‌های اطلاعاتی سیا و اف‌بی‌آی در شبکه‌های اجتماعی، به نهادهای آمریکایی حمله می‌کرد.

دکتر اکبر نصراللهی، رییس دانشکده ارتباطات و رسانه واحد شمال می‌گوید که مردم جهان از اقدام توییتر و سایر شبکه‌های اجتماعی در زمینه بستن حساب های شخصی ترامپ خوشحال هستند، زیرا اقدامات او در فضای رسانه‌ای مانند چاقو در دستان یک دیوانه بود.

نصراللهی می‌گوید که اگر از دیدگاه حرفه‌ای به این مسئله نگاه کنیم، بسته شدن صفحه‌های شبکه اجتماعی فردی که در انتخابات ریاست جمهوری اخیر ایالات متحده آمریکا حدود ۷۰ میلیون رای و ۸۸ میلیون دنبال کننده در شبکه اجتماعی توییتر داشت، نشان دهنده نقض ماده ۱۹ قانون اعلامیه جهانی حقوق بشر است.

این استاد دانشگاه در ادامه به مفهومی تحت عنوان دیکتاتوری رسانه‌ای اشاره می‌کند و می‌گوید در دنیای امروز کسی که رسانه نداشته باشد، یعنی هیچ چیزی ندارد. در این شرایط مافیا و غول‌های رسانه‌ای با بستن حساب کاربری رئیس جمهور آمریکا و گرفتن تربیون ده ها میلیون نفر، در واقع او را در عرض چند روز نابود کرده‌اند.

 

احسان شاه‌قاسمی استاد علوم ارتباطات دانشگاه تهران از زاویه‌ای دیگر به این موضوع نگاه می‌کند. او با رویکرد اقتصاد سیاسی رسانه نقش شرکت‌های چند ملیتی را به میان می‌آورد و می‌گوید: من اگر به عنوان یک آدم معمولی هم به این قضیه نگاه کنم می‌بینم که رئیس‌جمهور قوی‌ترین کشور دنیا هم در مقابل شرکت‌ها کار خاصی نمی‌تواند انجام دهد. در واقع آمریکا را شرکت‌ها اداره می‌کنند.شرکت‌ها تعیین می‌کنند که رئیس جمهور آمریکا چکار کند.

شاه‌قاسمی توافق هسته‌ای ایران با آمریکا را نیز ناشی از نقش پررنگ شرکت‌های چند ملیتی می‌داند و می‌گوید: اوباما و همسرش عروسک خیمه‌شب‌بازی شرکت‌ها بودند. شرکت‌های آمریکایی که مایل بودند بازار ایران را در اختیار داشته باشند، واشنگتن را مجبور کردند قرارداد خفت‌بار برجام را امضا کنند. ترامپ که علاقه‌ای به شرکت‌ها نداشت آمد و این معادلات را بر هم زد.

او اضافه می‌کند: شرکت‌ها آمریکا را مجبور می‌کرد که به چین باج بدهد. ترامپ که آمد این روابط را خراب کرد و با قرار دادن گمرک بر کالاها درس خوبی به چینی‌ها داد. شرکت‌ها مجبور شدند که به آمریکا برگردند و مشکل بیکاری در آمریکا نیز [که جزو برنامه‌های ترامپ بود] حل شد. در نهایت اگر ترامپ آدمِ زرنگی بود کاری می‌کرد که چهار سال دیگر نیز بر سر کار باشد. زمانی که بحث رویارویی نهایی رسید شرکت‌ها تعارف را کنار گذاشتند.

ترامپ زمانی در یک فرمان اجرایی خواسته بود که به حمایت‌های قانونی از شبکه‌های اجتماعی همچون توییتر و فیسبوک پایان داده شود. او این فرمان اجرایی را در راستای دفاع از آزادی بیان  و احساس خطر در این رابطه صادر کرده بود. او معتقد بود تعداد معدودی از شبکه‌های اجتماعی بخش وسیعی از كل ارتباطات عمومی و خصوصی در ایالات متحده را در انحصار و كنترل خود دارند.