تاريخ: ۱۳۹۸ شنبه ۲۴ اسفند ساعت ۹:۲۸ بازدید: 2062      نظرات: 0      کد مطلب: 14354

تاثیر استرس بر سلامتی

سید جمال صادقی (دکتری روانشناسی سلامت بالینی)


درک ما از چگونگی استرس بر سلامتی در طول زمان تغییر چشم گیری کرده است و  نظریه های متعددی درباره شیوه هایی  که استرس موجب واکنش های فیزیولوژیکی می شود ارایه شده است که خود این واکنش ها نیز می توانند بر بهزیستی جسمی تاثیر بگذارند . هانس سلیه متخصص غدد درون ریز،  مدلی را  برای توصیف چگونگی منجر شدن استرس به پیامدهای منفی برای سلامتی  ارایه داده است

اولین مرحله ، مرحله هشدار که در آن بدن بسیج می شود تا تهدید را از بین ببرد هنگامی که تهدیدی ادارک می شود ، هیپوتالاموس (ساختاری در مغز ) هم سیستم عصبی سمپاتیک و هم سیستم غدد درون ریز را فعال می کند. سیستم عصبی سمپاتیک به غدد آدرنال علامت می دهد (غدد درون ریز در بالای هر کلیه قراردارند) تا کاته کولامین هایی را مانند اپی نفرین و نوراپی نفرین ، ترشح کنند. هنگامی که اپی نفرین و نوراپی نفرین با جریان خون به حرکت در می آیند به تغییرات فیزیولوژیکی متعددی مانند افزایش ضربان قلب ، فشار خون و تنفس می انجامند . تمام این تغییرات به آمادگی بدن برای واکنش به تهدید کمک می کنند. به عضلات اکسیژن می رسد (تا به شما اجازه بدهد که فرار کنید یا بجنگید )، مردمک ها گشاد می شوند (تا اجازه دهند نور بیشتری وارد چشم شما شود و شما با وضوح بهتری ببینید)؛ کف دست ها عرق می کنند (تا بتوانیم بهتر چنگ بزنیم )، همزمان غده هیپوفیز هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) را ترشح می کند که به تولیدگلوکوکورتیکوئیدهای چون کورتیزول از غدد آدرنال منجر می شود. کورتیزول تولید انرژی از گلوکز را افزایش می دهد و مانع از تورم اطراف زخم و عفونت می شود . بنابراین ، بدن انرژی بیشتری برای واکنش به تهدیدها و حفاظت از جراحت دارد . در این مرحله بدن تمام امکاناتش را بسیج می کند  تا در صورت ضرورت به دفع ( یا گریز از ) تهدید دست بزند و کارکردهای طولانی مدت ، همچون رشد ، گوارش ، تولید مثل و عمل سیستم ایمنی متوقف می شود . ( در اینجا خوانندگان باهوش ممکن است تعجب کنند چرا سیستم ایمنی که از بدن در برابر بیماری حفاظت می کند طی دوره خطر سرکوب می شود . اما به خاطر داشته باشید که بیماری و ناخوشی می توانند باعث مرگ شما شوند، اما آنها این کار را خیلی آهسته انجام می دهند ؛ مرحله هشدار در جهت حفاظت از شما در برابر تهدیدات آنی که به سرعت موجب مرگ می شوند عمل می کند ).

مرحله بعدی مرحله مقاومت است . پس از این که بدن برای جنگ و مبارزه با تهدیدات اولیه بسیج شد ممکن است این واکنش ادامه یابد . این مرحله هنوز نیازمند انرژی است ، بنابراین ضربان قلب ، فشار خون و تنفس هنوز سریع است تا به انتقال سریع اکسیژن و انرژی به سراسر بدن کمک شود. کارکردهای غیر ضروری همچون گوارش ، رشد و تولید مثل فعال اند ، اما آهسته تر از وضعیت عادی عمل می کنند و در طول این زمان انرژی جدید ذخیره نمی شود . به هرحال چرا باید انرژی در جایی که لازم نیست هدر رود ؟ ( این یکی از دلایلی است که نشان می دهدچرا قاعدگی زنانی که استرس شدیدی دارند ممکن است متوقف شود). هرچند در این مرحله در مقایسه با مرحله هشدار انرژی کمتری مصرف می شود ، اما بدن برای مقاومت در برابر محرک استرس زا در یک دوره طولانی به کار بسیار شدید ادامه می دهد. اگر تهدید مختصر باشد ، بدن برای واکنش به تهدید، منابع کافی در اختیار خواهد داشت ، و اگر تهدید برای مدتی ادامه یابد و بدن برای مدت طولانی درحالت برانگیختگی فیزیولوژیکی قرار گیرد (مانند کرونا)، مشکلات بروز می کنند. ضروررتا ، بدن هنگام استرس از بسیاری کارکردهای جسمی و روانی طبیعی اش غفلت می کند ، در بلند مدت این غفلت هزینه هایش را برمنابع بدن تحمیل می کند.

در نهایت زمانی که تهدید برای مدت طولانی مدوام و با شدت زیاد ادامه یابد فرد وارد آخرین مرحله ؛ یعنی فرسودگی می شود برای مثال،  ممکن است ابتدا که تحت استرس شدید کرونا قرار دارید مشکلی را احساس نکنید اما این وضعیت به مرور زمان به بدن شما آسیب می رساند ، چون تمام منابع بدن تحلیل می رود . بنابراین ،استرس بسیار شدید و مداوم حالتی از عدم تعادل را به وجود می آورد  که به فرسودگی زیاد بدن می انجامد. درمرحله فرسودگی ، منابع بدن تحلیل می رود و در نتیجه بدن در برابر صدمه فیزیولوژیکی و بیماری بسیار آسیب پذیر می شود . به علاوه ، اپی نفرین و کورتیزول بالا در طول زمان به قلب و عروق خونی صدمه می زند و سیستم ایمنی را سرکوب می کنند. این تغییرات موجب آسیب پذیری زیاد بدن در برابر بیماری های قلبی ، فشار خون بالا ، ورم مفاصل ، سرماخوردگی ، آنفلوانزا و کرونا می شود  . همچنین استرس افرادی که از بیماریهای مزمن رنج می برند و سیتم ایمنی ضعیفی دارند ممکن است عوارض منفی تری در پی داشته باشد .




ارسال به دوستان
ارسال به دوستان
چاپ
نسخه چاپی


نظر کاربران


نظر خود را براي ما ارسال كنيد