هفته نامه سیروان چاپ سنندج در گزارشی با عنوان 'جدال با خاموشی' به بررسی مسایل و مشکلات زندگی 1842 ناشنوای استان کردستان پرداخته است.
در ادامه این گزارش به قلم 'زیبا هوشمند' آمده است: 1842معلول ناشنوا در کردستان وجود دارد این آماری است که از سوی روابط عمومی بهزیستی استان اعلام شد. اما با توزیعی بسیار ناعادلانه در سطح استان به طوری که در شهری مانند مریوان تعداد آنها 409 نفر است و در شهر دهگلان تنها 4 نفر هستند، پس از مریوان هم سنندج با 388 نفر، کامیاران با 229 نفر، بیجار200 نفر، قروه 194 نفر، سقز 128، بانه 120، دیواندره 100 و سروآباد هم با 70 نفر قرار گرفته است. برای اخذ سایر اطلاعات درباره وضعیت ناشنوایان استان به سراغ معاون توانبخشی بهزیستی رفتیم اما او ارائه آمار در هر زمینه ای را حتی اگر محرمانه هم نباشد منوط به کاغذبازی و طی کردن پروسه طولانی اداری دانست، این در حالی است که قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در کشور تصویب شده و از سوی معاون اول ر ئیس جمهور به دستگاه های دولتی ابلاغ شده است اما هنوز ظاهرا برخی سازمان ها از وجود این قانون بی اطلاع هستند و حاضر نیستند این بذر بی اعتمادی به رسانه ها را که سال هاست کاشته شده، برداشت کنند.
تلفیق کودکان ناشنوا در مدارس عادی
اما رئیس آموزش و پرورش استثنایی کردستان به تعداد دانش آموزان ناشنوای استان اشاره می کند و آنها را 330 نفر اعلام می کند که دو شیوه آموزشی برای آنها در نظر گرفته می شود؛ آموزش پیش از دبستان برای کودکان ناشنوا که برای تحصیل در مدارس عادی در کنار سایر دانش آموزان آماده می شوند.
خلیل رنجبر می گوید: «زمانی هم که کودکان ناشنوا وارد مدارس عادی شوند با همان شیوه های آموزشی تحت آموزش قرار می گیرند اما تحت عنوان دانش آموزان «تلفیقی-فراگیر»، معلم رابط برای آنها در نظر گرفته می شود که در هفته چهار تا هشت ساعت به طور ویژه به حل مشکلات خاص آنها کمک می کند و در زمان امتحانات نیز کمک های خاصی به آنها می شود.»
او سیاست آموزش و پرورش را در این می داند که دانش آموزان ناشنوا با بهره هوشی عادی در همان مدارس عادی تحصیل کنند اما اگر مشکلات ذهنی داشته باشند و کم توان ذهنی باشند در مدارس ویژه آموزش داده می شوند: «در حال حاضر در استان کردستان، 38 کلاس ویژه برای ناشنوایان وجود دارد که 14 کلاس آن در سنندج قرار گرفته است.»
اما کیفیت کلاس های ویژه دانش آموزان ناشنوا و میزان امکانات آن از سوی نماینده ناشنوایان استان مورد انتقاد قرار می گیرد و می گوید: امکانات آموزشی در مدارس کودکان استثنایی کردستان برای آموزش ناشنوایان ضعیف است.
جمال اصلانی شمار معلولان ناشنوای عضو انجمن در شهرستان سنندج را 286 نفر اعلام می کند.
ناشنوایی یک معلولیت پنهان است، نگاهش و ظاهرش با دیگران هیچ تفاوتی ندارد و تا زمانی که با او صحبت نکنید نمی توانید به وجود یک نقص در او پی ببرید. لبخند پاسخ همیشگیش است و حرکات دستی که برایت بی معنی است و اینجاست که ما احساس درماندگی می کنیم. او ناشنواست نه می شنود و نه نمی تواند حرف بزند و این ما هستیم که باید زبان او را بلد باشیم و با او بتوانیم ارتباط برقرار کنیم.
لزوم تقویت زبان بدن در برخورد با ناشنوایان
هادی نقدی روان شناس است. او تاکید می کند: «در صورتی که به طور اتفاقی و رهگذری با فردی ناشنوا برخورد می شود بهتر است تلاش شود به جای ارتباط کلامی با آنها ارتباط غیر کلامی برقرار شود و از پیام های بدنی و حالات چهره و حرکات چشم و دست استفاده شود که در این صورت فرد ناشنوا برای دریافت پیام طرف مقابل کمتر معذب شده و احساس حقارت نمی کند.
این روان درمانگر می گوید: «در صورتی که در برخورد با فرد ناشنوا نیاز به ارتباط کلامی باشد از پیام نوشتاری استفاده شود و یا حداقل مهارت های شنوایی که می تواند پیامی دوستانه حاکی از اظهار محبت کردن به آنها برساند به کار گرفته شود.
او البته معتقد است که پیام نوشتاری نیز زمانبر است و ممکن است در هر جایی قابلیت استفاده نباشد بنابراین باز هم در شیوه برخورد با افراد ناشنوا به تقویت زبان بدن تاکید می کند: « اطرافیان و نزدیکان افراد ناشنوا لازم است زبان ناشنوایان را فرا گیرند و با مهارت های بدنی نیز احساسات خود را ابراز کنند؛ زبان بدن در بین انسان ها تا حدی اشتراکاتی دارد که بسیاری از ما با نشان دادن حالاتی از دست، صورت و سر به دوستانه و احترام آمیز بودن یا غیر دوستانه بودن پیام پی می بریم و به راحتی قابل درک است بنابراین تلاش شود ارتباطات غیر کلامی در برخورد با افراد ناشنوا حتی برای کسانی که به صورت گذرا و مقطعی با آنها برخورد می کنند، بیشتر مورد استفاده قرار گیرد.»
فقر فرهنگی عامل طرد اجتماعی ناشنوایان
نماینده ناشنوایان استان کردستان معتقد است: «ناشنوایان به دلیل فقر فرهنگی و طرد اجتماعی، بیشتر با بیماری افسردگی و گوشه نشینی مواجه هستند و به همین دلیل انگیزه و تمایل به تحصیل دانشگاهی در بین ناشنوایان کمتر از نابینایان است.
جمال اصلانی موسیقی بدون کلام ناشنوایان را جدال با خاموشی عنوان می کند و می افزاید: ناشنوایان کردستان از بیکاری، بی اعتنایی مدنی،طرد اجتماعی ، نبود مسکن وبیمه می نالند.
او جهان سکوت ناشنوایان را سوهان روح توصیف می کند و می گوید: در جهان ذهن ناشنوایان موسیقی و نوای شنیدن صداها و محرک طراوات و شادابی مغز، فرضیه ای تخیلی است.
هادی نقدی روان شناس هم به مشکلات ناشنوایان به لحاظ اجتماعی اشاره می کند و می گوید: انزوا، بروز رفتارهای پارانوئیدی، مشکلات ارتباطی، ناسازگاری اجتماعی، کاهش کارکردهای اجتماعی، شغلی و خانوادگی از جمله پیامدها و آثار روانی معلولیت ناشنوایی است. «آنان مدام اضطراب این را دارند که در موقعیت هایی که حضور پیدا می کنند نتوانند به درستی ارتباط برقرار کنند وکارکردی که به لحاظ اجتماعی از آنها انتظار می رود به درستی انجام دهند؛ همیشه از این نگرانند که مورد تحقیر قرار گیرند و به لحاظ عاطفی کنار آمدن با این نقص برای آنان سخت است که همین مسئله باعث می شود نوعی احساس حقارت در آنها به وجود آید.
به گفته او، میزان ناشنوایی فرد و چگونگی ابتلای او به این نقص نیز در سازگاری با محیط بسیار تاثیرگذار است و همچنین محیطی که فرد ناشنوا در آن پرورش یافته بر میزان اعتماد به نفس آنان بسیار اثرگذار است. گاهی ممکن است در محیطی رشد کرده باشند که به راحتی با آنها همدلی و همنوایی می شود بنابراین اینگونه افراد کمتر دچار خودکم بینی می شوند و راحت تر می توانند خود را با شرایط محیط وفق دهند اما برخی نیز وجود دارند که نمی توانند خود را با شرایط وفق دهند بنابراین دچار نوعی آشفتگی روحی و اختلالات عاطفی و روانی می شوند.
این روان شناس اضافه می کند: خوشبختانه فرهنگ جامعه در زمینه برخورد با ناشنوایان رشد خوبی داشته و در حال حاضر هیچگونه نقصی در جامعه کنونی ضعف به شمار نمی رود؛ اگر فردی ناشنوایان را مورد تمسخر قرار دهد از سوی مردم سرزنش و نکوهش می شود اما تمسخر رفتاری است که برای فردی سالم نیز ناخوشایند است چه برسد به فردی که نقصی دارد بنابراین باید به ناشنوایان کمک شود که نقص خود را بپذیرند و اطرافیان باید به آنها اعتماد به نفس دهند که نسبت به رفتار نادرست دیگران حساس نباشند و خودپذیری داشته باشند.
او معتقد است فرد ناشنوایی که از بهره هوشی عادی برخوردار است ممکن است استعدادهای ویژه ای در زمینه های مختلف ورزشی، هنری و ... داشته باشد که باید بدون توجه به رفتار دیگران به دنبال استعدادهای خود برود و زمینه های شکوفایی آنها فراهم شود.