کشف هشتمین دریاچه گدازه جهان در یک جزیره دورافتاده

به گزارش پایگاه خبری هاژه، پژوهشگران با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، یک دریاچه‌ی گدازه دائمی را در کوه مایکل در جزایر ساندویچ جنوبی پیدا کردند.

 تصور ما این است که آتش‌فشان‌ها مخازنی هستند که مواد مذاب از آن‌ها در حال فوران است و هرچیزی را که نزدیکشان باشد، می‌بلعند. اما واقعیت تا حدی با این تصور متفاوت است. اگرچه چنین دریاچه‌های گدازه‌ی وحشتناکی هم وجود دارند اما نسبت‌به آن‌چه ممکن است تصور کنید، کمیاب‌تر هستند. تنها تعداد انگشت‌شماری دریاچه‌ی گدازه‌ی مداوم در میان ۱۵۰۰ آتش‌فشان فعال در سرتاسر جهان وجود دارد و یک عضو جدید به‌تازگی به این گروه آتشین اضافه شده است.

پژوهشگرانی از بریتانیا هشتمین دریاچه‌ی گدازه‌ی دائمی را بر فراز آتش‌فشان فعال کوه مایکل در جزیره‌ی دورافتاده‌ی سوندرز واقع در جزایر ساندویچ جنوبی و در جنوبی‌ترین محدوده‌ی اقیانوس اطلس جنوبی پیدا کرده‌اند. حدود ۲۰۰ سال است که فعالیت آتش‌فشانی این کوه ثبت شده است؛ اما دورافتادگی بیش از حد این جزیره و محیط فیزیکی چالش‌برانگیز آن بررسی نزدیک این محدوده را بسیار دشوار کرده بود.

پیتر فرتول تحلیلگر اطلاعات مکانی از BAS در مصاحبه با بی‌بی‌سی می‌گوید:

این جزیره چندین بار مورد بازدید قرار گرفته؛ ولی هیچگاه کسی از کوه بالا نرفته بود.

 اگر به تصویر نگاه کنید، می‌توانید علت آن را درک کنید: قله دارای پوششی قارچ‌مانند از برفی سفید و نرم است. به‌گفته‌ی فرتول، این زمین نرم و گول‌زننده موجب ایجاد این تصور شده است که امکان راه رفتن روی آن وجود ندارد. حفاری این منطقه نیز به‌علت زمان مورد نیاز و خطر کار روی چنین آتش‌فشان فعالی می‌توانست خطرناک باشد.

با این حال، پژوهشگران در پی آن بوده‌اند که کشف کنند چه چیزی زیر کلاهک بخارکننده کوه مایکل وجود دارد. وضعیت حرارتی غیرعادی این آتش‌فشان در دهه‌ی ۱۹۹۰، به‌وسیله تصاویر ماهواره‌ای کشف شد؛ اما شاهدی درمورد سرریز ماگما از دهانه‌ی این کوه وجود نداشت و این امر نشان‌دهنده‌ی احتمال حضور یک دریاچه‌ی گدازه بود. درمقایسه‌با مخازن گدازه‌ای موقت (که فقط در دوره‌های فوران بالا می‌آیند)، دریاچه‌ی گدازه یک ویژگی پایدار است که می‌تواند فراتر از دوره‌ی فوران و گاهی حتی تا ۱۰۰ سال دوام داشته باشد. فرتول و همکارانش در مطالعه‌ای جدید، تصاویر ماهواره‌ای جدیدتر و با وضوح بالاتر را که در فاصله‌ی سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۸ ثبت شده بود، مورد بررسی قرار دادند.

تجزیه‌و‌تحلیل داده‌های SWIR  (نور مادون قرمز با امواج کوتاه) نشان‌دهنده‌ی وجود یک دریاچه‌ی گدازه زیر کوه مایکل بود که عرض تقریبی آن به ۱۱۰ متر و دمای آن به ۱۲۷۹ درجه سانتیگراد می‌رسید. البته متوسط حرارت کلی به‌علت اتلاف گرما در محل پوسته کمتر است. این یک کشف قابل‌توجه به‌حساب می‌آید؛ اما تأثیر مهم آن توسعه‌ی تکنیک‌های تحلیلی جدید برای کشف این ساختار بسیار کمیاب است. الکس برتون جانسون دانشمند علم زمین‌شناسی می‌گوید:

 شناسایی دریاچه‌ی گدازه موجب افزایش درک ما درزمینه‌ی فعالیت آتش‌فشانی و خطرات این جزیره‌ی دورافتاده شد و آگاهی‌مان را درمورد این ویژگی‌های نادر بیشتر کرد و درنهایت به ما کمک کرد تا تکنیک‌هایی را برای نظارت فضایی بر آتش‌فشان‌ها توسعه دهیم.

این یافته‌ها در مجله‌ی Journal of Volcanology and Geothermal Research منتشر شده است.