جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده می‌گوید ایمن الظواهری، رهبر القاعده در حمله هواپیمای بدون سرنشین سیا در کابل، کشته شده است.

از سال 2011 و از زمان کشته شدن اسامه بن لادن، بیانگذار القاعده، کشته شدن الظواهری بزرگترین ضربه به این گروه توسط ایالات متحده بوده است.

بایدن در یک سخنرانی تلویزیونی ویژه در کاخ سفید گفت: «عدالت برقرار شد و این رهبر تروریست دیگر وجود ندارد».

بایدن گفت که سیا اوایل سال جاری خانواده الظواهری را در کابل شناسایی کرده بود و افزود که هیچ عضوی از خانواده او و یا افراد غیرنظامی در این حمله کشته نشده اند.

الظواهری یک جراح مصری که 25 میلیون دلار جایزه برای سرش در نظر گرفته شده بود، در حملات 11 سپتامبر که منجر به کشته شدن 3 هزار نفر شد، نقش هماهنگ کننده را داشت.

پیش از این، مقامات آمریکایی که نخواستند نامشان فاش شود، به خبرنگاران گفته بودند که سیا با استفاده از دو موشک این حملات را انجام داده است.

به گفته مقامات آمریکایی الظواهری در زمان حمله پهبادها در بالکن خود بود.

خانه‌ای که پهبادهای آمریکایی به آن حمله کرده‌اند متعلق به یکی از رهبران طالبان بوده است.

منطقه‌ای مسکونی و بسیار شلوغ در کابل؛ نزدیک یک خواربارفروشی، بانک و در خیابان اصلی. جایی که فرمانداران و وزیران قبلی دولت در آن زندگی می‌کنند.

این موضوع این سوال را مطرح می‌کند که چگونه رهبر القاعده می‌تواند بدون اطلاع دولت وارد کابل شود و این همان نکته‌ای است که جو بایدن بر اساس آن طالبان را متهم به نقض توافقنامه دوحه می‌کند.

در حال حاضر آمریکا و طالبان در مورد نقض توافق دوحه همدیگر را متهم کرده‌اند.

طالبان حمله در کابل را تایید کرده و آن را به عنوان «نقض اصول بین المللی» محکوم کرد.

«ذبیح‌الله مجاهد»، سخنگوی طالبان در توییتی نوشت این حمله به هر هدف و بهانه‌ای که انجام شده باشد، از طرف طالبان محکوم است و این گروه آن را خلاف اصول بین‌المللی و سرپیچی از توافق‌نامه‌ دوحه می‌داند.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا نیز در بیانیه‌ای گفت: حضور الظواهری در کابل «به شدت نقض توافق دوحه و تضمین‌های مکرر طالبان به جهان است که گفته بودند که از خاک افغانستان توسط تروریست‌ها برای تهدید امنیت کشورهای دیگر استفاده نمی‌کنند».

واشنگتن و طالبان در سال 2020 قراردادی را امضا کردند که بر اساس آن نیروهای آمریکایی در ازای تضمین طالبان مبنی بر عدم اجازه دادن به گروه هایی مانند القاعده و داعش برای استفاده از خاک این کشور برای انجام حملات تروریستی، از این کشور خارج شدند. بیشتر بخوانید

بلینکن گفت که با اجازه دادن به حضور القاعده در افغانستان، طالبان به مردم افغانستان و «تمایل اعلام شده آنها برای به رسمیت شناختن و عادی سازی روابط با جامعه بین المللی» «خیانت» کرده است.

 

• ایمن الظواهری رهبر القاعده که بود؟

الظواهری ایدئولوگ، استراتژیست و مغز متفکر القاعده بود. او بود که برنامه‌ریزی حملات به ایالات متحده را انجام داد.

این چشم پزشک 71 ساله مصری در حملات به سفارتخانه های ایالات متحده در کنیا و تانزانیا در سال 1998 و همچنین حملات 11 سپتامبر که در آن 3 هزار نفر کشته شدند، نقش اصلی را داشت.

او دو ماه پس از کشته شدن بنیانگذار القاعده، اسامه بن لادن توسط ایالات متحده در سال 2011 به عنوان رهبر این گروه معرفی شد.

در حالی که بن لادن از یک پیشینه برجسته در یک خانواده سعودی برخوردار بود، الظواهری تجربه یک چریک زیرزمینی را داشت. بن لادن کاریزما و پول برای القاعده فراهم کرد، اما این الظواهری بود که تاکتیک ها و مهارت های سازمانی را برای این گروه به ارمغان آورد.

الظواهری اولین بار زمانی که پس از ترور انور سادات، رئیس جمهور مصر در سال 1981 در قفس دادگاه ایستاد، به شهرت رسید. الظواهری در حالی که ردای سفیدی بر تن داشت، فریاد زد: «ما فداکاری کردیم و هنوز هم برای فداکاری های بیشتر تا پیروزی اسلام آماده ایم».

الظواهری به دلیل حمل غیرقانونی اسلحه به سه سال زندان محکوم شد اما از اتهامات اصلی این ترور تبرئه شد.

الظواهری پس از آزادی به پاکستان رفت و در آنجا به مجاهدان زخمی شده در جنگ با نیروهای شوروی مشغول شد. در این زمان بود که با بن لادن که به مقاومت افغانستان پیوسته بود، آشنا شد.

 

• مصر

الظواهری با همفکرانش در سال 1993 گروه جهاد اسلامی را تاسیس کرد و رهبر این گروه شد. او به یکی از چهره‌های پیشرو در مبارزات انتخاباتی در اواسط دهه 1990 برای سرنگونی دولت و ایجاد یک دولت اسلامی تبدیل شد که در آن بیش از 1 هزار و 200 مصری کشته شدند.

مقامات مصری پس از سوء قصد به ترور حسنی مبارک در ژوئن 1995 در آدیس آبابا، جهاد اسلامی را سرکوب کردند.

الظواهری با دستور حمله به سفارت مصر در اسلام آباد پاکستان در سال 1995 به این موضوع پاسخ داد. دو خودرو مملو از مواد منفجره از دروازه های محوطه عبور کردند و 16 نفر را کشتند.

در سال 1999، دادگاه نظامی مصر الظواهری را غیابی به اعدام محکوم کرد.

در آن زمان، او به بن لادن برای تشکیل القاعده کمک می کرد و گفته می‌شد که در جایی بین مرز پاکستان و افغانستان پنهان شده است.

الظواهری در سوگواری برای بن لادن، با یادآوری تهدید بنیانگذار این گروه مبنی بر اینکه «تا زمانی سرزمین مسلمانان را ترک نکنی، رویای امنیت را نخواهی دید، وعده داد که به حملات علیه غرب ادامه خواهد داد».

الظواهری که در سال 1951 در یک خانواده سرشناس در قاهره به دنیا آمد، نوه امام دانشگاه اسلامی الازهر بود. او از ایده های انقلابی نویسنده مصری سید قطب، که در سال 1966 به اتهام تلاش برای براندازی دولت اعدام شد، الهام گرفت.

افرادی که در دهه 1970 با الظواهری در دانشکده پزشکی دانشگاه قاهره تحصیل کردند، مرد جوان و سرزنده را توصیف می کنند که به سینما می رفت، به موسیقی گوش می داد و با دوستانش شوخی می کرد.

دکتری که با الظواهری درس خوانده و از ذکر نامش خودداری کرده است، می‌گوید «وقتی او از زندان بیرون آمد، فرد کاملاً متفاوتی بود».

---

 طالبان کیست؟