درگیری‌های اخیر، از روز یکشنبه ۱۲ ژوئیه (۲۲ تیر) شروع شد و دو طرف، همدیگر  را به آغاز درگیری و تجاوز به خاک هم متهم کرده‌اند.

بر اساس آمارهای رسمی که تاکنون منتشر شده است، در جریان درگیری‌های اخیر 16 سرباز کشته شده‌اند. تعداد مجروح‌ها نیز 100 نفر اعلام شده است. هرچند منابع خبری محلی تعداد قربانیان را بیشتر دانسته‌اند.

نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، مقررات منعِ رفت و آمد و حکومت نظامی اعلام کرده است. نیروهای احتیاط نیز به خدمت فراخوانده شده‌اند. او گفته کشورش، خود را برای جنگی تمام عیار آماده می‌کند.

 الهام علیوف، رئیس جمهور آذربایجان گفته تحمل کوچک‌ترین تعرض را ندارد و هیچ‌وقت اجازه نمی‌دهد ارمنستان قره‌باغ را ضمیمه‌ی خاک خود کند. حکومت نظامی در این کشور نیز اعلام شده است. بنابر برخی از گزارش‌ها، پلیس شماری از خودروهای شاسی‌بلند شخصی را از صاحبانشان گرفته و به ارتش تحویل داده است.

روسیه که به هر دو طرف سلاح می‌فروشد در این نزاع جانب ارمنستان را گرفته است. یکشنبه‌ی گذشته دولت روسیه خواستار توقف درگیری‌ها و پایبندی طرفین به آتش‌بس شده بود.

 

 

 

ترکیه نیز گفته به شعار «یک ملت، دو کشور» خود پایبند است و تمام قد از آذربایجان حمایت می‌کند. جمهوری آذربایجان حدود دو هفته پیش با ارتش ترکیه رزمایش مشترک داشت. علی‌رغم اینکه آنکارا رسما حضور خود را در جنگ اعلام نکرده ولی منابع محلی از رویت پهبادهای ترکیه در منطقه خبر داده‌اند.

با توجه به رفتارهای اخیر ترکیه در خاورمیانه، عراق، لیبی، مدیترانه‌ی شرقی و حتی غرب آفریقا، بروز جنگ میان ارمنستان و آذربایجان می‌تواند بستر مناسبی برای جولانِ بلندپروازی‌ها  و قدرت‌نمایی‌های اردوغان فراهم کند.

 

در این زمینه بیشتر بخوانید

·         آنکارا در غرب آفریقا به دنبال چیست؟

·         کشف میدان گازی ترکیه و تنش‌های احتمالی در منطقه

·         شدت تنش‌ها بین ترکیه و اسرائیل

ممکن است حمایت روسیه و ترکیه از طرفین درگیری، خود به بحرانی جدید بیانجامد. در لیبی، اردوغان و پوتین در دو جبهه کاملا متضاد قرار دارند. به نظر می‌رسد با وجود همکاری ترکیه با روسیه در سوریه، اختلافاتی بر سر مسائل راهبردی ایجاد شود. هرچند بعضی از کارشناسان گمانه‌زنی‌هایی درباره‌ی دخالت ترکیه در تنش بین ارمنستان و آذربایجان مطرح کرده‌اند و قره‌باغ را، میدان دیگری برای جنگ نیابتی دو کشور دانسته‌اند.

 در این بین، ایران در واکنش به این درگیری‌ها، دو طرف را به توقف فوری خشونت و گفتگو دعوت کرده است. سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفته ایران آمادگی این را دارد که به منظور برقراری آتش بس از همه‌ی ظرفیت‌های خود استفاده کند. احتمالا ایران نیز اجازه نخواهد داد دشمنان منطقه‌ای و بین‌المللی، ابتکار عمل را در افزایش و کاهش تنش‌ها به بدست بگیرند.

اسرائیل تاکنون درباره‌ی این مناقشه چیزی نگفته است. اسرائیل و آذربایجان دو متحد استراتژیک محسوب می‌شوند. اسرائیل حدود 40 درصد از نفت مورد نیاز خود را از آذربایجان خریداری می‌کند و در مقابل پهپاد، موشک و سایر تسلیحات پیشرفته به آن کشور می‌فروشد.

مداخله‌ی اسرائیل در موضوع قره‌باغ می‌تواند اسباب نگرانی پوتین را فراهم کند. او مایل نیست که درگیری‌های اخیر به نفع آذربایجانی‌ها تمام شود چون علاوه بر اینکه به اردوگاه غرب نزدیک می‌شود، دشمن اصلی این روزهای مسکو، یعنی ترکیه امانش نخواهد داد.

در نهایت به نظر می‌رسد با توجه به دلگرمی ارمنستان از روسیه ابعاد جنگ بسیار گسترده نباشد. روسیه مایل نیست که توازن موجود در منطقه‌ی قفقاز به هم بخورد. از سویی دیگر آذربایجان نسبت به ارمنستان به دلیل دارا بودن خطوط لوله‌ی نفتی و انتقال انرژی آسیب‌پذیرتر است. با توجه به سپر انسانی ارمنستان، تلفات غیرنظامی و آوارگی هزاران نفر پیامد خوبی برای آذربایجانی که این روزها به دنبال جلب رضایت و کمک اتحادیه‌ی اروپا است، ندارد.