| تاريخ: ۱۵ خرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۴:۴۸ | بازدید: 269 نظرات: 0 کد مطلب: 24556 |
آثار منفی بهرهبرداری بی‌رویه درختان جنگلی زاگرس شمالی (محدوده جنگلی سردشت و بانه ) توسط قاچاقچیان چوب
محمد امین‌پور، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بوکان
امروزه شاهد قطع و بهرهبرداری جنگل های حفاظتی زاگرس شمالی در محدوده دو شهرستان سردشت و بانه هستیم که بەصورت شبانه‌روزی توسط باندهای سازماندهی شده قاچاقچیان و سارقین چوب، چوب‌های گران‌بهای قطع شده از نوع بلوط از آن مناطق به محدوده شهرستان بوکان وارد شده و سپس به سمت شهرستان میاندوآب روانه می‌شوند.
قطع آن درختان نه تنها یک بحران زیست‌محیطی است، بلکه می‌تواند تبعات اجتماعی و اقتصادی شدیدی به همراه داشته باشد. این منطقه از کشور، به ویژه به دلیل شرایط اقلیمی و جغرافیایی خاصی که دارد، از اهمیت زیادی برخوردار است. در ادامه به برخی از فجایع و مشکلاتی که ممکن است در آینده به دلیل قطع درختان زاگرس به وجود بیاید اشاره می‌کنم:
۱. افزایش بیابان‌زایی و تخریب خاک
قطع درختان و پوشش گیاهی باعث افزایش فرسایش خاک می‌شود. ریشه درختان نقش مهمی در نگهداری خاک و جلوگیری از فرسایش دارند. بدون درختان، خاک به راحتی از بین می‌رود و مناطق بیشتری به بیابان تبدیل می‌شوند. این روند در بلندمدت می‌تواند سبب گسترش بیابان‌ها و کاهش تولیدات کشاورزی شود.
۲. کاهش تنوع زیستی
درختان زاگرس پناهگاه بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری هستند. قطع درختان باعث از دست رفتن زیستگاه‌ها و نابودی گونه‌های مختلف می‌شود. این کاهش تنوع زیستی می‌تواند اکوسیستم‌های منطقه را به خطر بیندازد و تأثیرات منفی بر زنجیره غذایی و تعادل اکولوژیک داشته باشد.
۳. تشدید تغییرات اقلیمی
درختان نقش مهمی در جذب کربن دی‌اکسید و کاهش گازهای گلخانه‌ای دارند. وقتی درختان قطع می‌شوند، این فرآیند متوقف شده و مقادیر بیشتری کربن در جو منتشر می‌شود، که به تشدید تغییرات اقلیمی و گرم شدن جهانی کمک می‌کند. درختان همچنین نقش مهمی در تنظیم دما و رطوبت منطقه دارند.
۴. افزایش وقوع سیلاب‌ها و خشکسالی‌ها
درختان با جذب آب باران و تثبیت رطوبت خاک، از وقوع سیلاب‌ها جلوگیری می‌کنند. بدون درختان، خاک‌ها سریع‌تر اشباع می‌شوند و سیلاب‌ها به راحتی شکل می‌گیرند. از طرفی، کمبود پوشش گیاهی می‌تواند باعث کاهش منابع آبی و تشدید خشکسالی‌ها شود.
۵. اثرات منفی بر معیشت مردم
بسیاری از جوامع محلی در زاگرس به طور مستقیم از منابع طبیعی این منطقه برای تأمین معاش خود بهرهبرداری می‌کنند. کاهش منابع طبیعی می‌تواند باعث فقر و مشکلات اقتصادی برای این مردم شود. علاوه بر این، کاهش منابع آبی و زمین‌های کشاورزی موجب کاهش امنیت غذایی و معیشتی در این مناطق می‌شود.
۶. آتش‌سوزی‌های گسترده‌تر
درختان خشک و بی‌حفاظ، به راحتی تحت تأثیر آتش‌سوزی قرار می‌گیرند. در صورتی که روند قطع درختان ادامه یابد، احتمال وقوع آتش‌سوزی‌های بزرگ و غیرقابل کنترل در جنگل‌های زاگرس افزایش می‌یابد. این آتش‌سوزی‌ها نه تنها به خود درختان آسیب می‌زنند، بلکه می‌توانند اکوسیستم‌های اطراف را نیز تخریب کنند.
۷. افت کیفیت هوا
درختان نقش زیادی در تولید اکسیژن و تصفیه هوا دارند. قطع درختان می‌تواند منجر به کاهش کیفیت هوا و افزایش آلودگی شود. در نواحی شهری اطراف زاگرس، این امر می‌تواند تأثیرات منفی جدی بر سلامت عمومی به‌ویژه در گروه‌های حساس مانند کودکان و سالمندان بگذارد.
۸. نابودی میراث فرهنگی و زیبایی‌های طبیعی
درختان زاگرس به نوعی جزء میراث فرهنگی و طبیعی کشور به شمار می‌روند. قطع آنها به تدریج می‌تواند منجر به نابودی مناظر طبیعی زیبایی شود که برای گردشگری و هویت ملی اهمیت زیادی دارند.
در نتیجه، حفظ و مدیریت منابع طبیعی زاگرس باید در اولویت‌های سیاست‌گذاری کشور قرار گیرد تا از بروز این فجایع جلوگیری شود.
|
