۱۴۰۴/۲/۶ ۱۴:۳۸
| تاريخ: ۶ اردیبهشت ۱۴۰۴ ساعت ۸:۴۷ | بازدید: 96 نظرات: 0 کد مطلب: 24288 |
دوست‌یابی؛ گامی موثر در رشد اجتماعی کودکان و نوجوانان
دوست‌یابی بخش مهمی از رشد اجتماعی کودکان و نوجوانان به شمار می‌رود که به تقویت مهارت‌هایی همچون همدلی و ارتباط مؤثر کمک می‌کند و والدین با نظارت مناسب و ایجاد فضایی حمایت‌گرانه می‌توانند فرزندان خود را در انتخاب روابط سالم یاری کنند.
دوست‌یابی در کودکان و نوجوانان بخش مهمی از رشد اجتماعی و عاطفی آنها به‌شمار می‌رود و از طریق روابط دوستانه، کودکان می‌آموزند که چگونه با دیگران ارتباط برقرار، احساسات خود را کنترل و مهارت‌هایی از جمله همدلی و همکاری را تقویت کنند و این روابط، بستری برای تجربه‌های موفق، چالش‌ها و حتی شکست‌ها فراهم می‌کند که برای تقویت خودآگاهی و اعتمادبه‌نفس کودکان و نوجوانان لازم است.
در دوران کودکی، دوستی‌ها به طور معمول ساده‌تر است و بر فعالیت‌های مشترک تمرکز دارد، اما در دوره نوجوانی این روابط عمیق‌تر و پیچیده‌تر می‌شود، نوجوانان به دنبال روابطی هستند که بتوانند احساسات، دغدغه‌ها و آرزوهای خود را به اشتراک بگذارند و این ارتباط‌ها گاهی اوقات می‌تواند تأثیرات عمیقی بر تصمیم‌گیری‌ها و حتی شخصیت نوجوانان داشته باشد.
والدین در مسیر دوست‌یابی نقش مهمی بر عهده دارد و می‌توانند به‌عنوان ناظران و راهنمایان در کنار فرزندان خود باشند، در واقع والدین می‌توانند با داشتن نظارت غیرمستقیم، از سالم بودن محیط‌های دوستی فرزندان خود مطمئن شوند و این نظارت می‌تواند شامل کنترل روابط آنلاین، نظارت بر مکان‌هایی که فرزندان در آنها حضور پیدا می‌کنند و آشنایی با دوستان نزدیک نوجوانان باشد.
ارتباط والدین با فرزند در شکل‌گیری روابط دوستانه آنها تأثیرگذار است و والدین با ایجاد محیطی امن و حمایت‌کننده می‌توانند فضایی فراهم کنند که کودکان و نوجوانان به آنها اعتماد و در مورد دغدغه‌ها و مسائل خود صحبت کنند و این ارتباط والدین را قادر می‌سازد که فرزندان خود را در انتخاب دوستان مناسب و روابط سالم راهنمایی کنند.
دوستی و دوست‌یابی برای کودکان زیر ۲ سال مفهومی ندارد
یدالله صفری،روانشناس کودک و نوجوان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه دوست و دوست‌یابی در کودکان از بعد از دو سالگی فرزندان اهمیت پیدا می‌کند، اظهار کرد: پیش از دو سالگی، کودکان تنها در حال دریافت اطلاعات هستند و گنجینه‌ها و داده‌های خود را تکمیل می‌کنند.
وی با بیان اینکه دوست و دوست‌یابی معنایی برای کودک زیر دو سال ندارد، چراکه کودک مفهومی از دوست دریافت نمی‌کند، افزود: از دو سالگی تا بدو ورود فرزندان به مدرسه، مهم‌ترین دوران رشد کودکان است که کودک از طریق تقلید، ایفای نقش، دیدن روابط والدین و تقویت زیرساخت‌های شخصیت خود، گامی مؤثر در دوست‌یابی برمی‌دارد.
صفری با بیان اینکه طی این دوران از زندگی، والدین باید سعی داشته باشند کودک خود از ابعاد مختلف قوی‌تر کنند و مادر نقشی تعیین کننده در این دوران دارد، تصریح کرد: حضور کودک در محیط‌های اجتماعی مختلف همچون پارک، کلاس‌های ورزشی، موسیقی و بازی و مهمانی‌ها، زمینه‌ای ایجاد می‌کند که کودک نقش دوست را در زندگی خود بهتر درک کند.
والدین می‌توانند برای فرزندان خود نقش دوست داشته باشند؟
صفری با بیان اینکه کارتون‌ها، انیمیشن‌ها و فیلم‌های کودکانه نیز می‌تواند به درک نقش دوست برای کودکان کمک کند، ادامه داد: در این دوران باورهایی درباره دوست و دوست‌یابی در ذهن والدین و فرزندان جاری می‌شود که حائز اهمیت است و باید در نظر داشت که والدین در جایگاه خاص خود، دوستی برای فرزندان هستند.
وی با بیان اینکه آنچه که باید مدنظر قرار گیرد این است که نمی‌توان والدین را از دید نوجوان و کودک به عنوان یک دوست تفسیر کرد، گفت: والدین از دید خود، رفتارهای نصیحت‌گرانه دارند، اما دوستان افرادی هستند که بعضی از دریچه‌ها را برای ورود یکدیگر باز می‌کنند تا راجع به یک موضوع یا مسئله‌ای خاص صحبت کنند.
این روانشناس کودک و نوجوان با بیان اینکه در هر جامعه‌ای یک تا دو درصد آسیب وجود دارد، اما والدین باید به‌رغم دادن فرصت دوست‌یابی به فرزند خود و تقویت مهارت‌ها و جرئتمندی‌های فرزندان، بر روابط فرزندان خود نظارت داشته باشند، اضافه کرد: والدین باید از تعیین تکلیف برای فرزندان خود پرهیز کنند، اما نقشی نظارتی بر رفتارهای آنها داشته باشند.
والدین باید به فرزندان خود بیاموزند که دوستی واقعی بر پایه احترام متقابل و صداقت شکل می‌گیرد و الگوسازی در رفتار اجتماعی والدین می‌تواند تأثیر مثبتی بر فرزندان داشته باشد و آنها را به انتخاب روابط صحیح تشویق کند.
اگرچه نظارت و حمایت والدین در امر دوست‌یابی و رفت‌وآمدهای دوستانه ضروری است، اما کنترل بیش از حد و دخالت مستقیم می‌تواند نتیجه عکس داشته باشد؛ گاهی اوقات کودکان و نوجوانان نیاز دارند که خود تجربه کنند، از اشتباهات درس بگیرند و به‌طور طبیعی روابط اجتماعی را شکل دهند و والدین باید میان حمایت و آزادی فرزند تعادل برقرار کنند تا فرزندان بتوانند به صورت مستقل مهارت‌های اجتماعی لازم را کسب و آنها را در خود تقویت کنند.
دوست‌یابی مرحله‌ای ارزشمند در رشد کودکان و نوجوانان است که به شکل‌گیری شخصیت و ارزش‌های اجتماعی آنها کمک می‌کند و نظارت والدین در صورتی که با احترام به استقلال فرزند همراه باشد، می‌تواند آنها را در جهت‌گیری صحیح حمایت کند و به تقویت اعتمادبه‌نفس و مهارت‌های اجتماعی پایدار منجر شود.
مرجع : ایمنا
|
