تاریخ: ۱۴۰۴/۲/۱
گزارشی تفصیلی و نگران کننده از وضعیت درس خواندن در مهاباد
صلاح عزیزیان
به گزارش هاژه، برای اولین بار در سطح شهرستان مهاباد یکی از مهمترین جلسات این شهرستان به شکلی متفاوت برگزار شد.
جلسه شورای آموزش و پرورش شهرستان مهاباد روز گذشته در سالن فرمانداری این شهرستان برگزار گردید.
محمدصادق امیر عشایری طی سخنانی از وضعیت نامناسب روند تحصیل و آموزش و موفقیت دانش آموزان مهابادی پرده برداشت و گفت: از اولیه‌ترین راه‌ها برای پیشرفت قبول واقعیت و کاستی‌هاست و ابایی هم نباید از رسانه‌ای کردن آن توسط رسانه‌ها داشته باشیم چراکه شهروندان حق دارند حقیقت را بدانند، تا همه همگام با یکدیگر وضعیت فعلی را مورد تجدید نظر قرار دهیم.
اشاره فرماندار مهاباد به میانگین پایین نمرات دانش‌آموزان در امتحانات نهایی و میانگین معدل دانش آموزان مهابادی بود که در مدارس این شهرستان در پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم مشغول به تحصیل هستند.
بر اساس آماری که در این جلسه اعلام شد، رتبه استان آذربایجان غربی در سطح کشور 9 است و رتبه مهاباد در سطح استان 14 می‌باشد که از میانگین بسیاری از شهرهای کوچک این استان بسیار پایین تر است.
نکته دیگر میانگین معدل دانش‌آموزان در پایه های مذکور از میانگین استانی هم پایین تر است و همین امر زنگ خطری جدی را به صدا درآورده است.
اقدام اعضای شورای آموزش و پرورش در ارائه این آمار ستودنی است چراکه تا به امروز شورای آموزش و پرورش در جلساتی که برگزار می‌شد، تنها به آمار سخت افزاری، نیازهای سخت افزاری، صدور و پیگیری مصوبات تشکیل جلسه می‌داد و سال گذشته نیز رتبه اول بهترین شورای آموزش و پرورش را در سطح استانی کسب کرده بود.
اولین جلسه شورای آموزش و پرورش شهرستان مهاباد به ریاست محمدصادق امیر عشایری فرصتی را فراهم آورد تا شورای آموزش و پرورش این شهرستان ضمن در دستور کار قرار دادن کیفیت آموزش و روند تحصیلی دانش آموزان مهابادی، اراده کند که در راستای اصلاح این بخش نیز بصورت  جدی گام بردارد و تشکیل کارگروهی ویژه متشکل از کارشناسان نخبه هم در این زمینه است.
 
***آمار نگران کننده میانگین معدل دانش آموزان مهاباد***
پایه دهم
بر اساس آماری که این جلسه از سوی کارشناسان اعلام شد، میانگین پایین معدل در پایه دهم نگرانی از یازدهم را هم افزایش داده است، چراکه در دهم ریاضی این شهرستان میانگین معدل 10.81 بوده و از شش مدرسه پایه این شهرستان 4 مدرسه غیر انتفاعی و خاص بوده‌اند.
پایین ترین میانگین معدل در مهاباد مربوط به یکی از مدارس غیرانتفاعی با میانگین معدل 4.22 است.
در پایه دهم تجربی نیز میانگین معدل دانش آموزان مهابادی 11.78 بوده که 9 مدرسه غیر انتقاعی و خاص این این شهرستان زیر میانگین استانی بودند.
میانگین معدل در پایه دهم انسانی نیز  8.6 است و نکته جالب این است که دبیرستان تیزهوشان مهاباد زیر میانگین استانی بوده است.
 
پایه یازدهم
در پایه یازدهم ریاضی در مهاباد، میانگین معدل دانش آموزان مهابادی 2 نمره از میانگین استانی کمتر و 7.67 است. از مجموع 13 مدرسه 11 مدرسه این شهرستان زیر میانگین استانی بوده‌اند.
در پایه یازدهم تجربی نیز میانگین معدل دانش آموزان مهابادی 9.74 بوده که از مجموع 24 مدرسه تجربی این شهرستان 18 مدرسه زیر میانگین استان بودند.
در پایه یازدهم انسانی نیز میانگین معدل دانش آموزان مهابادی 7.84 بوده که از 21 مدرسه 15 مدرسه زیر میانگین استانی بوده‌اند.
 
پایه دوازدهم 
در مقطع پایه دوازدهم ریاضی میانگین معدل دانش آموزان مهابادی 10.53است که دقیقا 50 درصد مدارس مهاباد زیر میانگین استانی بوده‌اند.
در پایه دوازد تجربی نیز میانگین معدل  10.5 بوده و از مجموع 25 مدرسه 16 مدرسه  زیر میانگین استانی بودند.
در دوازدهم انسانی هم میانگین معدل دانش آموزان مهابادی  7.85 بوده و از 22 مدرسه 15 مدرسه زیر میانگین استانی بوده‌اند.
دو مدرسه شبانه روزی و یک مدرسه شهر مهاباد میانگین معدل دانش‌آموزان به 6 نرسیده که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
 
***وضعیت مناسب نیز اما اراده کردیم که آن را اصلاح کنیم***
محمدصادق امیر عشایری با تأکید بر اینکه وضعیت میانگین معدل دانش آموزان مهابادی در شأن شهرستان مهاباد با آن جایگاه والا نیست؛ اظهار کرد: وضعیت بسیار نامناسب است اما از امروز اراده کرده‌ایم که وضعیت را تغییر دهیم و با روش‌های قبلی و مردود مدیریت نکنیم.
وی افزود: از امروز اعضای جدیدی از جمله برخی ادارات و خیرین و کارشناسان بی طرف به جلسه دعوت شده‌اند و کارگروهی ویژه برای بررسی وضعیت و تدوین برنامه‌ای جامع تشکیل می‌شود.
امیر عشایری تصریح کرد: میانگین پایین معدل دانش آموزان یک شبه پایین نیامده و این محصول سالیان متمادی است و این موضوع ابعاد دیگری هم دارد که ناشی از کمبود امکانات و زیرساخت، دیدگاه والدین به درس خواندن و تربیت فرزندان و زمانه و برهه‌ای است که جامعه در آن قرار دارد، لذا اراده‌ای همه جانبه از سوی مسوولان، شهروندان و رسانه‌ها را می‌طلبد تا همه برای یک هدف و آن ارتقای این وضعیت تلاش کنیم.
 
***زیرساخت‌های ناکافی و پایین آمدن جایگاه درس خواندن***
یکی از عمده‌ترین مشکلات در روند آموزش و فراهم کردن زمینه برای تحصیل دانش آموزان، ناکافی بودن زیرساخت‌ها است که همواره اموزش و پرورش مهاباد با آن دست به گریبان است، به نحوی که مدارس فرسوده ، کلاس‌های پر جمعیت فضایی را برای آموزش بهتر نگذاشته و حتی بسیاری از مدارس از مدیریت هزینه‌ها عاجر و درمانده‌اند.
از سویی دولت مصرف آب و گاز و برق و ... را با الگویی اعلام کرده که تنها می‌توان یک منزل مسکونی 50 متری را سرپا نگه داشت و از سویی دیگر قبوض میلیونی و عدم تزریق اعتبارات و نقدینگی تمامی مدارس را با مشکل روبرو کرده‌اند که نتیجه همین امر بگو مگوهای والدین و مدیران و معلیمن در فضای مجازی و حقیقی بر سر موضوع هدیه به مدرسه و ... است.
در چنین فضایی مدارس خاص، تیزهوشان و غیرانتفاعی رشدی قارچ گونه در سطح شهر داشته و عملا دانش آموزان را دستچین کرده و آنانکه کمی پر تلاش تر هستند با ردیف تیزهوشی سر از مدارس تیزهوشان درمی آوزند و آنهایی که پر تلاش نیستند اما از رفاه نسبی برخوردارند سر از مدارس غیر انتفاعی درمی‌آوردند و مدارس دولتی می‌مانند و دانش آموزانی که یا در معرض  انواع آسیب‌های اجتماعی و فقر و ... قرار دارند و یا اینکه سطح علم و دانش آنها متوسط و پایین تر از آن است، گاه گاهی دانش آموزان پر تلاشی همچون گل سر سبد یا در مدرسه مسیر همکلاسی های خود را می روند و یا نمی‌توانند آنگونه تأثیر گذار باشند که کلاس خود را تقویت نمایند.
رشد قارچ گونه دانشگاه‌ها و دانشکده‌هایی که کیلویی مدرک می‌دهند و نیازی به حضور و امتحان هم ندارد، آسیب دیگری هستند که دامنگیر درس و مدرسه شده و همه را بی انگیزه کرده چراکه به گفته مسوولان می‌توانند در بزرگسالان با مدرک نهال کاری و پرورش قارچ در هر رشته ای که برایشان جالب است در دانشگاه ثبت نام نماید، درس هم نخواندند و امتحان هم قبول نشدند، بالاخره مدرک را می‌گیرند و حالا مدعی استخدام می‌شوند، جالب تر اینکه مدرک کدام دانشگاه و محل تحصیل هم در استخدامی تأثیری ندارد.
مافیای کنکور و کلاس های خصوصی هم چشم و گوش همه را پر کرده و کار به جایی رسیده هیچ دانش آموزی در کلاس‌های خصوصی و رفع اشکال با هزینه کم و یا رایگان آموزش و پرورش شرکت نمی‌کنند اما در کلاس‌های خصوصی بیرون با هزینه‌های هنگفت شرکت می‌کنند.
وضعیت معیشت معلمان و جایگاه آنها در اجتماع و کلاس درس نیز همیشه محجور مانده و بسیاری از آنها مجبور به قبول فشار و استرس شغلی دیگر هستند و تعطیلی تربیت معلم و استخدامی‌های سال‌های اخیر هم کیفیت چندانی در گذاشتن معلمان آموزش دیده در کلاس‌ها نداشته و گزارشات زیادی  از عدم توانایی در کنترل کلاس و یا حتی عدم تسلط معلمان تازه کار بر درس منتشر شده است. 
 
***والدین مانند گذشته به درس خواندن فرزندان و تربیب صحیح اهمیت نمی‌دهند***
یکی از موضوعات بسیار کلیدی در زمانه فعلی و نسل جدید، حمایت بیش از حد والدین از فرزندان است ولو اینکه رفتار آنها غلط باشد است، به نحوی که والدین حتی حق آن را از خود گرفته‌ان که برای خیرخواهی آینده فرزندانشان رفتاری قاطعانه داشته باشند، به نحوی که در تعطیلی‌های گاه و بیگاه به بهانه‌های واهی آنها را همراهی می‌کنند، وضعیت تحصیلی فرزندانشان برایشان مثل سالهای گذشته اهمیت ندارد و بعضا رهاشدگی آنها را هم با تعبیر و توصیف آزادی و حق انتخاب توجیه می‌کنند.
در خلال این سال‌ها بسیار پیش آمده دانش آموز پایه‌های متوسطه دوم هفته‌ها از رفتن به مدرسه سر باز می‌زند اما روزانه در پارک ها و خیابان‌ها می‌چرخد و والدین اظهار عجر و ناتوانی در کنترل آن می‌کنند.
دوستی‌های نامتعارف، مهمانی‌های نامتعارف و خارج از هویت و فرهنگ کوردی بشدت در بین دانش آموزان رواج یافته و نتیجه ان دعواهای دسته جمعی دختران با دختران، دختران با پسران و پسران با پسرها است که روزانه در مرکز شهر شهروندان شاهد آن هستند و گاها بجای لباس فرم مدارس تیپ مشترکی را برای خود تعریف کرده که گاها پسر بودن یا دختر بودن در ملاک نیست.
گزارشات تکان دهنده‌ای هم از حمایت‌های اشتباه والدین در انتخاب نوع پوشش دانش‌آموزان در مدارس به ویژه در مدارس دخترانه دیده می‌شود که حتی در آنسوی مرزها هم نامتعارف است، نتیجه آن رواج برخی رفتارهای خارج از عرف فرزندانی است که در دوران بلوغ سر از بیراهه‌ای درمی‌آورند که بازگرداندن آنها به مسیر درست به محالات نزدیک می‌شود.
 
***دولت، مسوولان، والدین مولفه‌های یک اراده برای تغییر***
موارد ذکر شده در این گزارش تنها بخشی از مشکلاتی است که امروزه گریبانگیر نظام آموزشی و تربیت در شهرستان مهاباد شده و در هر بخش تنها به اختصار چندی از آن بازگو شده است.
آنچه مهم است وضعیت نابسامان و آینده‌ای رو به تباه فرزندان این شهر است که تدوام این وضعیت بجز آسیب و خسران نتیجه‌ای برای جامعه و والدین نخواهد داشت.
دولت به عنوان مدیر اصلی توانایی تغییراتی اساسی در بستر آموزش و پرورش را دارد، اما تغییر رویه دولت بدست مسوولان شهرستانی دور از ذهن به نظر می‌رسد، مسوولان شهرستان در این جلسه مهم اراده کرده‌اند که وضعیت را تغییر دهند و این راه بدون جذب اعتبارات کافی و مناسب، ارتقای سرانه و کیفیت کلاس درس دوری باطل است، رسانه‌ها هم همواره به عنوان غمخواران مردم جامعه رسالت نهایی آنها پیشرفت جامعه است و قطعا انتقاد و نقد آنان از برخی عملکردها با هدف خیرخواهی و سعادت شهروندان است، لذا اهداف مشترکی با مسوولان دلسوز دارند و می‌توانند در این مسیر آنان را به بهترین شیوه یاری دهند، به ویژه اینکه شهرستان مهاباد از نظر برخورداری کمی و کیفی از رسانه از شهرهای همجوار و حتی مرکز استان جایگاه بهتری دارد.
مولفه اصلی و مهم دیگر والدین مهابادی هستند که انتشار این آمار و اطلاعات برای آگاهی بخشی به آنها و بازنگری در شیوه تربیت فرزندانشان برای آینده است و آمارها هم حاکی از آن است این راهی که تا امروز رفته رو به نزول بوده و باید تغییری متفاوت ایجاد کرده.بستر اینترنت و فضای مجازی در کنار خیلی از نقاط ضعف پتانسل بزرگی برای آگاهی بخشی به والدین از زبان بزرگان روانشناسی برای پرورش فرزندان است. زمان و کاری که امروز می‌توان به یک رویه برای کلاس اولی‌ها تبدیل کرد در متوسطه دوم چند برابر خواهد شد، لذا از همین حالا و از همین مقطع باید برای آینده فرزدانمان و خودمان بصورت جدی تغییراتی علمی و مثبت ایجاد نماییم.