تاریخ: ۱۳۹۸/۳/۵
رویای کودکان و جاذبه‌ی گردشگران
محمدسلیم عباسی
بدون شک برنامه‌ریزی یکی از ارکان اصلی توسعه‌ است، بدون برنامه‌ریزی رسیدن به چشم‌انداز و اهداف تقریبا غیرممکن است، برنامه‌ریزی هم در ابعاد فردی و اجتماعی و هم در امورات اداره‌ی کشور سبب موفقیت است، برنامه‌ریزی تضمین‌ کننده‌ی رسیدن مسافر به مقصد نهایی محسوب می‌شود، بدون داشتن آمار و اطلاعات صحیح  برنامه‌ریزی اصولی نیز ممکن نیست، آمار و اطلاعاتی که در قالب داده‌های خام موقعیت موجود و مطلوب ما را به اعداد و ارقام و پارامترهای سنجش پذیر تبدیل می کنند، در حقیقت سنگ زیربنای برنامه ریزی و توسعه محسوب می‌شوند.
برابر سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ آمار جمعیت شهر مهاباد ۱۴۷ هزار نفر تخمین زده شده است، برابر سرشماری سال ۱۳۹۵ آمار این شهر به میزان ۱۶۸ هزار نفر افزایش یافته است، با فرض ثابت ماندن شیب زاد و ولد چند ساله‌ی اخیر در کشور و بهره‌گیری از یک تناسب ساده‌ی ریاضی، به عدد ۳۱۰۰۰ کودک یک الی ۸ ساله در شهر مهاباد می‌رسیم، با توجه به تراز دو عامل مرگ و میر و زاد و ولد در سالهای اخیر اگر جمعیت شهر مهاباد را ثابت فرض کنیم در حال حاضر باید ۱۸/۵ در صد جمعیت این شهرستان را در همین رنج سنی دانست، البته با یک استنتاج باید جمعیت محدوده‌ی سنی ۹ الی ۱۶ ساله‌ی شهر مهاباد را نیز به همین میزان برآورد کرد، این آمارها بصورت تقریبی و با دقت خوبی نشان می‌دهد که ۵۰ هزار نفر کودک و نوجوان در سطح شهر مهاباد زندگی می‌کنند که ۳۷ درصد جمعیت کل این شهر را تشکیل می‌دهند.
از طرف دیگر آمار کهنسالی در شهر مهاباد نیز حدود ۲۴ درصد تخمین زده می‌شود که با توجه به جمعیت شهر، یعنی نزدیک به ۴۰ هزار نفر افراد پیر در شهر وجود دارند، در مجموع با یک احتساب ساده به رقم۹۰ هزار کودک و نوجوان و کهنسال می‌رسیم که سیستم مدیریت شهری باید برای اوقات فراغت و تفریحات و فضا و مکان مناسب برای گذران وقت آنها برنامه‌ریزی و چاره اندیشی کند.
سرانه‌ی فضای سبز در حالی در مهاباد کمتر از یک متر برآورد می‌شود که میزان استاندارد این شاخص حداقل در کشور باید ۵ برابر این مقدار باشد، استانداردهای بین‌المللی و مورد تایید سازمان ملل متحد برای استفاده‌ی عموم از فضای پاک و آرامش زیست محیطی مناسب به میزان حداکثر تا بیست و پنج برابر این مساحت را پیشنهاد می‌کنند، ارقام و اعدادی که فعلا در کشورهای در حال توسعه یک رویا بحساب می‌آیند.
سرانه‌ی فضاهای عمومی نیز در مهاباد نیاز به گسترش و توجه‌ ویژه متولیان دارند، بعنوان مثال سرانه فضای مطالعه در این شهرستان ۱.۲ مترمربع برای هر ۱۰۰ نفر است، در حالیکه رقم استاندارد آن در دنیا ۸ متر مربع برای یکصد نفر پیش بینی شده است و این میزان ۱۲ درصد استاندارد جهانی است.
یکی از فضاهایی که در مهاباد بشدت کمبود آن احساس می‌شود، فضای شهر بازی و تفریح برای کودکان و نوجوان است، همانطور که آمار ابتدای این یادداشت ذکر شد، این شهر نزدیک به ۵۰ هزار کودک و نوجوان دارد، این تعداد کودک و نوجوان نیاز به پارک وفضای اختصاصی با امکانات مناسب دارند، همانطور که در بسیاری از شهرهای کشور این فضاها با همیاری و مشارکت بخش خصوصی در حال گسترش هستند مهاباد نیز نباید از این قافله‌ی ضروری عقب بماند.
در حالیکه در ساختار یک شهر مدرن وجود فضاهای شادی و بازی با بهترین و بروزترین تجهیزات یک ضرورت بی‌بدیل است، امروزه شهربازی‌ها از یکطرف به مکانهای مناسب و مطمئنی برای سپری کردن اوقات فراغت کودکان و نوجوانان و حتی جوانان و بزرگسالان تبدیل شده‌اند و از طرف دیگر  بصورت موثر در ایجاد دارآمد پایدار برای شهرداری‌ها، بخش خصوصی و اشتغال نقش آفرینی می‌کنند.
با توجه به عدم تعادل عرضه و تقاضا در این مقوله و ظرفیت خوب شهرداری مهاباد بمنظور متعادل کردن بازار این کالای فرهنگی ضرورت ورود و سرمایه گذاری در این طرح می‌تواند مشارکتی سود‌آور و در حقیقت یک بازی برد-برد باشد، در یک طرف از این معادله جمعیت ۵۰ هزاری گروه هدف قرار دارند و در طرف دیگر این معادله فضاهای با کار بری گردشگری-توریستی مانند شهر بازی قدیم، ضلع غربی انتهای پارک ملت، زمین اهدایی ورثه مرحوم شافعی(صرفا جهت شهر بازی کودکان اهداء شده است) و انبوهی از فضاهای مناسب وجود دارند که دورنمای این دست طرح‌ها را در حین حال که برای کودکان و نوجوانان نشاط آور و شادی‌زا معرفی می‌کنند، سودآوری و شکوفایی اقتصادی را نیز به دنبال دارند.
الگوهای موفقی مانند ایل گلی، باغلارباغی در تبریز ائلر باغی و پارک جنگلی در ارومیه و بسیاری از نمونه‌های دیگر از این دست پروژه‌ها در شهرهای بزرگ نشان می‌دهد که علاوه بر نیاز عمومی به این مکانها، تاثیر این فضاها در پر کردن سالم اوقات فراغت و به تبع آن، کاهش آسیب‌های اجتماعی نیز بنحوی مد نظر متولیان، مجریان و سرمایه‌گزاران این طرح‌ها بوده است و البته در این راستا موفق عمل کرده اند.
شهربازی‌ها علاوه بر پوشش دادن پتانسیل‌های داخل شهری، در جذب گردشگر و مسافران نیز تاثیرگذاری بسزایی دارند، البته این تاثیرگذاری در کلانشهرهایی مانند تهران ، مشهد، تبریز و اصفهان مشهود تر است به گونه‌ای که مسافرانی که همراه کودک و نوجوان دارند یک شب بیشتر از زمان مقرر مسافرت را به بازدید و لذت بردن از این مکانها اختصاص می‌دهند.
برای شهری با زیبایی‌های طبیعی و بکر مهاباد و با جاذبه‌های توریستی و گردشگری فراوان، یک شهر‌بازی مدرن می‌تواند، باعث خرسندی و رضایت خاطر طیف وسیعی از مهمانان کم سن و سال آن باشد، کودکان و نوجوانانی که در فرهنگ امروزه خانواده‌ها تصمیم‌گیران اصلی هستند و در صورت رضایت از مسافرت در آینده مجددا پدران و مادرانشان را راضی به بازگشت دوباره به این شهر می‌کنند.
با درک اهمیت موضوع در این چند ساله‌ی اخیر، پروژه‌‌های عظیمی در مرکز استان توسط شهردار عملگرای ارومیه یا اجراء شده است و یا در حال اجرا می‌باشد، پروژه سرزمین موج‌های آبی توسط بخش خصوصی و پروژه فاخر شهر بازی چی‌چست ارومیه در زمینی به مساحت ۱۶ هکتار و دوفاز که فاز اول آن شامل، هتل، باغ گلها، آبشار سه بعدی و موزیکال ، کافی شاپ، رستوران ، آمفی تئاتر مدرن، کارتنگ، زمین تیراندازی، فوتبال، والیبال و والیبال ساحلی،باند هواپیمای موتوری، قلعه چوبی و شهربازی مدرن و فاز دوم آن شهر بازی ویژه بزرگسالان است، همه و همه بخشی از این عملکردهای شهرداری ارومیه در این حوزه است.
استفاده از فضاهای موجود اطراف دریاچه سد مهاباد و فضای موجود شهر بازی پارک ملت نه تنها دست کمی از شهربازی چی‌چست ارومیه ندارد بلکه می‌تواند بسیار دلانگیزتر و مشتری پسندتر باشد، استفاده از زمین اهدایی خانواده شافعی در جنب آموزش و پرورش مهاباد نیز با جذب مشارکت بخش خصوصی و تبدیل شدن به یک شهر بازی سر پوشیده، مطمئنا خیال کودکان و نوجوانان مهابادی را تا سالهای سال از این کمبود راحت خواهد کرد و بدون‌شک یک جاذبه‌ی ممتاز گردشگری در کنار سایر گزینه‌های موجود به دلایل انتخاب مهاباد برای مسافرین اضافه خواهد نمود.