بیش از یکصد سال از کشتار مردم مهاباد به دست قوای روسیه تزاری می‌گذرد، فاجعه‌ای خونین که به گفته تاریخ نگاران و بر اساس مدارک، طی آن بیش از هشت هزار نفر از جمعیت شهری سیزده‌ هزار نفری قتل عام شدند.

اکنون قربانیان این جنایت هولناک زیر خاک و در مکانی موسوم به "تاقەدار" (در فارسی به معنی تک درخت) در ابتدای ورودی جاده مهاباد ـ سردشت آرامیده‌اند. اگرچه ساخت دیوار و احداث جاده طی دهه‌های اخیر و با پیشرفت شهرنشینی در قلب این مکان خواب را بر خفتگان آن آشفت، ولی "تاقه‌دار" بسان شاهدی زنده در میان سنگ و سیمان و میله‌های آهن، سربرآورد و روایت بی‌گناهی زنان و کودکان و مردان این دیار را هر سال در اوراقی سبز به نوادگانش عرضه می‌نماید.

طی روزهای اخیر و به لطف فضای مجازی کمپینی با عنوان "ژیاندنه‌وەی تاقەدار" یا احیای تاقەدار تاسیس شده که هدف از آن تلاش برای جلوگیری از نابودی تاقەدار، احیای آن و همچنین طراحی نو برای ورودی شهر در این مکان است.

آنان بر این باورند تاقەدار یادآور برهه‌ای مهم از تاریخ مهاباد است و این مکان به عنوان میراث مردمان این دیار بایستی جاودانه بماند.

اگرچه میراث فرهنگی تاکنون برای ثبت ملی این مکان قدم پیش نگذاشته ولی شروع طرح‌های مطالعاتی از سوی کارشناسان این اداره و پیشنهاد اضافه‌ نمودن آن به لیست آثار ثبت شده شهرستان می‌‌تواند اقدامی مهم در حفاظت از میراثی ماندگار و احیای آن به عنوان یادمان تاریخی بخشی از هویت این شهر به شمار آید.

جهینی مدیر امور آب مهاباد هم با اشاره به اینکه احیای "تاقەدار" امری غیرممکن نیست، به هاژه گفت: تا کنون درخواستی مبنی بر احیا و حفاظت از تاقەدار به دست ما نرسیده و در صورت درخواست نیز، هرگونه اقدام در این زمینه منوط به نظرات فنی و کارشناسان است، اقدامی که از دید ما چندان سخت و غیرممکن نیست.