عبداله عبدالهزاده
تابلوهای راهنمایی، محلها و جاذبههای گردشگری ابزار بسیار ضروری و مهم برای شناسایی هویت تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و ملی یک منطقه، کشور یا ملت هستند حتی شعور و معرفت مردم منطقه را نشان میدهند. مردمی که از تاریخ اسلاف و احفاد خود مطلع باشند از یادبودها، یادمانها و خاطرات آنان هم به خوبی پاسداری میکنند. تخریب، تخدیش و تغلیط عمدی در آثار میراث فرهنگی و ملی، نشانه اوج بی مبالاتی، جهالت و ذلالت فقرفرهنگی می باشد. این تابلوها متعلق به همه مردم هستند پس اگر همه مردم محل در قبال حفاظت از آنها احساس مسئولیت نکنند چنانکه همه ادارات مربوطه (از محیط زیست گرفته تا شهرداری و گردشگر و غیره) هم تلاش کنند باز هم سالم نخواهند ماند. از کمیسیون فرهنگی دوره پنجم شورای شهر مهاباد بخاطر تعویض تابلوهای منسوخ سطح شهر تشکر میکنم کاش در تابلوهای جدید از زبان کوردی هم استفاده میشد و همچنین از دکتر آرش شهابی دوست و همکار عزیزم و مسئول سابق اداره میراث فرهنگی و صنایع گردشگری مهاباد در نظرخواهی از بنده تشکر میکنم ولی بعداٌ متوجه شدم که ایشان یادشان رفته که همه تابلوها را به من ارسال کنند.
تابلوی اول: آیا واقعاٌ جای تاسف و حقارت نیست که محوطه فقرهقا این اثر بینظیر به محل آشغالدان و دامنههای آن به زمین زارعتی تبدل شود؟! چرا باید پشت بام آن، سیمانکاری و به محل اتراق تبدیل شود آیا به محوطه داخل آن صدمه وارد نمیکند؟! آیا جای تاسف نیست که ستونها و دیوارهای آن حکاکی شود؟!. ای کاش این توانایی را داشتم که برای این اثر تاریخی یک سایبان درست کنم تا در مقابل گرمای شدید تابستان و هوای یخبندان زمستان از آن محافظت کند.
تابلوی فقرهقا در ستون فارسی نوشته "در شمال مهاباد قرار دارد" ولی در ستون انگلیسی نوشته "درشمال شرق northeastمهاباد قرار گرفته است و حرف r و a این کلمه هم افتاده است".
تابلوی دوم: آیا این تابلوی کانی برازن با چه کسی اختلاف حساب داشته که چنین شخص ضعیف النسفی آمده اطلاعات آن را این چنین سیاه و رنگکاری و مخدوش کرده است؟! البته باید درگوشهای از این تابلوها نوشته شود که: (تخریب، تخدیش وچسباندن هر گونه آگهی به تابلو پیگرد قانونی دارد).
تابلوی سوم: هیجده اشتباه فاحش و زننده در یک تابلوی گردشگری مهاباد !
مطمئنم از این که این اشتباهات متعلق به زمان مسئولیت دکتر شهابی در اداره میراث فرهنگی نمیباشند و خدای نکرده هدف نگارنده، مچگیری یا توهین به شخص خاصی نیست.
اشتباهات ستون فارسی: 1): سطر اول بجای (آفرینش) آفرنش 2): و بجای (خاص) خواص نوشته شده است. 3): خط دوم بجای (دارویی) داویی نوشته شده است و جملهبندی فوقالعادهیی هم دارد! 4): سطر چهارم بجای (جهانگرد) جاهنگرد نوشته شده است. 5): یک سطر مانده به آخر بجای (اقدامات) اقداماتی نوشته شده است. جمله آخر که در آخرش نفطه هم نیست جالب به نظر نمی رسد.
اشتباهات ستون انگلیسی: 6): اولین حرف جمله و اسم خاص باید با حرف بزرگ نگاشته شود که اصلا رعایت نشده است. 7): املای کلمه (History) را به اشتباه Hastory نوشته است 8): در آخر سطر اول کلمه end باید بعداز antiquity نوشته شود 9): در سطر سوم باید بین سه کلمه the وsame و name و همچنین در سطر پنجم باید بین سه کلمه historical و places و of فاصله داشته باشد. 10): کلمه God در خط چهارم باید اولبن حرفش بزرگ باشد. 11): در خط پنجم باید بجای is including کلمه includes نوشته شود 12): خط پنجم املای کلمه tomb را اشتباها tumb 13) و املای کلمه mount را munta نوشته است. 14): در سطر ششم کلمه Soor Mosque را اشتباهاٌ Sour mosan 15): و املای کلمه ancient را ancieent نوشته است 16): در سطر ششم کلمه shrine را shrne نوشته است 17): در آخرین سطر پرانتز باز و بسته اشتباه گذاشته شده است 18): برای مکانهای باستانی بجای historical باید از کلمه historic استفاده شود.
آقای سید محمد صمدی استاد معظم و بزرگوار و نویسنده کتاب ارزشمند "تاریخ مهاباد" در شماره نهم فصلنامه کشکول و در ارسال پیامی کوتاه به اینجانب خواستار اصلاح محتویات نادرست تابلوها شده است یادآور شدهاند که توانایی جستجوی همه تابلوها را ندارند و... در ضمن موارد زیر را متذکر شدهاند:
1): در تابلوی مسجد جامع که نوشته: (این اثر در زمان شاه عباس اول ساخته شده است) درست نیست درستش در لوح سردرب ورودی مسجد نوشته است که: (مربوط به زمان شاه سلیمان صفوی می باشد).
2): راجع به تابلوی مقبره بداق سلطان که نوشته: (این مقبره متعلق به یکی از سرداران شاه عباس صفوی است و ...) کاملا اشتباه است بلکه همچنان که از نامش پیداست این مقبره بداق سلطان فرزند شیرخان بن حیدر است که پس از فوت پدر، مهاباد را مرکز حکومت خود قرار داده است و در آبادانی آن تلاش زیادی کرده است.
3): در تابلوی مربوط به حوضخانه و خانقاه شمزینان که نوشته: (این بنا منتسب است به عباس آقا دهبکری پسر بیرم آقا ...) درست نیست. درستش "عباس آقا فرزند رسول آقا بوده است".
در آخر از مسئولین مربوطه توقع داریم که در اصلاح و نگهداری و حفاظت از این تابلوها نهایت کوشش و جدیت و پیگیری بعمل آورند.