این بنا در سال ۱۳۰۷ به دستور رضا شاه در میدان توپخانه (انقلاب امروزی) ساخته شد. کاربری این بنا نظامی و اداری بوده است. «ملا اوستا» یکی از معماران چیره دست آن زمان کار معماری این عمارت را بر عهده داشت. هم چنین وارطان هوانسیان ، از مهندسان معمار مشهور آن زمان، به عنوان مهندس این عمارت انتخاب شد. ساخت بنا در سال ۱۳۱۰ به پایان رسید.
عمارت شهربانی حدود نیم قرن پس از ساخت یعنی در سال ۱۳۶۰ از یک ساختمان نظامی به یک ساختمان مسکونی تغییر کاربری داده شد.
این عمارت در ۲۲ تیر ماه سال ۱۳۷۹ با شماره ۲۷۶۱ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. همچنین در سال ۱۳۸۵، عملیات مرمت و نوسازی بنا توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری صورت گرفته است.
در سال ۱۳۹۲، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تصمیم گرفت تا این عمارت زیبای تاریخی را به موزه تبدیل نماید. به این ترتیب نام بنا به «موزه بزرگ مردم شناسی ارومیه» تغییر کرد.
موزه به طور عمده شامل صنایع دستی و هم چنین ابزار آلاتی است که سبک زندگی مردم این خطه را در سالیان دور برای بازدید کنندگان به تصویر می‌کشد.
در بخشی از موزه، ابزار های قدیمی کشاورزی و دامداری همانند گاوآهن، خنجر، داس، سنگ صیقل و غیره به چشم می خورند.
در قسمتی دیگر از موزه، مجسمه زنان و مردان در حال فعالیت‌های روزمره و زندگی عادی با پوشش کوردی و تورکی در معرض دید عموم قرار گرفته است.
بازی های قدیمی بچه‌های این خطه همچون داما، بش داش و جورابین نیز در این موزه به تصویر کشیده شده است.
در اتاقی می توان اسلحه‌های قدیمی گوناگونی مثل تپانچه‌های آمریکایی و روسی را مشاهده کرد و در اتاقی دیگر می‌توان دوربین‌های قدیمی و عکس‌های قدیمی که با این دوربین‌ها مصور شده‌اند را مشاهده کرد.
در طبقه دوم نیز انواع عینک های قدیمی، ساعت‌ها، انواع ترازو‌های قدیمی و چرتکه‌ها، فانوس‌ها و همچنین مجموعه‌ای نفیس از قرآن‌های قدیمی به چشم می‌خورد.