به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی هاژه، منطقه شکار ممنوع اوباتو (هه وه تو) دیواندره مامن و زیستگاهی برای پرنده میش مُرغ یا 'میشه سپی' است و شواهدی وجود دارد که این پرنده در حال انقراض در این منطقه طنازی می کند.
میش مُرغ پرنده ای زیبا، کمیاب و در خطر انقراض است، از این پرنده در کردستان به نام های چیرگ و میشه سپی نیز یاد می شود.
میش مُرغ پرنده ای از خانواده هوبرگان است که در دشت های وسیع بی درخت، زمین های استپی و کشتزارهای پهناور حبوبات و علفزارها زندگی می کند.
این پرنده یکی از بزرگترین پرندگان ایران است که با طول بدن یک متر و وزن بیش از 15 کیلوگرم از نظر شکل و جثه شباهت زیادی به بوقلمون دارد.
تغذیه این پرنده بسیار متفاوت و شامل مواد گیاهی و حیوانی مختلف از جمله حشرات، قورباغه و مارمولک است و در بهار که زمان جوجه آوری است آشیانه خود را در قسمت های انبوه مزارع می سازد اما در پاییز و زمستان نیز می توان آنها را در مزارع درو شده مشاهده کرد.
کمیته ثبت پرندگان ایران تعداد این گونه را 32 قطعه در دشت سوتاو حمامیان بوکان عنوان کرده در حالیکه برخی روستاییان و کشاورزان کردستان در سال های اخیر تعدادی از این گونه را در دشت اوباتو دیواندره مشاهده کرده اند اما به دلیل عدم در اختیار داشتن عکس و سایر مستندات برای ارائه به این کمیته، بر این تعداد افزوده نشده است.
جمعیت این پرنده زیبا بطور کلی، هر چه از شمال غربی ایران به سمت غرب می رویم از تعدادشان کاسته می شود بطوریکه دشت های آذربایجان بیش از دشت های کردستان، کرمانشاه و همدان، میش مُرغ ها را در خود جای داده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست دیواندره گفت: در چند سال اخیر گزارش های مردمی از مشاهده این گونه نادر و رد پا و فضولات آن در منطقه شکار ممنوع اوباتو به محیط زیست داده است.
مسعود عسگری روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه این پرنده دارای گردن و پاهای کشیده، بال ها و منقار پهن و پرهای رنگارنگ است و روی زمین لانه سازی می کند، افزود: میش مرغ ها بشدت خود را با محیط اطراف استتار می دهند و به همین خاطر مشاهده آنها برای افراد غیر متخصص مشکل است.
وی اضافه کرد: تخریب زیستگاه ها و دخالت های انسانی در محیط یکی از مهمترین دلایل کاهش این گونه پرنده نادر و در معرض خطر انقراض است.
عسگری یادآور شد: دوره زادآوری میش مُرغ در فصل بهار با گرم شدن دمای هوا و طولانی شدن طول روز شروع می شود و در هر دوره نیز 2 تا چهار تخم می گذارد که پس از 25 تا 27 روز جوجه ها سر از تخم بیرون می آورند.
وی اضافه کرد: این گونه زیبا، در این فصل پس از جوجه آوری برای تغذیه و چرا به پیاده روی در مراتع، تپه های ماهوری و مزارع گندم می رود.
وی از روستاییان و جوامع محلی پیرامون زیستگاه های میش مُرغ در این شهرستان خواست هنگام مشاهده این گونه در حال انقراض ضمن اطلاع رسانی به کارشناسان محیط زیست از دنبال کردن و آزار و اذیت آنها خودداری کنند.
عضو کمیته ثبت پرندگان ایران نیز اظهار کرد: در گذشته میش مُرغ ها پرندگان مهاجر بودند اما پس از اینکه تعداد آنها بشدت کاهش یافت و هنگام مهاجرت خطراتی آنها را تهدید می کرد، دیگر مهاجر نیستند و مناطق امن و بی خطر را برای زندگی انتخاب می کنند.
محمد سفرنگ به خبرنگار ایرنا گفت: این پرنده طی سال های گذشته بدلیل محدود شدن زیستگاه های طبیعی، شکار بی رویه و اختلال در مناطق زیست و تخمگذاری، در معرض تهدید انقراض بوده و به همین دلیل در فهرست سرخ اتحادیه بین المللی حفاظت از جمعیت و منابع طبیعی جهان قرار گرفته است.
وی افزود: دشت سوتاو حمامیان بوکان که از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی به عنوان پناهگاه میش مُرغ و زیستگاه حیات وحش اعلام شده مهمترین زیستگاه این پرنده نادر در ایران به شمار می رود.
رئیس اداره محیط زیست شهرستان بوکان هم گفت: این پناهگاه حیات وحش که در حدود پنج هزار هکتار مساحت دارد
مهمترین زیستگاه میش مُرغ در ایران است.
محمد احمدی افزود: هر سال در فصل پاییز برای رصد و شناسایی جمعیت میش مُرغ سرشماری پرندگان در این منطقه انجام می شود که در آخرین سرشماری (پاییز سال 96) تعداد پرندگان مشاهده شده 32 قطعه بود.
وی اضافه کرد: علاوه بر این منطقه حیات وحش، چندین زیستگاه دیگر در منطقه سه کانیان (بوکان) و مناطقی در استان کردستان نیز برای این پرنده وجود دارد.
احمدی یادآور شد: میش مرغ ها نیز مانند سایر پرندگان دارای بُرد زیستگاهی بود و در صورت افزایش جمعیت در یک منطقه، تعدادی از آنها به مناطق دیگر کوچ می کنند.
تخریب زیستگاه های میش مرغ در استان کردستان (منطقه شکار ممنوع اوباتو) در حالی صورت می گیرد که محیط زیست در مناطق شکار ممنوع تنها ممنوعیت شکار را مدیریت می کند و اراضی این مناطق در اختیار این سازمان قرار ندارد.
رئیس اداره حیات وحش محیط زیست کردستان با اشاره به منطقه شکار ممنوع اوباتو گفت: یکی از مواردی که باعث تخریب زیستگاه های پرندگان در مناطق شکار ممنوع شده، این مساله است که محیط زیست در این مناطق تنها ممنوعیت شکار را مدیریت می کند.
حیدر ویسی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در استان کردستان سه منطقه شکار ممنوع از جمله اوباتو دیواندره، چنگ الماس و شهدای محیط بان بیجار وجود دارد و در این مناطق تنها مدیریت شکار در اختیار محیط زیست است.
وی اضافه کرد: کشاورزان با شخم زدن زمین ها (بویژه در مناطق شکار ممنوع)، درو با استفاده از کمباین و تردد ادوات کشاورزی در این مناطق باعث وحشت پرندگان و از بین رفتن زیستگاه های آنها می شوند.
ویسی با اشاره به اینکه تخریب محیط باعث مهاجرت پرندگان از یک منطقه می شود، گفت: میش مُرغ پرنده ایی بشدت خجالتی است و از محیط های دستکاری شده، پر سر و صدا و محل تردد انسان، کوچ می کند.
هر چند تعداد میش مُرغ ها بشدت در حال کاهش هستند و این در حالی است که منطقه اوباتو استان کردستان که طبق شواهد یکی از زیستگاه های قدیمی این پرنده حفاظت شده است به سرعت در حال تخریب و تغییر کاربری به کشاورزی است.
لازم است قبل از اینکه این پرنده زیبا تمام زیستگاه های خود را در کردستان از دست دهد، مسئولان برای حفظ این سرمایه گرانبها و جلوگیری از تخریب زیستگاه های حیات وحش تلاش کنند.
در آینده نه چندان دور، می توان از زیستگاه های حیات وحش به عنوان جاذبه های گردشگری برای جذب توریسم و کسب درآمد پایدار استفاده کرد، پتاسیلی که تاکنون در کردستان مغفور مانده است.
صدای دوستداران حیات وحش کردستان و انجمن های زیست محیطی این استان برای حفظ و احیای زیستگاه های این پرنده در حال انقراض تاکنون ثمر بخش نبوده و لازم است مسئولان امر نیز برای حفاظت از این سرمایه غیرقابل تجدید آستین همت را بالا ببرند و با ارتقای مناطق شکار ممنوع به مناطق حفاظت شده به طنازی دوباره میش مُرغ در کردستان کمک کنند.
منبع: ایرنا