ارسلان برنا ـ تحلیلگر سیاسی
در ایران امروزین کە سیاستمداران مملکت بە شکلی غیرقابل تصوری خود را بیرون از تجارت جهانی توصیف می کنند بی تردید ظرفیت اقتصادی کشور جوابگو نیست و نواقصی زیادی دارد. موضوع اشتغال یا ایجاد فرصت های شغلی جدید یا حتی موضوع بیکاری بە بحرانی تبدیل شدەاند کە دولت ها برنامەای جامع و دقیق حداقل در میان مدت برای برون رفت از آن ارائە ندادەاند. از سویی دیگر، برنامەهای توسعە مانند برنامە توسعە پنجم و ششم در میدان بازی دولت های ناکارامد و منفعت طلب بە سرانجامی مشخص دەست نیافتەاند. نهادهای اقتصادی کشور کە تماما" بە نهادهای سیاسی وابستەاند تأثیرات منفی ای بر معیشت و گذران زندگی مردم گذاشتەاند.
بە نظر می رسد استراتژی حاکمیت و دولت ها و تا حدودی سیاست های اقتصادی ما تنها در بعد خارجی شفاف هستند. سیاست های شکست خوردە داخلی در کنار نبود اشتغال برای جوانان و سایر قشرهای جویای کار و نیز بیکاری افسار گسیختە سرمنشاء بسیاری از ناهنجاری های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در سطح ایران می باشند. این موضوع، پیامدهای مخرب زیادی بە همراە داشتەاند کە کلیت جامعە و وجود جامعەای اخلاقمند را نشانە رفتەاند. آمارهای رسمی و غیر رسمی گویای این حقیقت انکارناپذیر است کە، تمامی دولت ها حداقل در طی نزدیک بە چهار دهە اخیر عموما" تعریفی درست و دقیق از خط فقر، بیکاری، رشد اقتصادی و یا معیشت مردم بە دست ندادەاند و بیشترین تمرکز خود را بر سیاست های منطقەای داشتەاند.
بحران بیکاری یا نبود فرصت های شغلی بە مانند بحران های زیست محیطی بە دست تقدیر سپردە شدەاند کە جای تأسف دارد. هر چند بیکاری در سطح ایران فراگیر است اما در استان های مرزی بە دلیل عدم توسعەیافتگی بخش کشاورزی و صنعتی یا نبود کارخانە و کارگاەها و... بە نقطەی بحرانی خود رسیدە است. استان های مرزی بە علت موقعیت جغرافیایی خود می توانند فرصت های مناسب جهت اشتغال و کاهش بیکاری بە دست بدهند کە حتی گسترە آن بە استان های مرکزی نیز برسد. دولت روحانی میبایست بودجەای بیشتر بە این مناطق تخصیص دهد و بە ایجاد "بازارچەهای مرزی یا مناطق آزاد تجاری" اقدام نماید. بدون شک، بازارچەهای مرزی در استان های مرزی رشد اقتصادی را بە همراە خواهند داشت و از بروز رخدادهای تأسفبار مانند کشتن کولبرها و سایر قضایا جلوگیری می کنند. بهبود وضعیت معیشت مردم بە کاهش مشکلات و ناهنجاری های موجود در سطح جامعە می انجامد. تحرک و پویایی اقتصادی وضعیت حاکم را دچار تغییرات اساسی خواهد کرد.
ایران بە لحاظ دارا بودن منابع طبیعی بسیار غنی می باشد ولی بیکاری و مشکلات ناشی از آن همچنان یکی از معضلات جامعە هستند. امروزە، بیکاری بە بحران های مختلفی دامن زدە کە تأثیرات روانی آن بر مردمان ما بە خوبی قابل ردگیری و بسیار خطرناک می باشد. عدم توجە دولت ها بە بخش صنعتی و مهمتر از آن بە بخش کشاورزی کە پتانسیل لازم برای رونق و توسعە اقتصادی ایران را دارد خود بە مهم ترین عامل بیکاری و مهاجرت مبدل شدە است. این امر باعث شدە کە خانوادەها و فرد از درون با فروپاشی مواجە شوند و در سطح جامعە شاهد فروریختگی ارزش ها و اخلاق جمعی باشیم کە آیندەای خوشایند را نمی توان تصور کرد.