به گزارش پایگاه خبری تحلیلی هاژه روز جمعه 15 اردیبهشت ماه مراسم آیینی و سنتی کومسای با حضور پرشور مردم و گردشگران ایرانی و خارجی در محوطه زیارتگاه پیرشالیار هورامان تخت برگزار گردید.
کومسای یکی از مراسم هایی است که در میان مردم کوردستان به ویژه منطقه هورامان دارای ارزش و جایگاه خاصی است. این مراسم هر سال بعد از گذشت ۴۵ روز از فصل بهار برگزار می شود.
"کومسای" در هورامی از دو کلمه "کو" به معنی جمع شدن و مجمع و "مسای" به معنی یادگیری تشکیل شده و میتوان معنای یادگیری و یادآوری را از آن استخراج نمود.
اینکه مرام کومسای در هورامان از چه دوره ای شکل گرفته به درستی معلوم نیست و نظر محققین بر این است که اصل مراسم بسیار قدیمی تر از دوره اسلامی است منتها در دوره اسلام و خصوصا زمان پیر شالیار نمادهای دینی و اسلامی به آن افزوده و رنگ و بوی اسلامی گرفته است.
با توجه به وضعیت خاص منطقه و فرهنگ قوی تعاون و همزیستی نشأت گرفته از طبیعت سخت هورامان و فرهنگ کوچ نشینی و هوارنشینی هر ساله اواسط فصل بهار مردم روستا را ترک و به هوارهای دور و نزدیک منطقه کوچ می کردند و حداقل بیش از 6 ماه از فصول سال از همدیگر دور بودند و قبل از کوچ و جدا شدن از همدیگر لازم می دیدند که در جلسه و مراسمی مققراتی را ساماندهی کرده و امورات و سمت های ضروری اجتماعی را بین خود تقسیم و به افراد واجد شرایط واگذار نمایند. از جمله در این مراسم کدخدای روستا، چوپان گله ها، آبدار باغات، نگهبان روستا، مسئول رسیدگی به افراد ناتوان جامانده از کوچ در روستا و... با حضور مردم و با نظر عقلای موسوم به "ژیرله"ها در این مجمع تعیین می شد و مردم ضمن بجا آوردن مراسمات و خواندن ادعیه و قصاید و... برای کوچ آماده شده و از همدیگر خداحافظی می کردند.
این مراسم به شیوه پیشگفت تا چند دهه پیش به هما صورت اجرا می شد و بزرگان و ریش سفیدان آنرا به یاد دارند. در این اواخر نیز به دلیل تغییر سبک زندگی و ورود قوانین و مقررات و تشکل های نوین اجتماعی این انتصابات مردمی در مراسم رنگ باخته است.
قصیده خوانی و دف‌نوازی و مدح پیامبر اسلام از بخش های دیگر این مراسم به سمار می رود. اما مهم‌ترین قسمت مراسم، شکستن سنگ مقدس است.
سنگ سفیدی در محوطه‌ی مرقد پیرشالیار وجود دارد که بنا بر اعتقادات مردم خاصیت برکت‌بخشی دارد. آن‌ها هر ساله در این مراسم شرکت می‌کنند تا با زدن قطعه سنگ‌های دیگر به این سنگِ نسبتاً بزرگ، تکه‌های ریزی از آن را جدا کنند. باز بنا بر اعتقادات مردم منطقه، هر چه از این سنگ در مراسم کومسای کم شود سال بعد دو باره رشد کرده و هرگز تمام نمی‌شود.
هورامان تخت در 60 کیلومتری جنوب شهر مریوان و غرب شهرستان سروآباد با جمعیتی بیش از 3500 نفر در میان کوههای سر به فلک کشیده (تخت ثانی، پیر رستم، مله اسب و کوسالان) محصور بوده و نماد و قلب تپنده منطقه هورامان به عنوان منظری تاریخی و فرهنگی محسوب می گردد.
عکس: پولا آغاز و داود صالحی فر