گفتگوی ویژه هاژه با دکتر سامرند مرزنگ، رئیس شبکه بهداشت و درمان مهاباد
هاژه ـ عمكرد شبكه بهداشت در سال ١٣٩٤ را از نظر نقاط قوت و ضعف و چالشهاي موجود چگونه ارزيابي مي كنيد؟
ضمن معترف بودن به مشكلات و تشكر از همه‌ی اعضاي پرسنل و خدمات بيمارستان و شبكه بهداشت، لزومي نمي بينم از تمام جزئيات و موفقيت هاي بدست آمده سخن بگوييم، اما علي رغم كمبود اعتبارات و منابع مالي و مشكلات چندين ساله فعاليتهاي خوبي صورت گرفته كه مي توان به بازسازي آزمايشگاه مركزي و بازسازي و استاندارد سازي چندين مركز درماني شامل؛ مركز درماني كاني سيب، كوشكدره، بداق سلطان، پايگاه بهداشتي پشت تپ و شيلان و خانه بهداشت اوزندره و قمطره و... در سطح شهرستان و مكانهاي غير بيمارستان اشاره كرد. در شهر نيز با توجه به اينكه بيمارستان مهاباد از اولويت برخوردار بوده: مي توان به تجهيز بيمارستان و بازسازي آزمايشگاه مركزي و تجهيزات پيشرفته تصوير برداري(دستگاه سونوگرافي و ماموگرافي پيشرفته و..)،تجهيز آزمايشگاه مركز بهداشت اشاره كرد و بصورت كلي نمي توان تعريف كامل و دقيقي در اين رابطه بيان نمود و در اين رابطه ارزيابي مردم در درجه اول و ارزيابي دستگاههاي ارزياب در سطح استان و دانشگاه علوم پزشكي مي توانند به عنوان سنگ محك قرار داد كه از اين نظر نيز در ديدار معاون وزير بهداشت جناب آقاي دكتر حريرچي از استان و بيمارستان مهاباد، علي رغم تمام كمبودها و مشكلات، شبكه بهداشت مهاباد به عنوان يكي از شبكه هاي بهداشت برتر در سطح استان شناخته شده است .البته در سال ٩٤ با چالشهاي زياد و مشكلات بيشماري هم روبه رو بوده ايم كه كمبود نيروي انساني وپشتيباني، كمبود منابع مالي و حتي كمبود بستر و ساختارهاي فيزيكي و نبود دستگاههاي تصويربرداي(سي تي اسكن MRI)از مهمترين آنها بوده و نبود مكان استاندار و فضاي فيزيكي براي فعاليت همواره از دغدغه هاي اصلي اين شبكه بوده و در مواردي نيز علي رغم گرفتن مجوز براي تاسيس مراكز درماني-خدماتي مجبور به اجاره مكان غير استاندار (منزل شخصي،...) براي فعاليت بوده ايم و در اخر ارزيابي اقدامات را بايد به مردم سپارد و نظر آنها را سنگ محك قرار داده و هر چند به شخصه معتقدم كه دستگاههاي دولتي هميشه سعي بر ارائه بهترين خدمات را دارند اما كمبود زير ساخت و منابع وامكانات به عنوان عاملي بازدارنده عمل نموده اند.
هاژه ـ عده ای از مراجعه كنندگان از برخورد برخی از همکاران شما در بیمارستان گلايه مند هستند، آيا شکایاتی از اين قبيل بدست شما رسيده ودر صورت رسيدن چه اقداماتي براي رضايت هرچه بيشتر مراجعه كنندگان صورت گرفته است؟
يكي از وظايف پرسنل در هر اداره يا سازمان دولتي طرح تكريم ارباب رجوع در بخش داخلي و خارجي است، و ضمن قبول اينكه در مواردي شاهد چنين مواردي بوده ايم ولي با مراجعه و پرسش از بيماران مي توان به اين نتيجه رسيد كه بيشتر مردم از عمكرد پرسنل راضي هستند واگر در مواردي مشاهده شود كه از اعضاي پرسنل از انجام وظايف كوتاهي نموده قطعا پيگيري و اقدامات لازم صورت ميگيرد واگر در مواردي شاهد گلايه بوده ايم بيشتر متوجه كمبود نيروي انساني بوده واين عامل ميتواند به مشكلات ديگر خستگي و كم شدن بازدهي و...منحر گرديد و همواره در بسياري از بخشها ؛ ازجمله اورژانس و زنان و زايمان به علت مستعد بودن براي عفونت پرسنل همواره مجبورند با قاطعيت بيشتري برخورد نمايند و همچنين نماينده حقوقي (آقاي آريا) تماس حاصل كنند و حتما بصورت كتبي به همكاران يا خود بنده اطلاع دهند، و اطمينان ميدهم كه بيشتر مراجعات و مشكلات و گلايه ها با مراجعه به همكاران و نهادهاي پيگيري موجود در بيمارستان حل و فصل و رفع ميگردد و سعي ميشود تمهيداتي صورت گيرد كه كميته هاي تكريم ارباب رجوع فعالتر و پوياتر شوند تا در اين امر شاهد اعلام نارضايتي شهروندان نباشيم و شايد نتوان گفت نارضايتي ها قطره ايدر دريا هستند اما ميتوان گفت اين نارضايتي ها وبا توجه به شرايط قطره اي در دريا چه بوده وارزيابي هايي صورت گرفته بيانگر آن است ، نيروها اينقدر فرسوده هستند كه توان آن را ندارند.
هاژه ـ با توجه به اینکه هزینه های زیادی برای احداث پارکینگ صورت گرفته، شاهد عدم استفاده ازآن و ترافیک در داخل بیمارستان هستیم و در بسیاری از موارد موجب راه بندان برای آمبولانس هم شده است آیا مشکلی باعث شده که از آن استفاده نمی شود؟
در بسياري از موارد و در صدا و سيما و ساير دستگاهها بارها خواستار اين بوده ايم كه مردم و شهروندان از پاركينگ استفاده كنند و با استفاده از صداو سيما و رسانه ها سعي در ايجاد وضعيتي هستيم كه شهروندان بتوانند ابتكار عمل را داشته باشند و به دليل اينكه نگهبانان قادر نيستند هميشه به طور مداوم از پارك وسائل نقليه جلوگيري كنند لذا مي طلبند كه شهروندان خودشان با نگهبانان همكاري نمايند. با توجه به اينكه جريمه كردن و تامين همچنين خواستاري به نيروي انتظامي نميتواند راه حلي هميشگي باشد. انتظار داریم فرهنگ سازی در این زمینه صورت گیرد.
هاژه ـ با توجه به اینکه شبکه بهداشت نظارت بر داروخانه ها را برعهده دارد اما در مواردی شاهد گران فروشی و فروش قرص های غیر مجاز هستیم، چه تدابیری در این زمینه در نظر گرفته شده؟
براي رسيدگي به اين موارد همواره از طريق بازرسي و بازديدهاي محسوس و نامحسوس سعيدر ريشه كني و جلوگيري چنين مواري هستيم ودر صورت مشاهده در مرحله اول تذكر و در صورت ادامه حتي ميتواند به تعطيلي داروخانه نيز منجر شود اما بايد به صورت سند و مدرك اين ادعا ثابت شود و صرفا با اشاره شفاهي نميتوان در رابطه با آن اقدام كرد ودر جديدترين اين بازديدها مقداري ازين قرصها كشف و ضبط شود. و در لين راستف هر چند ماه در جلساتي با داروسازها اين موارد گوشزد شده است وتنها راه جلوگيري از ان حذف اين دارو در سبد دارويي كشور است ودر رابطه با گران فروشي بايد گفت كه در صورت گزارش اين موارد پيگيري ميشود و شهروندان بايد اين موارد را حتما گزارش دهند.
هاژه ـ چه اقدام و یا اقداماتی برای احداث بيمارستان دوم و مشاركت بخش خصوصي صورت گرفته است؟
در راستاي تصيح ساختار فيزيكي بخش درمان (طرح تحول سلامت و روتين و براساس اعتبارات محلي موجود) تاسيسات بيمارستان را به ميزان ٧٠ تا ٨٠ را با صرف هزينه اي بالغ بر ٣٠٠ميليون تومان بازسازس شده كه به دليل اينكه بطن بيمارستان از چشمها بنهان مانده كه داراي طول عمر ٣٥ ساله بوده اند در رابطه با ايجاد بيمارستان دوم بايد گفت كه چه بيمارستان فعلي فرسوده باشد و يا فرسوده نباشد ، احداث بيمارستان دوم امري ضروري و غير قابل اجتناب اسا بدليل انكه ضريب اشتغال بالاي ٩٢٪واينكه مهاباد قطب جنوب استان ميباشد و مركزت روما بوده علي رغم تمام كسري و كمبودها وتنها مركز جراحي مغز مغز و اعصاب جنوب استان استو براساس نياز و براورد و نياز جمعيتي و سند چشم انداز ١٤٠٤ ، نياز به وجود بيمارستان ٥٢٠ تخت امري لازم بوده كه براي رسيدن به اين هدف ٢٧٠تخت ديگر لازم داريم كه خوشبختانه با پيگيريهاي لازم توانسته ايم اين خواسته عمومي مردم و مسئولين را ازطريق رئيس دانشگاه علوم پزشكي كه نماينده وزيراست منعكس نماييم و هرانچه در توان بوده اقدام كرده ايم و پيگيري هاي لازم از مسئوليتهاي آتي ساير مسئولين ( نماينده و فرماندارومسئولان رده بالا است و برآوردها و نیازها در طی طرحی توجیهی به وزارتخانه ارسال گردیده است و امیدوارو با پیگیریهای آن ها در آینده (هرچند که می تواند زمان گیر باشد) شاهد برطرف شدن این نیاز و خواسته باشیم. به عبارتی در استان در حال حاضر کمبود 1200 تخت اعلام شده که سهم بیشتر آن مربوط به شهر مهاباد با 250 تخت می باشد.
هاژه ـ چه تعداد آمبولانس و با در چه رده از امکانات در ناوگان حمل و نقل اورژانس مهاباد بکارگرفته می شوند؟ باتوجه به اینکه در مواردی شهروندان از عدم تجهیزات کافی اعم از وسایل احیای مریض گلایه مند هستند
شهر مهاباد مرکز برگزاری جلسات فوریت های پزشکی بوده و در حا حاضر 2 پایگاه در داخل شهر و 3 پایگاه در بیرون از شهر و هم اکنون این شهرستان مجهز به وجود 11 آمبولانس بوده که 10 آمبولانس از شرایط نسبتا خوبی برخوردارند و خوشبختانه سال گذشته توانستیم پاترول را از ناوگان حمل و نقل خارج کنیم، مگر در مواردی که تیاز به وسایلی ذر مناطق صعب العبور باشیم و از نظر کلاس بندی ها می توان آمبولانس ها را باتوجه به برخورداری از امکانات به 3 ردهA وB وC تقسیم کرده که در سطح استان تنها دو مورد در سطحA موجود بوده و بقیه در سایر کلاس ها قرار دارند و در مهاباد نیز به دلیل نبود بودجه لازم جهت تجهیز قیمت بالای تجهیزات فعلا توانسته ایم امکانات اولیه را تهیه کنیم
هاژه ـ برای رفع مشکلات پذیرش و ترخیص بیماران و تسریع در روند کار چه اقداماتی صورت گرفته؟با توجه به اینکه مواردی از نارضایتی شهروندان در خصوص پرداخت وجه نقد برای ترخیص و عدم دریافت وجه در هنگام قبض ویزیت گزارش شده است
در رابطه با نبود پول خرد برای صندوق باید به عرض برسانم که حق ویزیت ها را مرکز تعیین می نماید و بیمارستان هیچ گونه دخالتی در آن ندارد و به دلیل این که هزینه های بیمارستان به چند بخش تقسیم شده لذا باید نرم افزاری تهیه می گردید که کارایی تقسیم وجوه دریافتی و تقسیم آن را در چند بخش داشته باشد که در چند ماه آینده شاهد رفع این مشکل خواهیم بود.. هم چنین بعد از اعتراضات بیماران و مراجعین اقدام به ایجاد صندوق جداگانه ای در آزمایشگاه کرده ایم و در آینده نزدیک نیز می توانیم این مشکل را حل نماییم و در رابطه با معضل پذیرش بیمار تنها در مواردی که افراد در موارد قبلی هزینه صندوق را واریز ننموده اند از پذیرش امتناع نموده ایم آن هم به دلیل این که سیستم نمی تواند آن را شناسایی و ثبت نام نماید تا تسویه حساب قبلی ثبت نگردد.در بخش اورژانس از طریق پرستار تریاژ همواره مریض هایی که مشکل خاصی ندارند به درمانگاه لنتقال می دهیم
هاژه ـ نبود تخت کافی در اورژانس همواره از موارد گزارش شده هستند،چه اقداماتی در راستای ارتقای ظرفیت اورژانس صورت گرفته است؟
متاسفانه در حال حاضر اورژانس بیمارستان مهاباد غیراستاندارد بوده و برای رفع این مشکل نقشه جدید اورژانس به مساحت 1100 متر در نظر گرفته شده که به مساحت بیمارستان اضافه می گردد در عرض 1 سال ئ در حال حاضر با کمبود تخت تریاژ رو به رو مستقیم و 7 تخت به آن افزوده ایم و دو متخصص اورژانس را برای اولین بار در جنوب استان جذب کرده ایم که بعد از جذب آن ها تاثیر آن ها را مشاهده کرده ایم . متاسفانه در بسیاری از موارد بخصوص در روز 13بدر چهارشنبه سوری و... با سیل عظیم بیماران اورژانسی روبه رو میشویم که قادر به ارائه اقدامات مناسب با آن نیستیم و در بسیاری از موارد نزاع های دسته جمعی در خود اورژانس نیز ادامه می یابد و از طریق صدا و سیما و رسانه ها و ... سعی کرده ایم فرهنگ سازی کرده ایم که مراجعات غیر حضوری به درمانگاه منتقل شود تا فضای بیشتری در اورژانس در اختیار داشته باشیم.
هاژه ـ قلیان سراها از موضوعاتی بوده که همواره در چند ماه گذشته از خبرهای جنجالی در میان شهر و شهروندان بوده، شما به عنوان متولی سلامت در شهرستان مهاباد چه اقداماتی انجام داده اید؟
برای معضل قلیان و قلیان سراها همواره در طول سال و در طی جلسات متعدد این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است و بنده و همکاران به عنوان متولی سلامت ، تنها سلامت جامعه را اصل تغییرناپذیر می دانیم و همیشه و در هر شرایطی با وجود قلیان و قلیان سراها مخالفیم هرچند که دارای مسائل و جنبه های اشتغال و نبود شغل جایگزین مطرح باشد وای همواره در تقابل با این معضل 2 مسئله پیش روی ماست که آیا این معضل و مسئله کشوری است یا محلی؟ که اگر مسئله ای کشوری است باید در سطح کشور و بصورت هماهنگ اجرا شود، زیرا آثار مخرب قلیان تنها این نیست که با هر1 وعده مصرف برابر 20نخ سیگار می باشد بلکه ضمینه ساز بسیاری از انحرافات و حواشی و اتلاف وقت و پاتوق و تجمع های پر حاشیه و...خواهد بود و اگر این مسئله بصورت محلی است باید به وسیله فرهنگ سازی و حرکتهای خودجوش مانند سنندج، شهروندان بصورت خودجوش و داوطلبان نسبت به انهدام قلیان ها اقدام نمایند. لازم به ذکر است که هیچکدام از این قلیان سراها دارای مجوز نیستند و خواهشمندم از شهروندان و بخصوص جوانان از استعمال آن جدا خودداری نمایند و در رابطه با مجوز فعالیت در جلسات متعدد شورای مواد مخدر که متشکل از چندین اداره و سازمان است در درجه اول پلمپ آندسته از قلیان سراها در اولویت است که به مراکز آموزشی و پارکها نزدیک هستند و با جدیت در این مورد می توان در 3 ماه یا بیشتر شاهدجمع آوری این قلیان سراها باشیم.البته باید توجه داشت که بیش از 300نفر و خانوار در این مراکز مشغول بکار هستند و باید تمهیداتی در اینباره اجرا شود و نظر بنده به عنوان متولی سلامت در خصوص جمع آوری قلیان در این مکانها غیر قابل تغییر بوده و مخالف هستم.
هاژه ـ خرابی آسانسور و تعمیرات در فضای داخلی بیمارستان یکی از مواردی است که همواره مورد اعتراض بیماران و شهروندان بوده، آیا بازهم شاهد این تعمیرات خواهیم بود؟
با توجه به اینکه آسانسورهای این بیمارستان کاملا فرسوده و چند دهه از عمر آنها گذشته مجبور به بازسازی و تعمیر آنها هستیم و در این راستا 97میلیون تومان هزینه صرف بازسازی و راه اندازی مریض بر جدید شده که در چند هفته ی آینده مورد استفاده قرارمی گیرد و ایجاد سر و صدا نیز امری اجتناب ناپذیر است.
هاژه ـ آیا بیمارستان مهاباد دارای نمازخانه و کتابخانه می باشد و چه اقداماتی برای تجهیز آن به این امکانات صورت گرفته است؟
نمازخانه در طبقه پایین بیمارستان قرار دارد ولی بدلیل اینکه این بیمارستان جزو بیمارستانهای آموزشی نبوده و از نظر عمر بنا مربوط به چند دوره قبل می باشد کتابخانه جزو چارت اداری و فضای فیزیکی نمیباشد اما با پایان احداث درمانگاه جدید فضای کتابخانه بسیار مجهزی برای آن درنظر گرفته شده است.
هاژه ـ مراکز درمانی روستایی قزلقوپی و قم قلعه علی رغم قول تبدیل به شبانه روزی یا افزایش شیفت کاری همچنان با مشکل ارایه خمات روبه رو هستند آیا اقداماتی در این زیمنه صورت گرفته است؟
این مراکز بصورت شبانه روزی تعریف نشده اند و تمهیداتی اتخاذ گردیده(بیتوته) که پزشک بعد از پایان ساعات اداری در مرکز حضور داشته باشد و درصورت مراجعه مریض اورژانسی اقدام به معاینه و معالجه نماید و البته این راه حل با مقاومت برخی پزشکان بدلیل شرایط وضع موجود در روستاها مواجه بوده ولی در سایر مکانها مشکلی از این دست نداشته ایم و تنها در قزلقوپی و قم قلعه با این مشکل مواجه بوده ایم که سعی می شود در آینده ای نزدیک برطرف گردد.
هاژه ـ عدم تمرکز امکانات در بیمارستان و در یک مکان آیا به نفع شهروندان بوده و یا در صورت امکان عدم تمرکز می توان خدمات بهتری ارائه داد؟
در مهاباد این امر امکان پذیر نمی باشد زیرا در مواردی مراجعه کنندهگان به ائرژانس به تصویر برداری نیاز دارند و یا در مواردی مشابه به آزمایش فوری و...و قبلا نیز برای این دلایل بودکه پیشنهاد ساخت کلینیک تخصصی در فلکه مادر با مخالفت روبه رو شد و این عدم تمرکز تنها در صورتی امکانپذیر است استفاده و برخورداری از امکانات در سطح بالایی باشد. در بعضی موارد احتمال می رود بیماری با حمله قلبی و یا سکته مواجه باشد و بدلیل عدم آگاهی به آن محل مراجعه کند و بعد از تشخیص انتقال بیمار در زمان طلایی(15دقیقه برای انتقال حمله قلبی و سکته) امکانپذیر نخواهد بود ولی در صورتی که امکانات و تجهیزات بیمارستان کامل و بدون کمبود باشد می توان در سایر مناطق نیز تصویر برداری و آزماشگاهی ... احداث نمود.
هاژه ـ با توجه به گزارش های رسیده و اظهارات روستائیان عزیز، همواره از مشکل و معضل دفترچه بیمه روستائیان گلایه مند هستند، آیا مشکلی در رابطه با قبول این دفترچه از سوی پزشکان وجود دارد؟
معضل و مشکل اصلی در سیستم ارجاع مریض بوده و این امر بیشتر متوجه بیمار می باشد.لذا در ابتدای استفاده از این نوع دفترچه قید گردیده که مریض در ابتدا باید در مرکز بهداشت روستا به پزشک عمومی ارجاع داده شود و در صورت عدم درمان از سوی پزشک عمومی به پزشک متخصص ارجاع داده می شود و مراجعه کننده باید این مسیر را طی نماید و درصورت عدم ارجاع و طی مسیر کلیه هزینه ها بصورت آزاد می باشد و در بیشتر موارد مریض بدون رعایت ارجاع مستقیما به پزشک متخصص مراجعه می کند و سیستم ارجاع را رعایت نمی کند هرچند که این روند خسته کننده مربوط به بوروکراسی سیستمی بوده و به مدیریت مرکز مربوط بوده نه مدیریت شبکه بهداشت و درمان و خواهشمندم که مراجعه کنندگان دارای دفترچه بیمه روستایی سیستم ارجاع را حتما رعایت فرمایند.
هاژه ـ چه اقداماتی در رابطه با توسعه بخش قلب و عروق در بیماستان مهاباد صورت گرفته و چه اقداماتی برای ایجاد بخش سوختگی انجام گرفته؟
متاسفانه باید گفت که بیمارستان مهاباد فاقد بخش سوختگی بوده و مراجعه کنندگان دارای سوختگی بیش از30% و یا دارای شرایط خاص سنی باشند به مرکز استان اعزام می شوند ودر حال حاضر نیز با کمبود شدید فضا برای توسعه و عدم امکانات روبه رو هستیم و در رابطه با بخش قلب نیز CCU این بیمارستان دارای 8 تخت بوده و امسال در بخشICU تعداد 5 تخت افزایش داشته ایم و در NICU نیز 2 تخت افزایش داشته ایم و بخشPICU نیز به زودی راه اندازی می شود که بیماران را بعد ازICU به آن منتقل می کنیم.
هاژه ـ سخن آخر:
ضمن تشکر و قدردانی از پرسنل زحمت کش بیمارستان و بخش سلامت در شهرستان، خواهشمندم از شهروندان در مواقعی که با رفتاری مواجه می شوند که ناراحتشان می کند، کمی بیشتر اطلاعات بدست بیاورند و از روی آگاهی کامل قضاوت کنند، زیرا در بسیاری از موارد فشار زیاد و حجم زیاد مشکلات پرسنل محدود و خسته بیمارستان را خسته تر می کند و طبق استانداردها این تعداد پرسنل واقعا نمی تواند جوابگوی خیل عظیم بیماران باشد و مشکلات بخش جراحی و زایمان و اورژانس را نیز به آن بیفزاید و قضاوت کنید که پرسنل را تا چه حد می تواند خسته و فرسوده کند. از شهروندان و مردم عزیز سایر شهرها که به این مرکز مراجعه می کنند خواهشمندم که ساعات مقرر شده برای ملاقات را رعایت کنند و در ساعات دیگر به بیمارستان جهت ملاقات مراجعه نفرمایند. برنامه های شبکه بهداشت با توجه به اولویت، در این شهرستان شامل توسعه بخش اورژانس، آمبولانس، لاپراسکوب، ماموگرافی، زنان و زایمان و ساخت 2 خانه بهداشت می باشد و امیدواریم با تکمیل این پروژه ها بتوانیم رضایت همه ی شهروندان و مراجعین را بدست بیاوریم.