آنفلوانزا توسط ویروسی کوچک با قدرت انتشار بالا معمولاً در فصول سرد سال افراد زیادی را درگیر خودش میکند؛ کمردرد و استخوان درد شدید نیز از جمله علائم شایع آنفلوانزا هستند که گاهاً باعث نگرانی افراد میشوند. این دردها معمولاً ناشی از واکنش طبیعی بدن به ویروس، التهاب عضلات و فشار ناشی از سرفه و استراحت طولانیمدت رخ میدهد؛ در حالی که اغلب این علائم موقتی و قابل مدیریت هستند، اما شناخت علل و روشهای کاهش درد میتواند روند بهبودی را تسریع کند. در ادامه، به بررسی دلایل کمردرد و درد استخوان در زمان آنفلوانزا، روشهای درمان خانگی و زمان مراجعه به پزشک میپردازیم.
علت کمردرد و استخوان درد هنگام آنفلوانزا چیست؟
استخوان درد و کمر درد بعد از آنفلوانزا معمولاً به دلیل التهاب عضلات (میالژی یا میوزیت ویروسی)، کمآبی بدن و فشار ناشی از سرفه یا عطسه مکرر ایجاد میشود. این درد اغلب موقتی بوده و خطرناک نیست و طی چند روز تا یک هفته با استراحت و مراقبت مناسب برطرف میگردد.
پس از ابتلا به ویروس آنفلوانزا، سیستم ایمنی بدن برای مقابله با ویروس فعال میشود؛ در نتیجه، مواد شیمیایی التهابی (سیتوکین) آزاد میگردند. این مواد در کنار تب و کاهش آب بدن باعث درد و گرفتگی عضلات میشوند. به همین دلیل است که فرد حتی پس از کاهش تب، ممکن است هنوز دچار درد عضلات پشت و کمر باشد.
در برخی موارد، ویروس آنفلوانزا مستقیماً بر عضلات اسکلتی تأثیر میگذارد و موجب نوعی التهاب به نام میوزیت ویروسی میشود. در این حالت، فیبرهای عضلانی دچار التهاب موضعی شده و بیمار احساس درد، سنگینی یا ضعف در پاها و ناحیه پایین کمر میکند.
از سوی دیگر، در طول دوران بیماری معمولاً فرد مدت طولانی در تخت میماند؛ به همین دلیل تحرک کمتری دارد و ممکن است هنگام سرفه یا عطسه فشار زیادی بر ستون فقرات و عضلات شکم و کمر خود وارد کند. این وضعیت باعث کشیدگی عضلانی یا تشدید دردهای قبلی در ناحیه کمر میشود.
عوامل زیر نیز میتوانند احتمال بروز یا شدت کمردرد ناشی از آنفلوانزا را افزایش دهند:
- کمآبی بدن به علت تب و تعریق زیاد
- ضعف عضلات مرکزی (شکم و کمر) در اثر استراحت طولانی
- بالا بودن دمای بدن که باعث گرفتگی و سفتی عضلات میشود
- استفاده بیش از حد از داروهای ضدالتهاب بدون نوشیدن مایعات کافی
- ابتلای همزمان به عفونتهای دیگر مانند عفونت کلیه یا ذاتالریه
در مجموع، کمردرد و استخوان درد ناشی از آنفلوانزا معمولاً منشأ عضلانی دارد و بهندرت نشانه بیماری خطرناک است. اما اگر درد شدید، مداوم یا همراه با علائمی مانند تب بالا، ادرار تیره یا ضعف پاها باشد، باید فوراً ارزیابی پزشکی انجام شود.
آیا کمر درد بعد از آنفلوانزا طبیعی است یا خطرناک؟
همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم، در بیشتر موارد، کمردرد بعد از آنفلوانزا طبیعی است و به دلیل التهاب عضلانی موقتی رخ میدهد. این درد معمولا در عرض ۳ تا ۷ روز بهبود پیدا میکند. اما اگر بیش از یک هفته طول بکشد، شدت آن زیاد شود، یا همراه با تب بالا، ضعف پاها یا ادرار تیره باشد، میتواند نشانه مشکلات جدیتری را به شما نشان دهد و نیاز به بررسی پزشکی دارد.
در دوران آنفلوانزا، بدن درگیر یک واکنش التهابی عمومی میشود و تقریباً همه عضلات از جمله عضلات پشت، گردن و کمر تحت تأثیر قرار میگیرند. به همین دلیل، احساس سنگینی، درد مبهم یا گرفتگی در ناحیه کمر در بسیاری از بیماران دیده میشود و معمولاً با کاهش تب و بازیابی انرژی بدن، این درد نیز از بین میرود.
در واقع، بدن در جریان مبارزه با ویروس، موادی مانند سیتوکینها را ترشح میکند که هم باعث افزایش دمای بدن و هم تحریک گیرندههای درد در عضلات میشوند. همین واکنش طبیعی است که فرد حتی پس از برطرف شدن تب هم هنوز احساس کوفتگی در عضلات و کمر میکند. با این حال، در برخی موارد کمر درد میتواند به عنوان هشدار باشد و نشان دهد که آنفلوانزا باعث عارضه دیگری شده است. مثلا:
- اگر درد بهصورت یکطرفه و همراه با سوزش ادرار باشد، ممکن است پیلونفریت (عفونت کلیه) مطرح باشد.
- اگر هنگام نفس عمیق یا سرفه، درد تشدید شود، احتمال درگیری پرده جنب یا پلوریت (التهاب لایه نازک اطراف حفره قفسه سینه و ریه ها) وجود دارد.
- اگر درد همراه با ضعف شدید عضلات یا ادرار تیره باشد، احتمال رابدومیولیز (تخریب عضلانی) باید بررسی شود.
درمان خانگی کمردرد بعد از آنفلوانزا
بهترین روش درمان، رفع عامل اصلی کمردرد یا همان آنفلوانزا است. روشهای درمانی که برای بیماران در نظر گرفته میشود به شرح زیر هستند:
استراحت
هنگام بیماری، درون بدن فعالیتهای زیادی رخ میدهد تا عامل اصلی ایجاد بیماری از جمله ویروس یا باکتری را از بین ببرد. حال اگر بدن طی این مدت تحت فشارهای استرسی قرار گیرد باعث کند شدن روند بهبودی میشود. در نتیجه اگر استراحت نداشته باشید، التهاب ناشی از بیماری از بین نمیرود و تا مدتها کمردرد در سرماخوردگی را تجربه خواهید کرد.
آب کافی
هیدراته نگه داشتن بدن با مایعات در طول دوره بهبودی بسیاری ضروری است. بهطور کلی نوشیدن آب در هر شرایطی برای سلامت ستون فقرات اهمیت دارد. در صورتی که بدن کمبود آب داشته باشد، بهطور مستقیم بر ساختار دیسک ستون فقرات تاثیر میگذارد؛ و نوشیدن آب به رفع بیماری و همچنین کاهش التهاب کمک میکند. همچنین از نوشیدنیهایی که منجر به کم آبی بدن میشود مانند نوشیدنیهای شیرین و الکل بپرهیزید.
مُسکن
اگر درد برای شما غیر قابل تحمل شده است میتوانید با مشورت پزشک از داروهای مسکن بدون نسخه مصرف کنید.
غذاهای موثر در کاهش التهاب
مصرف انواع خاصی از غذاهای ضد التهابی مانند سبزیجات، گوجه فرنگی و ماهی چرب میتواند اثرات ضد التهابی داشته باشد.
گرم کردن عضلات با کمپرس گرم یا دوش آب گرم
استفاده از کمپرس گرم یا دوش آب گرم به شل شدن عضلات و همچنین کاهش درد بدن کمک میکند. اگر تب دارید بهتر است آب ولرم باشد تا منجر به افزایش دمای بدن نشود. اگر تب شدیدی ندارید میتوانید از پدهای گرمکننده یا کمپرس گرم در ناحیهای کمر که احساس درد میکنید بهره ببرید.
منبع: روزیاتو