به منظور مستندنگاری و تکمیل پرونده ثبت ملی قلعه تاریخی صارم‌بگ مهاباد، اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان مهاباد با همکاری جمعی از میراث‌دوستان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به حفظ و صیانت از آثار تاریخی، اقدام به بازدید میدانی و مستندسازی این بنای ارزشمند کرد.
در جریان این بازدید، اطلاعات تاریخی، معماری و فرهنگی مربوط به قلعه جمع‌آوری شد تا پس از بررسی‌های نهایی و تکمیل مستندات، پرونده ثبت ملی این اثر به شورای ثبت آثار تاریخی کشور ارسال شود.
قلعه صارم‌بگ که یادگاری از دوران صفویه به شمار می‌رود، یکی از شاخص‌ترین بناهای تاریخی منطقه بوده و از نظر معماری سنتی، مصالح به‌کاررفته و نقش اجتماعی در تاریخ مهاباد، دارای اهمیت فراوان است.
این قلعه در غرب مهاباد و در قله‌ای به همین نام در نزدیکی روستای لاچین واقع شده است، حدوداً ۷ هکتار وسعت دارد.
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد، آخرین باری که بنا متروکه شده به شدت آسیب دیده قطعاً نیاز به مرمت‌هایی دارد که امیدواریم در سنوات آینده پس از ثبت این اثر اعتباراتی برای اندر نظر گرفته شود بدون شک ثبت این اثر این قلعه مهم را نه تنها جزو آثار تحت حفاظت میراث فرهنگی قرار خواهد داد بلکه از لحاظ حمایت‌های قانونی برخوردار خواهد بود و مچنین می‌توان برای تعمیر و مرمت آن اعتباراتی درخواست و تخصیص داد.
صارم‌بیگ مکری در دوران سلطنت شاه اسماعیل صفوی (اوایل قرن دهم هجری قمری) بر مسند فرمانروایی منطقه مکری نشست. در همین دوران، شاه اسماعیل به منظور تسلط بر نواحی مکری و پایان دادن به اقتدار امیران محلی این منطقه، چندین بار در فاصله‌ی حدود سال‌های ۹۰۹ تا ۹۱۲ هجری قمری لشکرکشی‌هایی به این منطقه انجام داد.