بیکاری جوانان مهاباد امروز فقط یک مشکل اقتصادی نیست، بلکه تهدیدی جدی برای آینده اجتماعی، فرهنگی و حتی امنیتی شهر است. طبق داده‌های مرکز آمار ایران (۱۴۰۲) نرخ بیکاری جوانان ۱۸ تا ۳۵ سال در استان آذربایجان غربی حدود ۲۵ درصد برآورد شده که در مهاباد به دلیل تمرکز جمعیت جوان، این عدد می‌تواند حتی به ۳۰ درصد برسد. این یعنی از هر سه جوان، یک نفر شغل پایدار ندارد.
راه‌حل این بحران، تنها با همکاری واقعی بین مردم، کارآفرینان، و مسئولین شهری و استانی امکان‌پذیر است.
⸻
وظایف مردم و جوانان
1. کسب مهارت‌های تخصصی و کاربردی
• آمارها نشان می‌دهد بیش از ۵۵ درصد بیکاران جوان فاقد مهارت فنی متناسب با بازار کار هستند. حضور فعال در دوره‌های فنی‌وحرفه‌ای، آموزش‌های آنلاین و مهارت‌های نو (IT، انرژی‌های تجدیدپذیر، گردشگری، صنایع‌دستی) می‌تواند شانس اشتغال را چند برابر کند.
2. ایجاد و توسعه کسب‌وکارهای کوچک و استارتاپ‌ها
• تجربه شهرهای مشابه نشان داده که هر کسب‌وکار کوچک می‌تواند به‌طور متوسط برای ۳ تا ۷ نفر اشتغال ایجاد کند.
3. شبکه‌سازی و همکاری گروهی
• تشکیل تعاونی‌های جوانان در بخش کشاورزی، گردشگری و خدمات، بهره‌وری را تا ۴۰ درصد افزایش می‌دهد.
4. نگاه مثبت به کارهای غیرسنتی
• بیش از ۶۰ درصد مشاغل جدید در دنیا در حوزه‌هایی شکل گرفته که ۱۰ سال پیش وجود نداشتند.
5. فرهنگ حمایت از تولید داخلی
• خرید و تبلیغ محصولات محلی، تقاضای بازار را بالا می‌برد و گردش مالی را در شهر حفظ می‌کند.
وظایف مسئولین شهری و استانی
1. ایجاد زیرساخت‌های سرمایه‌گذاری
• آمار بانک جهانی نشان می‌دهد وجود اینترنت پرسرعت و زمین صنعتی آماده، نرخ ایجاد کسب‌وکار جدید را تا ۲۵ درصد افزایش می‌دهد.
2. جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی
• مهاباد با داشتن بیش از ۲۵۰ هزار هکتار زمین کشاورزی و موقعیت ترانزیتی، ظرفیت بالایی برای صنایع غذایی و بسته‌بندی دارد.
3. برنامه‌ریزی برای توسعه گردشگری
• طبق گزارش سازمان میراث فرهنگی، هر ۱۰۰۰ گردشگر ورودی به یک شهر می‌تواند به ایجاد ۸ شغل مستقیم و ۱۵ شغل غیرمستقیم منجر شود.
4. ایجاد مراکز نوآوری و شتاب‌دهنده‌ها
• تجربه تبریز و سنندج نشان داده ایجاد یک مرکز نوآوری، سالانه بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ شغل تخصصی ایجاد می‌کند.
5. اصلاح نظام آموزشی محلی
• هماهنگی رشته‌های دانشگاهی با نیاز واقعی بازار، نرخ اشتغال فارغ‌التحصیلان را تا ۲۰ درصد بالا می‌برد.
بیکاری جوانان در مهاباد را نمی‌توان با یک پروژه یا یک سال تلاش حل کرد؛ این مسیر نیازمند عزم مشترک، سرمایه‌گذاری مستمر و اعتماد متقابل بین مردم و مسئولین است. اگر امروز با هم گام برداریم، می‌توانیم مهاباد را از شهری مهاجرفرست، به شهری فرصت‌ساز و پیشرو تبدیل کنیم.