هاژه_ سازمان ملل، از سال ۱۹۹۲ یک روز بین المللی، تحت عنوان روز جهانی معلولان تعيين کرد. هدف از تعيين چنین روزی، درک و پذیرش افراد دارای معلولیت، افزایش اگاهی عمومی و تجلیل از دستاوردها و مشارکت های معلولان بود.
اگرچه روز جهانی معلولین با هدف درک و پذیرش افراد دارای معلولیت، افزایش اگاهی عمومی و رسیدن به مطالبات این افراد نامگذاری شده اما هرسال زخم کهنه سر باز می‌کند و این معلولان هستند که دردها و مشکلات عدیده خود را هرساله تکرار می‌کنند.
قانون حمایت از معلولین در ایران در سال 1386 تدوین گردیده اما ویرایش نهایی آن در سال 1397 در مجلس شورای اسلامی تصویب و به ادارات ابلاغ شده است. با اجرای این قانون بسیاری از مشکلاتی که جامعه معلولین با آن روبرو هستند رفع خواهد شد مشروط به اینکه مدیران نیز در اجرای آن همکاری نمایند.
برخلاف تصورات، جامعه معلولان تنها متشکل از افرادی نیست که از ویلچر استفاده می‌کنند، بلکه، ناشنوایان، نابینایان، کم‌توانان ذهنی و حتی افراد کم‌توان را هم شامل می‌شود، با این اوصاف، تا این لحظه اقداماتی برای کاهش مشکلات معلولان در سطح کشور صورت گرفته اما این اقدام در شهرستان‌ها کم رنگ‌تر است.
بسیاری از معلولان در شهرستان مهاباد با مشکلات کلانی ازجمله، هزینه‌بر بودن مخارج زندگی بهمراه هزینه‌های بالای درمان، مسکن، اشتغال، رفاه و ... دست و پنجه گرم می‌کنند.
افزایش تورم لجام گسیخته در زندگی هزینه‌های درمانی و پزشکی را هم شامل می‌شود و معلولان این شهرستان جدا از چالش تورم خدمات پزشکی و درمانی، حتی برای دسترسی به اماکن پزشکی و درمانی نیز با مشکلاتی روبرو هستند.
قانون اشتغال معلولان در همچنان کج‌دار و مریز درحال اجرا است، درحالیکه معلولان زیادی در این شهرستان با گذر سن فرصت رقابت در آزمون و چه بسا اشتغال را از دست می‌دهند. در بطن جامعه نیز از اشتغال معلولان آنگونه که شایسته است استقبال نمی‌شود، چراکه کارفرمایان خواهان بکارگیری افراد با بیشترین کارایی و کمترین هزینه بدون انجام استانداردسازی محیط کار هستند.
اگرچه معلولیت محدودیت نیست و ظهور نخبه‌هایی علمی و ورزشی و فرهنگی در این شهرستان گواهی بر این موضوع است که آنها می‌توانند در بسیاری از مواقع از سایر افراد خلاق‌تر و کارآمدتر هم باشند، اما تا این لحظه افکار عمومی جامعه شهرستان به این اقناع نرسیده است.
موضوع مسکن معلولان چه در سطح کلان و چه در سطح شهرستانی به یک چالش عمده برای معلولان تبدیل شده به نحوی که مسکن ژینو به عنوان یکی از امیدهای معلولان مهاباد برای ایجاد سرپناه سالهاست با مشکلاتی عدیده روبروست و تاکنون رفع نشده است.
درحالیکه قرار بود دولت با نگاه ویژه به معلولان، وضعیت مسکن معلولان را سرسامان ببخشد، تعداد زیادی از معلولان و افراد تحت پوشش بهزیستی که در طرح مسکن ملی مشارکت داشته‌اند علی رغم واریز وجه اولیه همچنان در بلاتکلیفی بسر می‌برند.
هرساله نمایشگاه توانمندی‌های معلولان در سایه بی توجهی دستگاه‌های دولتی شهرستان برگزار می‌گردد. از چند سال قبل قرار بود که برخی ادارات و یا بانک‌ها حداقل سالی یکبار برخی آثار معلولان شهرستان را خریداری نمایند تا ضمن حمایت از این قشر، حمایت از آثار هنری معلولان شهرستان به یک رویه مبارک تبدیل شود.
در زمینه مبلمان شهری و برخورداری معلولان از سرانه‌های ورزشی، پارک و آموزشی نیز اگرچه تلاش‌هایی صورت گرفته اما کافی نیست و نیازمند توجه و نگاه ویژه‌ای است تا معلولان شهرستان ضمن دسترسی به زیرساخت‌های ورزشی که یکی از ملزومات و نیازهای حیاتی سلامت هر معلولی است، در امور روزمره نیز با مشکل خاصی روبرو نشوند.
وضعیت مراکز نگهداری معلولان، نهادها و سازمان‌های مرتبط با معلولان در شهرستان مهاباد نیز مطلوب نیست و هر از گاهی دست به دامان رسانه‌ها، شهروندان و خیرین می‌شوند تا بخشی از هزینه‌ها روزمره و ملزمات ضروری را تأمین نمایند.
در پایان باید گفت که اگرچه همه به این جمله که معلولیت محدودیت نیست ایمان دارند، اما موضوع و مشکلات معلولان باید با نگاه ویژه‌ای بررسی گردد. معلولان شهرستان برای شکوفایی و رشد نیازمند برخورداری از امکانات و زیرساخت‌ها عادلانه برای رقابت با افراد دیگر در جامعه هستند و تا آن روز که این مهم تحقق یابد، نیازمند حمایت بیشتری هستند.