سرگیجه (vertigo) یکی از معضلات شایع پزشکی است که در بسیاری از موارد دلیل مشخصی ندارد. اما وقتی فردی از این عارضه شکایت می‌کند، پزشکان اولین علت سرگیجه شدید را ناشی از مشکلی در گوش داخلی حدس می‌زنند.
سرگیجه یک اصطلاح عمومی و بیانگر مجموعه است که شامل علائم مختلفی است که احساس انسان از فضای اطراف خود را مختل می کند.
سرگیجه دومین شکایت شایع در مراجعات اورژانس سرپایی است و 25درصد از مراجعه کنندگان سرپایی مغز و اعصاب و 13درصد از مشاوره‌های مغز و اعصاب بخش اورژانس را تشکیل می دهد.
در حالیکه سرگیجه احساس بسیار بدی را ایجاد می کند که فرد را وادار می کند به بدترین بیماری ها فکر کند اما همه انواع سرگیجه ها خطرناک نیستند. در ادامه ما به توضیح انواع سرگیجه‌های خطرناک می‌پردازیم.
سرگیجه را می‌توان به روش‌های زیر توصیف کرد:
پیش سنکوب: احساس سبکی سر
احساس سبکی سر احساسی است که در صورت بلند شدن سریع، ممکن است تجربه کنید. در بعضی موارد، ممکن است رنگ پریده شوید، احساس خنک شدن کنید یا حتی غش کنید (که به آن سنکوپ گفته می‌شود).
احساس سبکی سر در نتیجه محدودیت خون به مغز اتفاق می‌افتد. علت آن ممکن است مواردی مانند نخوردن آب کافی یا جدی بودن بیماری قلبی باشد.
عدم تعادل: نداشتن احساس تعادل
عدم تعادل، احساس عدم توانایی حفظ تعادل است که فرد اغلب به یک طرف دیگر انحراف دارد. اگر به طور ناگهانی ظاهر شود، ممکن است علت آن عارضه‌ای مانند عفونت گوش یا به همان اندازه جدی مانند یک بیماری عصبی باشد.
اگر علائم به آهستگی پیشرفت کند، ممکن است نتیجه یک اختلال حرکتی دژنراتیو مانند بیماری پارکینسون یا عفونت سیستمیک (تمام بدن) باشد که بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد.
سرگیجه ورتیگو: چرخش سر
در سرگیجه ورتیگو، چرخش سریع و متوقف شدن ناگهانی احساس می‌شود. سرگیجه ورتیگو می‌تواند به دلیل مشکلی در گوش داخلی، در نتیجه سرگیجه‌ی محیطی ایجاد شود. هنگامی که در سرگیجه به علت مشکلی در ساقه مغز ایجاد شود (که تعادل را تنظیم می‌کند) به آن ورتیگو یا سرگیجه مرکزی گفته می‌شود.
علل می‌تواند شامل سموم، اختلالات متابولیکی (مانند نارسایی کلیه)، مولتیپل اسکلروزیس و سکته مغزی باشد. دوبینی، گزگز، بی حسی، ضعف، افتادگی صورت یا مشکل در بلع نیز ممکن است با سرگیجه همراه باشد.
سرگیجه غیر قابل توضیح
در این شرایط، معمولاً اصطلاح سرگیجه برای توصیف علائمی مانند خستگی یا گیجی استفاده می‌شود. این ممکن است شامل احساسی “خارج از بدن” باشد که پس از شروع مصرف یک داروی جدید تجربه می‌شود. در برخی موارد، این احساس دارای ماهیت روانپزشکی است. هر ساله حدود 8 میلیون نفر به دلیل سرگیجه غیر قابل توضیح به پزشک خود مراجعه می‌کنند.
سرگیجه‌های خطرناک به عنوان علائم بیماری
در بیشتر موارد، علت سرگیجه ساده خواهد بود و به درمان نیاز نداری و یا با چندین روش ساده درمان می‌شود. در مواقع دیگر، سرگیجه می‌تواند به عنوان یک علائم هشدار دهنده اولیه برای یک بیماری یا تهدید کننده زندگی باشد. موارد زیر از جدی‌ترین شرایط مرتبط با سرگیجه‌های خطرناک است.
نارسایی مهره‌ای
نارسایی مهره‌ای اصطلاحی است که برای کاهش جریان خون در ساقه مغز استفاده می‌شود. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، فرد ممکن است علائم سرگیجه مرکزی را تجربه کند که فراتر از سبکی سر است.
اگر برای مدت کوتاهی خون‌رسانی کاهش یابد، می‌تواند باعث حمله ایسکمیک گذرا شود (که بعضاً به آن “مینی سکته مغزی” گفته می‌شود). اگر محدودیت طولانی‌تر باشد، می‌تواند منجر به سکته مغزی و آسیب دائمی مغز شود.
عفونت
علاوه بر این، عفونت‌ها همچنین ممکن است منجر به سرگیجه یا گیجی‌های خطرناک شوند. یکی از علل شایع این عفونت‌ها، لابیرنتیت ویروسی است که باعث التهاب در گوش داخلی می‌شود.
علاوه بر این، عفونت‌های جدی‌تر نیز می‌توانند سرگیجه را ایجاد کنند. به عنوان مثال، کریپتوکوکوس یک نوع عفونت قارچی است که اغلب در افراد مبتلا به HIV پیشرفته دیده می‌شود. همچنین، باکتری‌های قابل انتقال مانند سل یا لیستریا نیز می‌توانند روی ساقه مغز تأثیر بگذارند. ویروس‌هایی مانند هرپس زوستر نیز می‌توانند با حمله به اعصاب صورت نزدیکترین گوش، سرگیجه را ایجاد کنند.
بیماری قلبی
بیماری قلبی به دلیل عدم خون‌رسانی کافی به مغز، اغلب با سرگیجه‌های خطرناک همراه است. پیشرفت بیماریهای قلبی عروقی توانایی قلب را در پمپاژ خون به طور موثر در برابر نیروی جاذبه کاهش می‌دهد. به همین دلیل بلند شدن سریع می‌تواند باعث ایجاد سرگیجه در برخی افراد شود.
آریتمی‌های قلبی (ضربان‌های نامنظم قلب) اغلب می‌توانند همان کار را انجام دهند.
تومورهای غدد درون ریز
تومورهای غدد درون ریز نادر هستند اما به عنوان ترشح هورمون‌هایی شناخته می‌شوند که می توانند احساس سرگیجه در شما ایجاد کنند. نوعی از آنها، فئوکروموسیتوما، هورمون‌هایی ترشح می‌کند که فشار خون را افزایش می‌دهند و ممکن است باعث سرگیجه‌های بدون توضیح شوند.
مثال دیگر انسولینوما، توموری است که همان هورمونی را که افراد دیابتی برای تنظیم قند خون استفاده می‌کنند ترشح می‌کند. در صورت آزاد شدن بیش از حد، قند خون فرد می‌تواند به قدری پایین بیاید که باعث سرگیجه، ضعف و گمراهی شود.
سندرم گیلن باره
سندرم گیلن باره یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سستم عصبی محیط حمله می‌کند. معمولاً این بیماری در اثر عفونت حاد باکتریایی یا ویروسی رخ می‌دهد. علائم اغلب با ضعف و سوزن سوزن شدن در پاها شروع می‌شود و به تدریج به قسمت بالاتنه‌ی بدن گسترش می‌یابد. در برخی موارد، فلج نیز می‌تواند رخ دهد.
انسفالوپاتی ورنیکه
انسفالوپاتی ورنیکه (WE) در اثر کمبود تیامین (ویتامین B1) ایجاد می‌شود. افراد مبتلا به انسفالوپاتی ورنیکه در حرکت چشم و همچنین حفظ ثبات هنگام راه رفتن دچار مشکل می‌شوند.
علاوه بر این، آنها دچار مشکلات حافظه‌ای می‌شوند که ممکن است برگشت ناپذیر باشد مگر اینکه در اولین فرصت به آنها ویتامین داده شود. اگر کمبود تیامین به موقع درمان شود، بیشتر علائم به سرعت بهبود می‌یابند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
به طور کلی، در صورت بروز سرگیجه مکرر، ناگهانی، شدید یا طولانی مدت و غیر قابل توضیح به پزشک مراجعه کنید.
در صورت بروز سرگیجه شدید یا سرگیجه همراه با هر یک از موارد زیر، از مراقبت‌های پزشکی فوری استفاده کنید:
سردرد ناگهانی و شدید
درد قفسه سینه
مشکل در تنفس
بی حسی یا فلج دست و پا
غش کردن
دید دوتایی یا دوبینی
ضربان قلب سریع یا نامنظم
گیجی یا کلام نامرتب
لکنت یا مشکل در راه رفتن
استفراغ مداوم
تشنج
تغییر ناگهانی در شنوایی
بی حسی یا ضعف صورت
چه عواملی ممکن است خطر ابتلا به سرگیجه‌های خطرناک را افزایش دهد؟
برخی از عوامل خطر ممکن است شانس شما را افزایش دهند. این شامل:
سنین بالای 50 سال
جنسیت زن
آسیب دیدن از ناحیه سر
مصرف برخی داروها به ویژه داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد روان پریشی
داشتن هر بیماری پزشکی که بر تعادل یا گوش شما تأثیر بگذارد
تجربه قبلی سرگیجه
داشتن یک عضو خانواده که سرگیجه داشته باشد
داشتن عفونت گوش داخلی
سطح بالایی از استرس
نوشیدن الکل
هنگام سرگیجه چه باید کرد؟
اگر سرگیجه یا سبکی سر دارید، ممکن است توصیه‌های زیر مفید باشد:
تا حد امکان استراحت کنید.
موقعیت‌ها را به آرامی تغییر دهید به ویژه هنگامی که پس از دراز کشیدن از سر جای خود بلند می‌شوید. قبل از بلند شدن، سعی کنید چند دقیقه بنشینید.
از حرکات سریع و ناگهانی سر مانند نگاه سریع به بالا یا اطراف خود، خودداری کنید.
سعی کنید از بالا رفتن یا پایین آمدن از سطح زمین خودداری کنید زیرا در صورت سرگیجه در حالیکه روی پله هستید ممکن است زمین بخورید و به خود آسیب بزنید. اگر مجبور به استفاده از پله هستید، اگر نرده‌ای وجود دارد، نرده را نگه دارید.
از رانندگی یا کار با تجهیزات یا ماشین آلات خطرناک در حالی که احساس سرگیجه می‌کنید خودداری کنید زیرا این امر می‌تواند برای خود و دیگران خطرناک باشد.
اگر احساس ضعف کردید، صاف دراز بکشید. این اجازه می‌دهد تا خون به سرعت به مغز شما برسد.
عوامل ایجاد سرگیجه کدامند؟
علت سرگیجه و عدم تعادل موارد مختلفی است. سیستم تعادل به کمک سه ارگان گوش ها ،چشم ها و حس عمقی با ارسال سیگنالهای تعادلی به مغز تعادل بدن را حفظ می کنند. جالب است بدانید ارگان های تعادلی در گوش نقش بسیار مهمی در حفظ تعادل دارند و اکثر سرگیجه ها ناشی از بیماری های گوش داخلی هستند.
سرگیجه مرکزی و سرگیجه محیطی
تعداد کمی از سرگیجه ها ممکن است ناشی از عدم توانایی سیستم های سنترال ( مغزی ) به دلیل بیماری ها در حفظ تعادل باشند که این سرگیجه ها جزو دسته سرگیجه های خطرناک هستند.به این سرگیجه ها سرگیجه های مرکزی گفته می شود که معمولا نشان دهنده وجود بیماری های جدی مانند سکته، تومور مغزی و M.S است.
علائم سرگیجه های مرکزی معمولا کم کم بروز پیدا می کنند و اصولا ملایم ولی پایدار هستند و شامل عدم توانایی حفظ هماهنگی بین دست و پا و عدم ثبات در راه رفتن است.
در مقابل اصطلاح سرگیجه مرکزی ، سرگیجه محیطی قرار دارد که منظور از آن وجود اختلال در سیستم های حفظ کننده تعادل در بخش غیر مرکزی (غیر مغزی) مانند گوش ها ، چشم ها و سیستم عمقی است.
در حالی که دلایل محیطی سرگیجه (به عنوان مثال، سرگیجه خوش خیم وضعیتی حمله ای، نوریت وستیبولار) شایع تر از سرگیجه های ناشی از سیستم مرکزی می باشند، اغلب بیمارانی که از سرگیجه شکایت دارند ابتدا به متخصص مغز و اعصاب مراجعه می کنند.
با توجه سرگیجه های ناشی از بیماری های مغز و اعصاب سرگیجه های خطرناک هستند که می بایست به سرعت مورد بررسی قرار گیرند.
سرگیجه‌های خطرناک کدامند؟
سرگیجه‌های خطرناک که به سرگیجه های مرکزی نیز معروف هستند، معمولا ناشی از وجود مشکلی در مغز، معمولا ساقه مغز و یا مخچه هستند.
در ادامه توضیح می دهیم که چه بیماریهای مغز و اعصابی باعث ایجاد سرگیجه می‌شوند:
بیماری های عروق خونی
داروهای خاص مانند ضد تشنج ها، آسپرین و الکل
M.S
صرع (در موارد نادر)
سکته
تومورها (تومورهای سرطانی یا غیر سرطانی)
میگرن دهلیزی
علائم سرگیجه‌های خطرناک
سرگیجه‌های ناشی از بیماریهای خطرناک علائمی دارند که با سرگیجه‌های گوشی و سایر سرگیجه های غیرخطرناک متفاوت هستند.
در حالت کلی سرگیجه مرکزی که سرگیجه های خطرناک هستند، همراه با علائم عصبی دیگری رخ می دهند که در اصطلاح با 5D توصیف می‌شوند.
Dizziness ورتیگو
Diplopia دوبینی
Dysarthria ناتوانی در تلفظ
Dysphagia مشکل در بلع
Dysmetria اختلال در کنترل حرکتی دریچه‌های مخچه‌ای
سایر علائم شامل مشکلات حسی و حرکتی در اندام‌های بدن و از دست دادن هوشیاری نیز نشانه‌هایی هستند که ممکن است نشان دهنده وجود علت مرکزی برای سرگیجه باشند.در صورتی که گیجی منگی جدید و شدید و یا سرگیجه چرخشی با علائم زیر را تجربه کردید جزو دسته سرگیجه‌های خطرناک طبقه بندی می‌شوند که باید هرچه سریع‌تر به اورژانس مراجعه کنید.
سردرد شدید و ناگهانی
درد قفسه سینه
مشکل در نفس کشیدن
بی حسی یا فلج دست و پا
غش
دید دوتایی
افزایش ضربان قلب یا ضربان قلب نامنظم
گفتار گنگ و نامفهوم
تلوتلو خردن یا مشکل در راه رفتن
استفراغ مداوم
صرع
تغییر ناگهانی در شنوایی
بی حسی یا ضعف صورت
سرگیجه‌های خطرناک نشان دهنده کدام بیماری ها هستند؟
در ادامه توضیحات کاملی در مورد اینکه سرگیجه ها ی خطرناک نشاندهنده وجود چه بیماری هایی ممکن است باشند آورده شده است.
سرگیجه می‌تواند به علت سکته مغزی باشد
یک نوع از سرگیجه های خطرناک سرگیجه ناشی از سکته مغزی است. در واقع در این حالت سرگیجه نشاندهنده رخداد سکته مغزی در فرد است که باید بلافاصله به اورژانس مراجعه کند.
اگر علائم سرگیجه و عدم تعادل که شامل یک حالت حاد مبهم سرگیجه به طور معمول سرگیجه یا عدم تعادل قابل توجه همراه با حالت تهوع، استفراغ، بی ثباتی راه رفتن، حرکات پرشی چشم و عدم تحمل حرکت سر که به طور معمول حداقل 24 ساعت ادامه دارد با سایر علائم مرکزی (به عنوان مثال، فلج ، فلج حرکتی چشم) همراه باشد، می تواند نشان دهنده سکته مغزی باشد.
درست است که دلایل محیطی (به عنوان مثال، نوریت دهلیزی) در ایجاد سرگیجه های حاد شیوع بیشتری دارد،اما علل مرکزی نیز کم نیستند و در صورتی که تشخیص داده نشوند بسیار خطرناک هستند (به خصوص اگر ناشی از ایسکمی مهره ای-قائده ای باشد). از تقریباً 800،000 سکته مغزی سالانه در ایالات متحده ، 18درصد در حفره خلفی قرار دارند و تا 70درصد با سرگیجه همراهند.
از آنجا که متخصصین اورژانس معمولاً نمی‌توانند بیماران مبتلا به سرگیجه را به طور کامل ارزیابی کنند، مسئولیت تشخیص صحیح و درمان بیماران مبتلا به این علائم اغلب به متخصص مغز و اعصاب داده می شود. بنابراین برای متخصصان مغز و اعصاب مهم است که علل محیطی (که می توانند مرخص شوند) را از موارد مرکزی (که نیاز به ارزیابی دقیقتر بستری دارند) تشخیص دهند.
برای تشخیص علت سرگیجه در این موارد متخصص مغز و اعصاب ارزیابی هایی را توصیه می کند .یکی از این ارزیابی ها تست سرگیجه VNG است.که در مراکز شنوایی و تعادل انجام می شود.
تومورها می‌توانند سرگیجه ایجاد کنند
معمولا سرگیجه به تنهایی علامت وجود تومور مغزی نیست و بیشتر سرگیجه‌ها ناشی از بیماریهای گوش داخلی هستند. گاهی اوقات کم خونی،بیماریهای قلبی، مشکلات گردنی، حتی اضطراب و افسردگی نیز می توانند باعث ایجاد سرگیجه شوند.
در حالیکه سرگیجه معمولا علامت مستقیم وود تومور نیست اما بعضی از انواع تومورها می توانند باعث تحریک سردرد، حالت تهوع و استفراغ شوند و احساس مشابه سنگینی سر و نه سرگیجه واقعی چرخشی، ایجاد کنند.
به ندرت تومورهایی که در مخچه رشد می کنند می توانند سرگیجه چرخشی ایجاد کنند که خود را با مشکلات عدم تعادل و چرخش محیط اطراف فرد نشان می دهند.. مخچه مسئول حفظ تعادل و کنترل حرکات در مغز است.
میگرن دهلیزی
تقریباً 10درصد بزرگسالانی که به کلینیک های تخصصی سرگیجه مراجعه می کنند میگرن دهلیزی دارند. تقریباً 35درصد از بیماران تحت عمل عصبی-اتولوژیک میگرن دهلیزی دارند.
نام‌های زیادی برای توصیف این بیماری استفاده شده است از جمله میگرن سرگیجه ای، سرگیجه میگرنی، گیجی مرتبط با میگرن و سرگیجه مرتبط با میگرن. اصطلاح میگرن دهلیزی ترجیح داده می شود زیرا بیماران ممکن است طیف گسترده ای از علائم دهلیزی را تجربه کنند و نه فقط سرگیجه.
دوره‌های خود به خودی علائم دهلیزی که از چند ثانیه تا چند هفته طول می کشد (اما معمولاً مدت زمان آن از چند دقیقه تا 72 ساعت است) اغلب با ویژگی های میگرنی (فوتوفوبیا، فونوفوبیا، سردرد میگرنی معمولی و / یا هاله دید) همراه است. بعضی از بیماران سرگیجه وضعیتی دارند. برخلاف سرگیجه وضعیتی خوش خیم حمله ای که باعث ایجاد سرگیجه در خواب می شود (BPPV)، سرگیجه وضعیتی مربوط به میگرن دهلیزی اغلب تا زمانی که موقعیت آزاردهنده حفظ شود ادامه دارد و خستگی پذیر نیست. در واقع سرگیجه های ناشی از میگرن دهلیزی با تکرار پوزیشن ایجاد کننده سرگیجه برطرف نمی‌شوند.
در سال 2012، معیارهای تشخیصی میگرن دهلیزی برای کمک به تشخیص میگرن دهلیزی منتشر شد. اساساً، بیماران حداقل 5 دوره از علائم دهلیزی با شدت حداقل متوسط (یعنی کافی برای مختل کردن فعالیتهای روزانه) را تجربه کرده اند، هر دوره بین 5 دقیقه تا 72 ساعت طول می کشد، بیشتر حملات ها با تظاهرات میگرنی (فوتوفوبیا، فونوفوبیا، سردرد یا هاله دید) همراه است.
هنگام ارزیابی بیمار مشکوک به میگرن دهلیزی، رد سایر دلایل سرگیجه مهم است. تشخیص افتراقی بیماران سرگیجه میگرنی با بیماری منیر لازم است، خصوصاً اگر دوره های میگرن دهلیزی با وزوز گوش، کم شنوایی یا فشار گوش همراه باشد. وجود کم شنوایی فرکانس پایین باعث تشخیص بیماری منیر می شود. گروهی از علائم ساقه مغز (به عنوان مثال ، دوبینی ،مشکل تکلم) همراه با شکایات دهلیزی، بیانگر میگرن جمجمه ای است.
M.S
سرگیجه و عدم در بیماران مبتلا به M.S ممکن است به دلیل آسیب به عصب رخ دهد. آسیب به عصبی که سیگنالهای تعادلی را دریافت می‌کند می تواند باعث ایجاد سرگیجه شود. ممکن است در بیماران مبتلا به M.S مانند سایر افراد سرگیجه های گوشی نیز وجود داشته باشد که هیچ ارتباطی به M.S ندارد.
پلاک‌های مولتیپل اسکلروزیس که ساختارهای دهلیزی مرکزی را تحت تأثیر قرار می‌دهند، ممکن است باعث بروز دوره های مکرر علائم دهلیزی(سرگیجه)شود.
تفاوت سرگیجه‌های میگرنی با سرگیجه‌های ناشی از MS اینست که این حملات با علائم میگرنی یاعلایم شنوایی همراه نیستند و در تصویربرداری MRI پلاک‌های دمیلینه شده قابل مشاهده است.
بیماری چیاری نوع 1
ناهنجاری چیاری نوع I شایعترین ناهنجاری چیاری است. این ناهنجاری به معنای پایین آمدن لب های مخچه حداقل 5 میلی متر از سوراخ مگنوم است. علائم به طور معمول در دهه دوم یا سوم زندگی به تدریج ظاهر می‌شوند. بیماران معمولاً درد پس سری و گردن را که ناشی از فعالیت بدنی یا مانورهایی است که باعث افزایش فشار داخل جمجمه می شوند، توصیف می‌کنند.
علائم شنوایی دهلیزی نیز در این شرایط شایع است. این موارد شامل عدم تعادل، سرگیجه، نیستاگموس (افقی و پایین زن شایعترین حالت می‌باشند)، کاهش شنوایی و وزوز گوش می‌باشند. پری گوش و حتی حملات افتادن نیز مشاهده شده است و باعث ایجاد شباهت هایی با بیماری منییر می‌شود. بیماران ممکن است دارای نوروپاتی تحتانی جمجمه و درگیری اندام فوقانی باشند.
ناهنجاری‌های چیاری دارای علامت باید برای ارزیابی جراحی عصبی و رفع فشار حفره خلفی ارجاع شود. با این حال، توجه به این نکته مهم است که ناهنجاری های Chiari نوع I ممکن است بدون علامت باشند و به طور اتفاقی هنگامی که بیمار تحت MRI قرار می گیرد، به دلیل سرگیجه ناشی از علل متفاوت، کشف شوند. برای تعیین اینکه آیا ناهنجاری چیاری واقعاً علامت دار است یا اینکه علت دیگری ممکن است مسئول سرگیجه بیمار باشد، شرح حال دقیق ضروری است.
سرگیجه علامت ضربه مغزی است
در ایالات متحده ، 44 میلیون کودک و 170 میلیون بزرگسال در فعالیت ورزشی شرکت می کنند و تقریباً 3.8 میلیون ضربه مغزی مربوط به ورزش سالانه وجود دارد. ضربه مغزی، خفیف ترین شکل آسیب مغزی است. یک اختلال عملکردی گذرا است که در اثر ضربه مستقیم، افزایش شتاب کاهش شتاب سر سریع، یا نیروهای انفجاری ایجاد می شود. گزارش شده است که سندرم پس از ضربه مغزی در 30 تا 80درصد افراد مبتلا به ضربه مغزی رخ می‌دهد.
در ضربه مغزی سردرد و سرگیجه علائم بسیار شایع هستند. علائم دیگر شامل حساسیت به نور و صدا، حالت تهوع ، وزوز گوش، اختلال عملکرد شناختی، مشکلات تمرکز بینایی، تغییرات خواب، افسردگی ،اضطراب و تحریک پذیری است.
گیجی ممکن است به دلیل آسیب های مستقیم CNS ناشی از تروما (ایجاد آسیب آکسون و سایر آسیب های ریزساختاری)، میگرن دهلیزی و اختلالات عصبی-روانپزشکی (به عنوان مثال اضطراب، افسردگی و سندرم پس از ضربه مغزی) باشد. اما سایر آسیب های پس از سانحه به دستگاه دهلیزی محیطی (به عنوان مثال فیسچول پری لنفاتیک، آسیب اوتولیتی، ضربه مغزی لابیرنتی) به ندرت دیده می‌شوند. شرح حال و معاینه دقیق، هنگام ارزیابی سرگیجه بسیار مهم است زیرا درمان نیاز به توجه به علت اصلی دارد.
اختلالات نورودژنراتیو می توانند خود را با سرگیجه نشان دهند
سرگیجه می تواند علامت بسیاری از اختلالات نورودژنراتیو باشد.یکی از این بیماریها پارکینسون است. در هنگام بیان علایم ، بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون ممکن است راه رفتن همراه تلوتلو یا عجولانه را “گیجی” یا “عدم تعادل” توصیف کنند.
داروهایی مانند لوودوپا یا آگونیست های دوپامین (به عنوان مثال پرامیپکسول و روپینورول) ممکن است باعث افت فشار خون ارتواستاتیک و از این رو باعث ایجاد سرگیجه قبل از سنکوپ شوند.
اختلالات همراه پارکینسون اغلب علائم زیادی ایجاد می کند که به عنوان “سرگیجه” شناخته می‌شود.
آتاکسی‌های نخاعی مخچه‌ای گروهی از اختلالات دژنراتیو ارثی هستند که با آتاکسی مخچه ای تدریجی و پیشرونده مشخص می‌شوند که گاهی اوقات بسته به نوع آنها با نقایص عصبی دیگر نیز همراه است. در اوایل بیماری، بیماران مبتلا به آتاکسی های نخاعی مخچه ای ممکن است برای ارزیابی آتاکسی یا اسیلوپسی (لغزش بینایی) به متخصصان اعصاب مراجعه کنند.
نتیجه
سرگیجه ناشی از اختلالات مرکزی کم نیستند و برخی از آن ها جزو سرگیجه های خطرناک محسوب می شوند. شایع ترین علت سرگیجه مرکزی میگرن دهلیزی است. یک شرح حال دقیق و معاینه دقیق نورولوژیک متمرکز بر سیستم دهلیزی، تقریباً همیشه سرنخ هایی را در مورد علت اصلی سرگیجه نشان می دهد.