کارشناس تغذیه مرکز بهداشت شهرستان کرمانشاه به بیان مهمترین نکات تغذیه‌ای که افراد دیابتی باید رعایت کنند، پرداخت.
محمد سعید غلامی به مناسبت هفته ملی دیابت (۱۹ تا ۲۵ آبان) در گفت و گو با خبرنگار ایسنا، با بیان اینکه قند خون ناشتا نرمال افراد غیرباردار باید بین ۷۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر خون باشد، گفت: افرادی که قند خون ناشتا ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر خون دارند در مرحله پیش‌دیابت قرار دارند و اگر بالاتر از این مقدار باشد، دیابتی هستند.
وی با بیان اینکه کم تحرکی، اضافه وزن، مصرف برخی داروها، سن بالای ۴۵ سال، سابقه خانوادگی و ... ریسک فاکتورهای دیابت محسوب می‌شوند، افزود: ابتلا به این بیماری خطراتی از قبیل مشکلات بینایی، اختلالات کلیوی، اختلالات اعصاب محیطی، مشکلات در انگشتان، مشکلات قلبی و عروقی و... را به همراه دارد.
این کارشناس تغذیه کلید کنترل بیماری دیابت را حفظ وزن در محدوده طبیعی و همچنین فعالیت فیزیکی مناسب و منظم دانست و خاطرنشان کرد: لازم است افرادی که مبتلا به دیابت هستند، نکات تغذیه‌ای را نیز رعایت کنند.
کارشناس تغذیه مرکز بهداشت کرمانشاه با بیان اینکه افراد مبتلا به دیابت باید نظم در ساعات غذا خوردن و جلوگیری از نوسان قند خون را به طور ویژه مورد توجه قرار دهند، افزود: افراد مبتلا به دیابت باید در ساعات مشخصی از روز وعده‌های غذایی خود را دریافت کنند و فاصله بین وعده‌های غذایی نیز نباید زیاد باشد.
غلامی با بیان اینکه افراد دیابتی بهتر است سه وعده اصلی غذایی و دو تا سه میان وعده داشته باشند، افزود: میان وعده قبل از خواب برای افرادی توصیه می‌شود که مصرف انسولین دارند و ممکن است هنگام خواب دچار افت قند خون شوند.
مصرف غذاهای با بار گلایسمی پایین
وی نکته مهم دیگری که افراد مبتلا به دیابت باید به آن توجه کنند را بار گلایسمی غذاها(میزان قندی که غذا وارد بدن می‌کند) عنوان و تاکید کرد: برخی از مواد غذایی مانند قند، شکر، ژله، عسل، پاستیل، نوشابه و هرآنچه که شکر به عنوان افزودنی دارد، قند خون را به صورت یکباره افزایش می‌دهد و مصرف این مواد برای دیابتی‌ها توصیه نمی‌شود.
غلامی از کربوهیدرات غذاها نیز به عنوان عاملی برای افزایش قند خون یاد کرد و ادامه داد: نان، برنج، ماکارونی، سیب زمینی و برخی از میوه‌ها نیز کربوهیدرات دارند و مصرف آنها به صورت همزمان در یک وعده توصیه نمی‌شود.
این کارشناس تغذیه با اشاره به کربوهیدرات موجود در نان، گفت نان‌های سبوس‌دار مانند سنگک برای دیابتی‌ها بهتر است و مصرف نان‌های سفید، باگت و کیک و کلوچه برای آنها توصیه نمی‌شود.
وی اظهار کرد: دیابتی‌ها باید از غلات کامل و تصفیه نشده استفاده کنند، زیرا غلات تصفیه شده قند خون را بالا می‌برد.
کارشناس تغذیه مرکز بهداشت کرمانشاه از خطر بالا رفتن فشار خون برای افراد دیابتی هم یاد کرد و گفت: از همین رو افراد دیابتی باید مصرف نمک را به پنج گرم در روز - معادل یک قاشق چای خوری - محدود کنند و اگر فشار خون بالا دارند این میزان را به نصف کاهش دهند.
غلامی تاکید کرد: مصرف چیپس، پفک، خیارشور، غذاهای آماده و کنسروی برای افراد دیابتی توصیه نمی‌شود.
وی با بیان اینکه افراد دیابتی باید مصرف چربی را نیز محدود کرده و غذاهای خود را به صورت آب‌پز، بخارپز و کبابی استفاده کنند، افزود: روغن مصرفی این افراد نیز باید روغن مایع گیاهی مانند روغن زیتون و کنجد باشد.
به گفته این کارشناس تغذیه، بهتر است افراد مبتلا به دیابت از مصرف کره، خامه، روغن حیوانی و جامد و چربی‌های قابل رویت گوشت و مرغ خودداری کنند.
غلامی به دیابتی‌ها توصیه کرد به جای مصرف یک وعده حجیم، از چند وعده سبک استفاده کنند.
مصرف بیش از ۳ زرده تخم‌مرغ در هفته ممنوع
وی با بیان اینکه افراد دیابتی می‌توانند با مصرف مواد غذایی حاوی فیبر به کاهش سرعت جذب قند در خون کمک کنند، گفت: میوه و سبزیجات، انواع کلم، کاهو، هویج خام، گوجه، کدو سبز، بادمجان و... برای افراد دیابتی مفید است.
کارشناس تغذیه مرکز بهداشت کرمانشاه با بیان اینکه افراد معمولی می‌توانند یک عدد تخم‌مرغ در روز استفاده کنند، افزود: افراد دیابتی محدودیتی برای استفاده از سفیده تخم مرغ -که حاوی پروتئین است- ندارند، اما مصرف زرده تخم مرغ را باید به سه زرده در هفته کاهش دهند.
غلامی در خصوص مصرف چای توسط افراد نیز عنوان کرد: این افراد باید چای کمرنگ مصرف کنند و همراه آن حداکثر نیمی از یک عدد خرما بخورند. مصرف بیش از دو تا سه فنجان چای در روز هم برای این افراد توصیه نمی‌شود.
وی به این تصور غلط برخی افراد مبتلا به دیابت هم اشاره کرد که می‌توانند هر اندازه که می‌خواهند قند طبیعی مانند خرما بخورند و گفت: میزان مناسب قند طبیعی برای این افراد دو تا سه عدد کشمش و توت خشک با چای است.
به گفته این کارشناس تغذیه، آبمیوه طبیعی و صنعتی هر دو می‌تواند قند افراد دیابتی را بالا ببرد و توصیه نمی‌شود.
وی همچنین به این افراد توصیه کرد لبنیاتی که مصرف می‌کنند حتما کم چرب باشد و افزود: در نهایت همه مبتلایان به دیابت باید به طور مداوم از نظارت مشاور تغذیه استفاده کرده و برنامه منظمی داشته باشند.
ورزش ناشتا برای دیابتی‌ها توصیه نمی‌شود
وی مدیریت وزن در افراد دیابتی را نیز حائز اهمیت برشمرد و با بیان اینکه افراد مبتلا به دیابت باید با رژیم غذایی مناسب وزن خود را کاهش دهند، افزود: این رژیم باید علمی و تحت نظر مشاور تغذیه باشد.
این کارشناس تغذیه با اشاره به اینکه ورزش و فعالیت بدنی مناسب و منظم برای کنترل دیابت بسیار مفید است، عنوان کرد: البته ورزش‌های شدید و فعالیت بدنی سنگین برای این افراد توصیه نمی‌شود، زیرا برخی ورزش‌ها برای افراد دارای قند خون پایین و بالا باید محدود شود.
غلامی با بیان اینکه ورزش به صورت ناشتا به هیچ عنوان برای افراد دیابتی توصیه نمی‌شود، افزود: بهتر است افراد دیابتی ورزش را بعد از صبحانه و یا یک میان وعده سبک انجام دهند که دچار افت قند خون نشوند.
وی به افراد مبتلا به دیابت توصیه کرد هنگام ورزش یک عدد خرما همراه داشته باشند تا در صورت افت ناگهانی قند خون از آن استفاده کنند.