تاریخ: ۱۴۰۳/۷/۱
نقدی و نگاهی به ورزش/ پیشکسوت از دو منظر
عطا کاویان، کانون ورزشی زانا

در فرهنگ لغت فارسی ‌پیشکسوت به معنای کسی که در کاری سابقه و تجربه زیادی داشته باشد گفته می‌شود و در ورزش به خصوص ورزش زورخانەای به کسی اطلاق  میگردد که سالمندتر و ازمودەتر از ورزشکاران دیگر باشد.

اما در کاربرد همین لفظ از جانب متولیان ورزش دخل و تصرفی زیرکانه صورت گرفته ، در این تصویر و تفسیری که حاکمان ورزش به مخاطبین منتقل میکنند تصویری بینهایت رومانتیک از پیشکسوتان ترسیم می‌گردد که در عالم بیرون کمتر نشانەای از آن دیده نمیشود. در این نگاه اغواگرانه؛ موی سپیدکرده های ساحت  ورزش دیده میشوند که دوران ورزشی را در نهایت خشنودی و خوشی و مسرت و رفاه پشت سر نهاده و امروز نیز تنها دغدغه آنان این  است که بتوانند جوانان سرزمین خود را در طریقی که  زمانی خود ان را طی نمودە یاری دهند تا این مسیرهرگز  بدون رهرو نماند در این تصویرسازی گویا اساسا پیشکسوت هیچ دغدغه ای در زندگی ندارد و اصلا نتوان در چارچوب های مادی  نیز بر وی نظر کرد و اینان را در عوالم لاهوت میبینند، بنابراین بر جامعه ورزش واجب است  تکریم و تحبیب این پیشکسوتان را  همیشه مدنظر قرار دهند. سوای از این تصویرسازی غیرواقعی و فریبنده در عالم واقعی میتوان به تصویری بسیار نزدیک تر به حقیقت مفهوم پیشکسوت نزدیک شد که از بن با تصویرسازی متولیان رسمی در ورزش متفاوت است

واقعیت این است همه نسلهای ورزشی در ایران به شیوه و شکل اماتوری در ورزش تولد پیدا میکنند و در همین فضا به درجات مختلفی از توانایی و مهارت و بلوغ ورزشی نایل میشوند و سپس بعد از عمری تلاش جانفرسا باید با میادین ورزشی وداع کنند و زندگی ورزشی و قهرمانی  انان پایان میابد و از همین نقطه یعنی زمان وداع ، ورزشکار قهرمان ، با چهره و سیمایی دیگر از زندگی مواجه پیدا میکند. اولا در تمام دوران ورزشی و قهرمانی خود نتوانسته هیچگونه اندوخته مالی داشته باشد که بعد از وداع با ورزش بر ان توشه اتکا داشته باشد و ورزش تمام وقت برای وی نیز مانعی جدی بر سرراهش در فراگیری مهارتی و تخصصی بوده و حتی از تحصیلات مرسوم نیز عقب افتاده و سرانجام بعد از عمری که در رونق بخشیدن به میادین ورزشی و شادکردن مردم نقشی بسیار تاثیر گذار داشته،چهره سخت زندگی از راه میرسد و خود را بروی مینمایاند تنگدستی مالی و بی پولی تنها دستاورد وی نیست بلکه ان شخصیتی که زمانی در مرکز توجه مردم بود و در روزگاری نه چندان دور برای دیدنش مردم از سروکول هم بالا میرفتند امروز باید پذیرای انزوایی ناخواسته باشد و به همین دلیل وی از همه طرف در وضعیت ناخوشایندی قرار میگیرد

ورزشکار و قهرمان مورد بحث ما که شامل حال کثیری از کوشندگان عرصه ورزش میگردد  قدم به قدم پا به سن بالاتر میگذارد و با فدا کردن جوانی خود در ورزش و حسرت خوردن بر گذشته که میتوانست بسیار نیک تر و بهتر سامان یابد بیشتر به عالم درونی خود پناه میبرد و اینبار متولیان ورزش جهت دلجویی و یا بهتر است گفته شود برای یک معذرت خواهی تاریخی که به وی بدهکارند سخاوتمندانه عنوان پیشکسوت را به وی تقدیم میدارند،و این عنوان  تمامی ماحصل و دستاورد یک قهرمان ورزشی در این سرزمین است و بسی آزردە خاطر و فروتنانه از جهان ورزش دور میشود ،در کمال تاسف و تعجب ، متولیان ورزش حتی از سازماندهی این قشر وسیع که دارای تجاربی ارزشمند هستند کوتاهی کرده ،اگر نظام ورزش اعتقادی راسخ و جدی بر این واژه که دائما ورد زبانشان هست دارند و فقط در شعاردهی توقف ننمایند جا دارد در جوار تمامی رشته های ورزشی و در درون هیات های شهرستان مبادرت به تشکیل کمیته پیشکسوتان نموده تا از یکسو این بزرگان به فراموشی سپرده نشوند و از سوی دیگر از تجارب والای اینان جامعه ورزشی باید بی بهره نماند و نباید به سادگی این سرمایه های ورزشی را از دست داد.