سواری‌های شخصی بین ۲۰ تا ۲۵ سال از زمان تولید در دسته خودرو اسقاطی قرار می‌گیرند.
سایت ثبت‌نام طرح جایگزینی خودرو‌های فرسوده از روز شنبه ۲۳ تیر پذیرای متقاضیان جدید قرار گرفت. با اینکه در ساعات ابتدایی صبح شنبه، به‌خاطر حجم ورودی بالا، سایت ثبت‌نام با اختلال و کندی روبرو بود، اما متقاضیان طرح جایگزینی خودرو‌های فرسوده در روز‌های آتی برای پیگیری و ثبت‌نام فرصت خواهند داشت. متقاضیانی که برای طرح جایگزینی خودرو‌های فرسوده اقدام می‌کنند، تا پنج سال از جریمه معاف می‌شوند، اما به‌محض ثبت‌نام در سایت، هر متقاضی متعهد می‌شود که از آخرین بخش نامه‌ها و طرح‌های جایگزینی خودروسازان مطلع باشد.
خودرو فرسوده شامل کدام مدل می‌شود؟
ثبت‌نام طرح جایگزینی خودرو‌های فرسوده درحالی از ۲۳ تیر امسال وارد مرحله جدیدی می‌شود که رئیس ستاد نوسازی ناوگان حمل‌ونقل، یکبار دیگر سن فرسودگی انواع و اقسام خودرو‌ها را مشخص کرده است.
سن فرسودگی خودرو‌های شخصی اعم از مدل‌های بنزینی، گازسوز، دوگانه‌سوز و دیزلی تا ۲۰ سال تعیین شده است. خودرو‌های هیبریدی تا ۲۳ سال بعد تولید برچسب خودرو فرسوده نمی‌گیرند و این عدد برای خودرو‌های برقی به ۲۵ سال افزایش پیدا می‌کند.
سن فرسودگی خودرو‌های عمومی با سختگیری بیشتری تعیین می‌شود. طوریکه سن فرسودگی خودرو‌های عمومی بنزینی، گازسوز، دوگانه‌سوز و دیزلی نسبت به خودرو‌های شخصی هشت سال کمتر است و ۱۲ سال تعیین شده. خودرو عمومی هیبریدی بعد ۱۵ سال جزو خودرو‌های فرسوده دسته‌بندی می‌شود و خودرو عمومی برقی تا ۲۰ سال بعد تولید می‌تواند در ناوگان حمل‌ونقل عمومی ماندگار باشد.
سن فرسودگی بقیه خودرو‌ها نیز به شکلی تعیین شده که مثلا سن فرسودگی مینی‌بوس‌های دیزلی ۱۲ سال است و این عدد برای اتوبوس‌های برون‌شهری به ۱۵ سال می‌رسد. انواع وانت‌های موجود در خیابان‌ها باید بعد ۱۵ سال از زمان تولید به جمع خودرو‌های فرسوده اضافه می‌شوند و انواع و اقسام کامیون‌ها، کشنده‌ها بعد ۲۵ سال در دسته خودرو فرسوده قرار می‌گیرند.
سن فرسودگی موتورسیکلت‌های کاربراتور، شش سال است و صاحبان موتورسیکلت‌های انژکتوری و برقی باید به‌ترتیب بعد ۱۲ و ۱۵ سال برای اسقاط موتور سیکلت دست‌به‌کار شوند.
ثبت‌نام خودرو‌های فرسوده از چه مسیری طی می‌شود؟
ثبت‌نام خودرو‌های فرسوده از بستر سامانه نوسازی ناوگان خودرو‌های فرسوده به نشانی nnhk.ir انجام می‌شود. سایت ثبت‌نام خودرو فرسوده در ساعت ابتدایی روز شنبه ۲۳ تیر احتمالا به‌خاطر حجم ورودی بالا، از دسترس یکسری از متقاضیان خارج شد، اما قطعا در روز‌های آینده، شرایط متفاوت خواهد بود.
ثبت‌نام خودرو‌های فرسوده بعد ثبت اطلاعات شخصی متقاضی و مراحل ابتدایی، نیازمند مرحله ساده‌ای است. در این قدم که بحث اسقاط خودرو مطرح است، مراحلی مثل ثبت اطلاعات خودرو یا موتورسیکلت فرسوده باید پشت سر گذاشته شود. بعد پر کردن فرم مخصوص و ثبت‌نام خودرو فرسوده، به متقاضی یک کد رهگیری داده می‌شود.
ثبت‌نام خودرو فرسوده از اینجا به بعد به طرح‌های جایگزینی خودروسازان و ... وابسته می‌شود. آنطور که رئیس ستاد نوسازی ناوگان حمل‌ونقل کشور می‌گوید، متقاضی تعویض خودرو فرسوده، با وارد کردن اطلاعات خود و خودرو فرسوده از بخش ثبت نیازمندی‌ها، نوع طرح خود اعم از نقدی، جایگزینی نقدی، تسهیلاتی یا لیزینگی را انتخاب می‌کند و پس از مشخص کردن زمان و بازه قیمتی وسیله نقلیه جایگزین خود، درخواست خود را ثبت نهایی می‌کند. متقاضیان ثبت‌نام شده، به مرور با توجه به طرح و شرایط انتخابی، خودروهایشان اسقاط و در صورت درخواست با فراهم شدن تسهیلات لازم خودرو جایگزین دریافت خواهند کرد.
ثبت‌نام خودرو فرسوده با یک نکته مهم انجام می‌شود. مالکان خودرو فرسوده در صورت شرکت در طرح نقدی، مبلغی نزدیک ۴۰ میلیون تومان بابت خودرو خود از مراکز اسقاط دریافت خواهند کرد، اما متقاضیان شرکت در طرح جایگزینی خودرو‌های فرسوده، مبلغی بابت لاشه خودرو دریافت نمی‌کنند.
شرایط طرح جایگزینی خودرو‌های فرسوده
طرح جایگزینی خودرو‌های فرسوده طبق قانون باید شامل ۱۰ درصد ظرفیت فروش خودروسازان باشد. همین الان سایپا و ایرانخودرو بخشی از سبد پیش‌فروش خود را به طرح جایگزینی خودرو فرسوده اختصاص می‌دهند. مونتاژکاران همین کار را می‌کنند و اعطای تسهیلات هم در برنامه یکسری از خودروسازان وجود دارد.
طرح پیش‌فروش کوییک سایپا به‌عنوان مثال تیرماه امسال با اختصاص بخشی از محصولات برای طرح جایگزینی خودرو فرسوده انجام شد. سایپا اواخر خرداد امسال نیز طرح پیش‌فروش محصولات خود در قالب طرح جایگزینی خودرو‌های فرسوده پیش برد.
شرایط تعویض خودرو فرسوده البته تفاوت خاصی با متقاضیان عادی ندارد و مثلا از آخرین خرید خودرو توسط متقاضی از شرکت‌های خودروسازی داخلی، باید حداقل ۴۸ ماه یا همان معادل چهار سال گذشته باشد. طرح تعویض خودرو فرسوده برای مالکی انجام می‌شود، که صاحب خودرو فرسوده باشد. البته در صورت فوت مالک، وراث قانونی می‌توانند با ارائه مدارک لازم، نسبت به اسقاط خودرو، اقدام کنند.
تعویض خودرو فرسوده طبق جدول تعیین شده برای سن خودرو پیش می‌رود، اما در برخی موارد خاص، مانند نقص فنی غیرقابل تعمیر یا تصادف شدید، خودرو می‌تواند قبل از رسیدن به سن فرسودگی، اسقاط شود.